روحانی تشریح کرد
سه پله احیای برجام
او اضافه کرد: ما اجرای عین سند برجام را میخواهیم، نه یک کلمه زیاد و نه یک کلمه کم. دنبال زیادهخواهی نیستیم. البته طلبهایی داریم و بعدا مطرح میکنیم. در این ۴ سال صدها میلیارد دلار به ما خسارت وارد شده آن سر جای خود هست. الان عین برجام باید پیاده شود نه کم و نه زیاد، برجام پلاس نمیخواهیم. رئیس دولت تدبیر و امید با تشریح سه مرحله در این زمینه گفت: این کار سه پله دارد، مرحله اول مربوط به رفع تحریم است که به عهده آمریکاست. دیگران هم باید کمک کنند و وظیفهشان هستند، اما اصل آمریکاست. مشکل را آنها ایجاد کردند و باید کلیه تحریمها را بردارند.
رئیسجمهوری ادامه داد: شرایط برجام در سال ۲۰۱۵ چه بود. همان شرایط اقتصادی که پیشبینی شده بود و در برجام تعهد کرده بودند باید به آن برگردند و هرگونه تحریم بهانههای دیگر با تگها و برچسبهای جدید آنها را هم باید کنار بگذارند و ما به یک اقتصاد سالم متعادل قابل قبول برگردیم آنها هم برگردند و ببینند فعالیت هستهای در چارچوب برجام انجام میدهیم.
روحانی افزود: آنها علیالظاهر در این مرحله جدی هستند و میگویند ما تحریمها را برمیداریم اما تحریمهایی که میگویند برمیداریم، برای عناوین کافی نیست و اینکه بگویند در بخش نفت و تحریم و پتروشیمی. تمام تحریمهایی که شماره دارد و معلوم است باید روی کاغذ بیاورند و اینها برداشته شود. همه دنیا هم بدانند و گرنه باز هم در کلیات گرفتار میشویم. باید دقیق و با آدرس بگویند تحریمها چگونه برداشته میشود.
او افزود: در یک قدمهایی اینها را جدی دیدیم و در قدمهایی دو پهلو حرف زدند. گامهایی که تا امروز برداشتیم، گامهای صحیح، درست و در چارچوب سیاستهایی بوده که مقام معظم رهبری مشخص کرده است. این کار کاملا درست انجام گرفته و ما درست پیش میرویم. گامهای دیگری هم مانده که باید انجام دهیم.
رئیس دولت تدبیر و امید تاکید کرد: در این بخش دو کار هم به عهده ماست؛ یکی اینکه بعد از اینکه تحریم برداشته شد ما میخواهیم راستیآزمایی کنیم و بگوییم تحریم برداشته شد یعنی بله را ما باید بگوییم و ما از بانک مرکزی، نفت و بقیه وزارتخانهها میپرسیم که آیا برداشته شد و همه میگویند بله. او اضافه کرد: ما دیروز درباره راستیآزمایی مفصل بحث کردیم که چگونه میخواهیم راستیآزمایی کنیم و چقدر زمان میبرد، راستیآزمایی هم خیلی پیچیده نیست.
رئیسجمهوری گام سوم را اقدام ایران عنوان کرد و افزود: باید برنامه هستهای ما کاملا منطبق با برجام باشد و عینا این کار را خواهیم کرد و یک میلیمتر هم زیاده نمیخواهیم. همه عین برجام خواهد بود. انبار داریم و تولیدات خود را در انبار میگذاریم اگر لازم باشد شیر گاز را میبندیم و کاری ندارد. این کار بسیار سادهای است که در زمان کوتاه قابل انجام است و در برجام کاملا مشخص است.
روحانی گفت: بنابراین گام اول را آمریکاییها برای رفع تحریم باید بردارند. گام دوم راستیآزمایی است و در زمان کوتاه میتوانیم راستیآزمایی را اعلام کنیم و گام سوم بازگشت در زمینه هستهای به کل توافق هستهای و برجام است که ما آن را دقیقا اجرا میکنیم. رئیسجمهوری ابراز امیدواری کرد: در قدمهای بعدی هم در همه اعضای ۱+۵ باید صداقت، جدیت و حل سریع مساله را کاملا حس کنیم و تا زمانی که آن را حس کنیم توافق را ادامه میدهیم. البته نه در زمان طولانی بلکه باید در زمان کوتاهی این را تمام کنیم و به نتیجه برسیم.
در مذاکرات هیچ نظری به انتخابات نداریم
رئیس دولت دوازدهم در بخش دیگری از سخنانش گفت: ما در برنامه هستهای، واکسن، مقابله با کرونا، معیشت مردم و تولید هیچ نظری به انتخابات نداریم که انتخابات چگونه است. اینها وظیفه ماست حتی اگر انتخابات در ۱۴۰۱ بود، ما همه اینها را با همین قدرت انجام میدادیم. روحانی گفت: البته مردم ما اگر خوشحال شوند و احساس بکنند شرایط زندگیشان بهتر شده و مردم و دولت موفقیت بهتری بهدست آوردند با نشاط بیشتری در انتخابات شرکت میکنند.
او با بیان اینکه ما انتخابات پرشور میخواهیم، گفت: اینها برای انتخابات پرشور البته موثر است و وظیفه ما است. طبق این وظیفه ما یک ثانیه هم وقت تلف نمیکنیم، حرف این و آن را هم گوش نمیکنیم، از این چیزها آنقدر بگویید تا خسته شوید هیچ تاثیری به حال ما ندارد. رئیسجمهوری تاکید کرد: ما در چارچوبی که مقام معظم رهبری تعیین کرده، حرکت میکنیم. یک ثانیه وقت تلف نمیکنیم البته عجله میکنیم و کار را پیش میبریم هر زمانی به نتیجه برسد اهلا و سهلا. یک ساعت زودتر به نتیجه برسد به نفع مردم و خواست مردم است و ما هم این خواست ملت را در چارچوب هدایت مقام معظم رهبری پیش میبریم.
پیشرفت مهم در مذاکرات احیای برجام
همزمان با این اظهارات، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به اینکه پیشرفت مهمی در روند مذاکرات وین برای احیای توافق هستهای انجام شده است، گفت که دیپلماسی بهترین راه بازگرداندن آمریکا به برجام و اجرایی شدن کامل آن است. به گزارش «ایسنا» جوزپ بورل در صفحه توییترش درباره مذاکرات احیای توافق هستهای در وین نوشت: پیشرفت مهمی ظرف هفته گذشته در وین برای بازگرداندن برجام به مسیر خود انجام شده است. کار آسانی نیست اما تمامی هیاتها سخت فعالیت کردهاند و مصمم به پیدا کردن راهکارهایی برای آن هستند. بورل ادامه داد: دیپلماسی بهترین راه رو به جلو برای اطمینان یافتن از بازگشت آمریکا به برجام و اجرایی شدن کامل و موثر توافق است. لازم است تمامی طرفها انعطاف به خرج دهند. این دیپلمات ارشد اروپایی در آخر افزود: جلسه کمیسیون مشترک برجام هفته بعدی دوباره برگزار میشود. بهعنوان هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام، آماده چند برابر کردن فعالیتمان با تمام شرکای برجام و آمریکا بهصورت جداگانه هستیم.
دور جدید مذاکرات احیای برجام روز سهشنبه ۳۱ فروردین در گرند هتل وین برگزار شد و طرفین توافق کردند با تشکیل گروه کارشناسی سوم ناظر بر اجرایی کردن لغو تحریمها، گفتوگوها را هفته آینده دوباره از سر بگیرند. هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام نیز روز سهشنبه در پایان این نشست در وین در بیانیهای اعلام کرد: مشارکتکنندگان امروز کمیسیون مشترک برجام بر عزم خود برای پیگیری تلاشهای مشترک دیپلماتیک از جمله در کمیسیون مشترک و از طریق ادامه ارتباطات مجزای هماهنگکننده با همه اعضای برجام و آمریکا، تاکید کردند. این بیانیه میافزاید: مشارکتکنندگان، در جریان پیشرفتهای حاصل در مباحث مطروحه در وین درخصوص تدابیر مشخص لازم برای رفع تحریمها و امور هستهای برای بازگشت آمریکا به برجام و اجرای موثر و کامل آن، قرار گرفتند. کمیسیون مشترک تصمیم گرفت که کارگروه سومی برای آغاز بررسی ترتیب تدابیر مرتبط ایجاد شود.
راهی طولانی در پیش است
همچنین سخنگوی وزارتخارجه آمریکا مذاکرات کشورهای ۱+۴ با ایران را مثبت دانست اما تاکید کرد راه پیشرو طولانیتر از راه رفته است. عربستان نیز از ایران خواست به مذاکره ادامه دهد و از ایجاد تنش در منطقه بپرهیزد. ند پرایس، سخنگوی وزارتخارجه آمریکا، روز سهشنبه ۳۱ فروردین (۲۰ آوریل) پس از پایان مذاکرات بین کشورهای ۱+۴ با ایران در وین، این مذاکرات را مثبت دانست اما تاکید کرد که «راه درازی در پیش است.» پرایس گفت رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا برای امور ایران، راههای مشخصی را که ایران و آمریکا برای بازگشت به توافق برجام باید طی کنند مشخص کرده است. او گفته است: «در این مرحله ما راه طولانیتری از آنچه تاکنون پیمودهایم پیشرو داریم.»
همزمان وزیرخارجه آمریکا در تماسی تلفنی با همتای اتریشی خود از وی بابت میزبانی مذاکرات پیرامون احیای توافق هستهای در وین تشکر و قدردانی کرد. آنتونی بلینکن روز سهشنبه در تماسی با الکساندر شالنبرگ، همتای اتریشی از وی برای میزبانی از رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و مذاکرات برجامی در وین تشکر و قدردانی کرد.
مذاکرات وین سازنده است
سخنگوی وزارت امورخارجه فرانسه نیز دیگر مقامی بود که با سازنده خواندن مذاکرات وین تصریح کرد: موانع فنی و سیاسی زیادی برای بازگشت به اجرای کامل برجام وجود دارد. به گزارش «ایسنا» سخنگوی وزارت امورخارجه فرانسه در نشست خبری هفتگی خود در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات ایران و ۱+۴ در پایتخت اتریش گفت: هدف از رایزنیها در وین یافتن راهحلی دیپلماتیک است تا ایران و آمریکا بتوانند به پایبندی کامل به برجام بازگردند. موانع فنی و سیاسی برای رسیدن به این هدف وجود دارد که باید بر آنها غلبه کرد. بنابر گزارش پایگاه اینترنتی وزارت امورخارجه فرانسه، وی در ادامه تاکید کرد: اما همانطور که نشست روز سهشنبه کمیسیون مشترک نشان داد، روند رایزنیها سازنده است.
رمز موفقیت مذاکرات برجام
از سوی دیگر، سفیر و نماینده دائم چین در سازمان ملل و دیگر سازمانهای بینالمللی گفت: لغو تمام تحریمها از جمله تحریمهای مربوط به اشخاص ثالث، رمز موفقیت مذاکرات فعلی برای احیای توافق هستهای ایران است. به گزارش «ایرنا» شینهوا روز چهارشنبه گزارش کرد که «وانگچون» این اظهارات را پس از شرکت در آخرین جلسه کمیسیون مشترک برجام بیان کرده است، این جلسه روز سهشنبه به ریاست انریکه مورا، معاون دبیرکل و مدیر سیاسی سرویس اقدام خارجی اروپا (EEAS) و با حضور نمایندگان چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلستان و ایران برگزار شد. سفیر و نماینده دائم چین در سازمان ملل و دیگر سازمانهای بینالمللی گفت مذاکرات در روزهای اخیر «سودمند» بوده است و مذاکرات فعلی وارد مرحله جدیدی شده است.
او تاکید کرد: چین از مذاکرات فشرده کمیسیون مشترک برجام از طریق دو کارگروه رفع تحریمها و امور هستهای برای بازگشت آمریکا به برجام و اجرای موثر و کامل آن استقبال میکند. وانگ گفت که اکنون همه طرفها درک دقیقتری از چارچوب و عناصر اصلی تنظیم فوقالذکر دارند.این تلاشها پایه محکمی برای مرحله بعدی مذاکرات کمیسیون مشترک ایجاد کرده است. او اظهار کرد چین قاطعانه از ازسرگیری اجرای برجام توسط آمریکا و ایران در اسرع وقت حمایت میکند و آماده است با هدف دستیابی به نتایج مثبت در کنار سایر اعضا در جهت پیشبرد مذاکرات کار کند.
جایگزین واقعبینانهای برای برجام وجود ندارد
همچنین نماینده روسیه در وین نیز احیای برجام را برای حلوفصل مساله برنامه هستهای ایران، گریزناپذیر تلقی کرد. به گزارش «ایسنا» میخائیل اولیانوف در صفحه توییترش درباره مواضع مخالف در برابر احیای توافق هستهای نوشت: برخی با احیای برجام(توافق هستهای) مخالفند. اما آیا یک جایگزین واقعبینانه وجود دارد؟ نه. سیاست فشار حداکثری کاملا شکست خورد و فقط منجر به تسریع برنامه هستهای ایران تا حدی فراتر از شاخصهای سال ۲۰۱۵ شد. این واقعیت دارد. آیا کسی میخواهد که این جریان ادامه پیدا کند؟
اظهارات اولیانوف در پی این مطرح میشود که در دو هفته اخیر، مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در راستای احیای توافق هستهای از طریق بازگشت دوجانبه تهران-واشنگتن به پایبندی کامل به توافق هستهای در وین جریان داشته است. مشارکتکنندگان در این مذاکرات، کیفیت روند آن را بهطور کلی سازنده و جامع تلقی کردهاند اما معتقدند با وجود پیشرفتهایی که حاصل شده، هنوز فعالیت مشترک بیشتری از سوی اعضای کمیسیون مشترک و آمریکا برای تحقق احیای توافق لازم است. با وجود حضور آمریکا در وین در مدت مذاکرات کمیسیون مشترک برجام، مذاکرات مستقیم و غیرمستقیمی تاکنون میان ایران و آمریکا انجام نشده است. کارگروههای کمیسیون مشترک برجام درحال بررسی راهکارهای موجود برای لغو تحریمهای آمریکا و بازگردانی اقدامات جبرانی ایران به حالت قبل در راستای بازگشت دوجانبه به توافق هستهای و احیای آن هستند.
ادعای عربستان
این تحولات در شرایطی است که هیاتوزیران سعودی شامگاه سهشنبه در نشست خود از جامعه بینالملل خواست تا به توافقی قدرتمندتر و طولانیتر با ایران در زمینه هستهای برسند. به گزارش خبرگزاری فارس، نشست هیاتوزیران سعودی به ریاست «سلمان بنعبدالعزیز» پادشاه سعودی شامگاه سهشنبه برگزار شد. «ماجد بنعبدالله القصبین» وزیر اطلاعرسانی سعودی گفت: «در بیانیه هیاتوزیران سعودی از ایران دعوت شده تا به مذاکرات جاری (در وین اتریش) ادامه داده و از تشدید تنش و بیثباتی در منطقه جلوگیری کند.» هیاتوزیران سعودی از جامعه بینالملل خواست تا به توافقی قدرتمندتر و طولانیتر با ایران به همراه اجرای نظارت و بازرسی از تاسیسات هستهای ایران برسند تا از دستیابی تهران به سلاح هستهای و توسعه توانایی لازم برای آن جلوگیری شود. ریاض چند روز پیش نیز در واکنش به غنیسازی ۶۰ درصد ایران گفت: «عربستانسعودی تحولات کنونی برنامه هستهای ایران را با نگرانی دنبال میکند؛ تحولاتی که آخرین مورد آن، اعلام بالابردن سطح غنیسازی اورانیوم به میزان ۶۰ درصد بود؛ مسالهای که نمیتوان آن را یک برنامه برای استفادههای مسالمتآمیز تلقی کرد.»
تلاش رژیم صهیونیستی برای اعمال نفوذ بر آمریکا
همزمان یک روزنامه صهیونیستی با استناد به گزارش یک شبکه تلویزیونی رژیم صهیونیستی، مطرح کرد که این رژیم بهدنبال اعمال نفوذش بر آمریکا در مذاکرات وین است تا سطح بازرسیها از تاسیسات هستهای ایران ارتقا یابد. به گزارش «ایسنا» به نقل از روزنامه صهیونیستی تایمزآواسرائیل، شبکه تلویزیونی کان روز سهشنبه گزارش داد که رژیم صهیونیستی همزمان با مذاکرات دولت آمریکا در وین برای بازگشت به توافق هستهای درحال لابیکردن با آمریکا برای اعمال فشار در راستای ارتقای نظارت بینالمللی بر برنامه هستهای ایران است. شبکه کان همچنین گزارش داد که قدساشغالی درحال اعمال پافشاری است که مقامات آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بازرسی تاسیسات هستهای ایران قدرت عمل بیشتری داشته باشند. این شبکه در ادامه گزارشش آورده است که این موضع رژیم صهیونیستی پس از این اتخاذ شد که مقامات آن به این نتیجه رسیدند که تغییرات چشمگیری در توافق هستهای رخ نخواهد داد، اما به هر صورت بهدنبال اصلاح مفاد توافق هستند. همچنین در این گزارش آمده است که یوسی کوهن، فرمانده موساد، مئیر بنشابات مشاور امنیت ملی و آویو کوخاوی فرمانده ارتش رژیم صهیونیستی در اوایل هفته آتی به آمریکا میروند تا در این زمینه از طرف قدس اشغالی با دولت آمریکا لابی کنند.