سخنگوی ارشد نیروهای مسلح ایران مطرح کرد
هشدار تند به آذربایجان و ارمنستان
به گزارش «ایسنا» سرتیپ پاسدار ابوالفضل شکارچی سخنگوی ارشد نیروهای مسلح همزمان با درگیری جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر قرهباغ کوهستانی که وارد بیست و ششمین روز خود شده است، اعلام کرد: به دنبال درگیریهای نظامی دو کشور آذربایجان و ارمنستان و عدم رعایت قواعد بینالمللی حسن همجواری و مصالح جنگی در مرزهای کشور ثالث که در منازعات دو کشور، منجر به شلیک و اصابت تعدادی خمپاره به داخل مناطق سرزمینی جمهوری اسلامی ایران شده است، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ضمن تقویت دفاعی خطوط مرزی ایران، اعلام میکند امنیت مناطق مرزی و مردم ایران، خط قرمز ماست.
او افزود: در این رابطه به هر دو کشور درگیر یادآور میشویم که اولا مراقب آتش افروزی و شیطنتهای بیگانگان باشند؛ ثانیا مشکلات فیمابین را از طریق مسالمتآمیز و گفتوگو حلوفصل کنند و ثالثا با بیدقتی در عملیات نظامی خود، مرزهای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران و امنیت و آسایش هموطنان ما را که خط قرمز نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است، به مخاطره نیندازند و باجدیت و دقت در این خصوص مراقبت کنند.
سخنگوی ارشد نیروهای مسلح تاکید کرد: رعایت حسن همجواری و صبوری ایران اسلامی با دو کشور، نباید مورد سوءاستفاده قرارگیرد؛ بنابراین هشدار میدهیم با هرگونه تعرض و تهدید برخوردی سخت خواهیم کرد. سردار شکارچی گفت: در پی درگیریهای اخیر نظامیان دو کشور در منطقه قرهباغ، نخجوان و ارمنستان بهدلیل شیطنت برخی بازیگران منطقهای و حملات راکتی و توپخانهای طرفهای درگیر، برخی مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران تحت تاثیر قرار گرفته و خساراتی به هموطنان مرزنشین وارد کرده است؛ بنابراین تاکید میکنیم دو کشور مشکلات خود را از طریق گفتوگو حل کرده و به خطوط قرمز ایران ورود نکنند که در غیر این صورت قطعا پشیمانی بهدنبال خواهد داشت. روستاهای مرزی ایران در روزهای گذشته از گزند توپخانه طرفین در امان نبودهاند. فرماندار شهرستان خداآفرین اعلام کرد که تنها در روز چهارشنبه ۳۰ مهر، ۷۱ گلوله جنگی به روستاهای این شهرستان اصابت کردهاند. در سه هفته گذشته، چند پهپاد هم در خاک ایران سقوط کردند که به گفته مقامات مسوول، خسارات جانی و مالی نداشتند. در آخرین مورد، روز سهشنبه ۲۹ مهر، یک پهپاد در روستای «قرهقوچ» در اراضی مرتعی بخش منجوان افتاد.
هشدار سفیر ایران در مسکو
همزمان با هشدار سردار شکارچی، سفیر ایران در مسکو نیز خطاب به ارمنستان و جمهوری آذربایجان تاکید کرد که ایران تجاوز به مرزهای خود را به هیچ وجه تحمل نخواهد کرد و این مساله را به هر دو طرف بهصورت جدی گوشزد کردهایم. به گزارش خبرگزاری فارس، به دنبال وقوع تنش و درگیری در قرهباغ کوهستانی در نزدیکی مرزهای ایران و اصابت چندین راکت به داخل مرز ایران در نتیجه موشک باران ارمنستان و جمهوری آذربایجان، سفیر ایران در مسکو تاکید کرد که تجاوز به مرزهای خود را تحمل نخواهیم کرد. او در مصاحبه با خبرگزاری اسپوتنیک روسیه گفت: ایران از نزدیک تحولات ناگورنو-قرهباغ را دنبال میکند و هیچگونه تجاوز به قلمرو سرزمینی خود را تحمل نخواهد کرد و به هر دو طرف درگیر این مساله را گوشزد کرده ایم و هشدار دادهایم که محتاط باشند.
پیشتر و در اوایل شروع درگیریها، سخنگوی وزارت امورخارجه نسبت به تداوم تعرضات انجام شده به خاک ایران هشدار داد و تاکید کرد: به همه طرفها در زمینه مراقبت لازم در این خصوص هشدار جدی میدهیم. سعید خطیبزاده ۱۲ مهر ۹۹ گفت: ضمن اعلام غیرقابل تحمل بودن هرگونه تعرض از سوی هر یک از طرفهای درگیر در منطقه به خاک ایران، به همه طرفها در زمینه مراقبت لازم در این خصوص هشدار جدی میدهیم. سخنگوی وزارت امورخارجه بار دیگر بر لزوم احترام به تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان، رعایت اصل عدم تعرض به غیرنظامیان، توقف درگیریها و آغاز گفتوگوهای جدی و زمان دار تاکید کرد و آمادگی جمهوری اسلامی برای کمک به نیل به این اهداف را اعلام کرد. در تازهترین تحول نیز رئیسجمهور ایران در تماس تلفنی با همتای خود در ترکیه، گفتوگو برای حل مشکل قرهباغ را ضروری خواند. پایگاه اطلاعرسانی دولت ایران به نقل از روحانی نوشت: «ایران و ترکیه بهعنوان دو کشور قدرتمند در منطقه و همچنین کشور روسیه میتوانند برای استقرار صلح و ثبات در منطقه کمک کنند و شاهد استقرار صلح و آرامش در منطقه با اجرای حقوق بینالملل و تمامیت ارضی باشند.»
نواحی هممرز با ایران به کنترل باکو درآمد
از سوی دیگر و در ادامه درگیریها بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، رئیس جمهوری آذربایجان در توییتر نوشت با آزادسازی منطقه «آغبند» و چند روستای دیگر، نواحی نزدیک به نوار مرزی ایران «بهطور کامل امن» شدهاند. سربازان ارمنستان در هفت شهر متعلق به جمهوری آذربایجان حضور دارند که خطهای هممرز با ایران است. عصر پنجشنبه ۲۲ اکتبر، مقامات باکو از آزادی و تصرف مناطق مشرف به خاک ایران خبر دادند. الهام علیاف، رئیسجمهوری آذربایجان در توییتر نوشت: «مرز رسمی ایران و آذربایجان با آزادسازی «آغبند»، بهطور کامل در امن و امان قرار گرفت.»
وزیران خارجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان روز جمعه ۲۳ اکتبر، با مایک پمپئو، همتای آمریکایی خود در واشنگتن دیدار میکنند؛ دیداری جداگانه برای رایزنی درباره چشمانداز کشمکش. درحالحاضر و با توجه به نقض دو آتشبس قبلی، امید چندانی به توافق طرفین برای آتشبس پایدار وجود ندارد. رئیس کمیته جهانی صلیب سرخ که ناظر بر درگیریهاست، از طرفین خواسته که هدف گرفتن مناطق غیرنظامی و عملیات توپخانه علیه مردم عادی را متوقف کنند.
ژراردو مولوژنیک، مسوول این ماموریت به خبرگزاری فرانسه گفته است: «ما مصر هستیم که طرفین قوانین بشردوستانه بینالمللی را رعایت کنند.» باکو هیچگاه تمایل برای دستیابی به قرهباغ و مناطق هفتگانه را پنهان نکرده؛ اما تحلیلگران، توسل به جنگ برای نیل به چنین نیتی را به چالش کشیدهاند. تلاشهای دیپلماتیک نیز تاکنون ثمری نداشتهاند. پاشینیان، نخستوزیر ارمنستان راهحل سیاسی را منتفی میداند و طرفین بر مواضع خود پافشاری میکنند. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه میگوید حدود پنج هزار نفر در جنگ قرهباغ کشته شدهاند و هر یک از طرفین نزدیک دو هزار قربانی دادهاند. او ابراز امیدواری کرده که مسکو با کمک ایالات متحده، راه حلی برای منازعه قرهباغ بیابد.
در روزهای آغازین درگیری، اخبار مبنی بر ارسال کمکهای نظامی روسیه به ارمنستان از طریق حریم زمینی و هوایی ایران، جنجالآفرین شد. تهران چنین اخباری را تکذیب کرد و خواهان میانجیگری بین دو کشور شد. ترکیه متحد نزدیک جمهوری آذربایجان است و رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری این کشور تاکید کرده که باکو باید از فرصت کنونی برای «تعیین سرنوشت سرزمینهای اشغالی آذربایجان» استفاده کند. او از همان آغاز تصریح کرد که آنکارا با قطعیت پشت باکو میایستد. منطقه قرهباغ کوهستانی با ۱۴۵هزار نفر جمعیت، از نظر حقوق بینالملل بخشی از خاک آذربایجان محسوب میشود. ارمنستان اما در جریان جنگی که پس از فروپاشی اتحاد شوروی درگرفت، کنترل این منطقه و هفت شهر دیگر آذربایجان را در دست گرفت. از سال ۱۹۹۴ بین آذربایجان و ارمنستان قرارداد آتشبس برقرار است اما قرهباغ همچنان محل مناقشه دو کشور است. درگیریهای دهها ساله طرفین بر سر قرهباغ تاکنون بیش از ۳۰ هزار قربانی بر جای گذاشته است.