هشدار تهران به طرف‌های درگیر در مناقشه قره‌باغ
تعرض به خاک ایران غیرقابل تحمل است
به گزارش خبرگزاری فارس، سخنگوی وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران روز شنبه در پاسخ به سوال خبرنگاران درخصوص گزارش‌های برخی تعرضات انجام شده به خاک جمهوری اسلامی ایران در جریان درگیری‌های اخیر بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان اظهار کرد: تحرکات در مناطق مرزی کشورمان به‌طور جدی و با حساسیت تمام از سوی جمهوری اسلامی ایران درحال رصد بوده و در این ارتباط ضمن اعلام غیرقابل تحمل بودن هرگونه تعرض از سوی هر یک از طرف‌های درگیر در منطقه به خاک کشورمان، به همه طرف‌ها در زمینه مراقبت لازم در این خصوص هشدار جدی می‌دهیم. سعید خطیب‌زاده هفته گذشته نیز در نشست هفتگی تصریح کرد: ما نمی‌توانیم تحمل کنیم در مرزهایمان درگیری‌های نظامی ادامه یابد و سعی می‌کنیم با تمام توان به نقطه آرامش در این مرز هم برسیم.
وی در ادامه بار دیگر بر لزوم احترام به تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان، رعایت اصل عدم‌تعرض به غیرنظامیان، توقف درگیری‌ها و آغاز گفت‌وگوهای جدی و زمان‌دار تاکید و آمادگی جمهوری اسلامی برای کمک به نیل به این اهداف را اعلام کرد. خطیب‌زاده پیش‌تر نیز در موضعی اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران از نزدیک و با نگرانی درگیری‌های نظامی بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان را دنبال می‌کند و ضمن دعوت طرفین به خویشتن‌داری، خواستار توقف فوری درگیری‌ها و آغاز گفتوگو بین دو کشور است. سخنگوی وزارت امورخارجه همچنین آمادگی ایران برای استفاده از همه ظرفیت‌های خود به‌منظور برقراری آتش‌بس و آغاز گفت‌وگوها بین طرفین را اعلام کرد.
بامداد یکشنبه ششم مهر ماه اخباری مبنی بر وقوع درگیری بین ارمنستان و آذربایجان منتشر شد و دو طرف یکدیگر را به آغاز درگیری‌ها متهم کردند و دور جدیدی از تنش بین دو کشور ایجاد شد. وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد که نیروهای این کشور دو بالگرد و سه پهپاد آذربایجانی را در واکنش به حملات باکو به مناطق مسکونی ساقط کرده‌اند. وزارت دفاع ارمنستان همچنین اعلام «حالت جنگی» کرد و از تمامی نیروهای خود خواست تا در آماده‌باش کامل قرار گیرند. نیکل پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در نشست اضطراری با نمایندگان پارلمان این کشور درباره درگیری نظامی با جمهوری آذربایجان اعلام کرد که ایروان ممکن است به‌طور رسمی استقلال جمهوری خودخوانده قره‌باغ کوهستانی (جمهوری آرتساخ) را به رسمیت بشناسد.
در واکنش به این اقدام ایروان، پارلمان آذربایجان نیز در مناطق درگیر حالت جنگی اعلام کرد. در همین حال، یک مقام محلی ارمنی در منطقه «قره‌باغ» به ترتیب از کشته و زخمی شدن، ۱۶ و ۱۰۰ از نیروهای خود در درگیری با نیروهای جمهوری آذربایجان خبر داد. وزارت دفاع آذربایجان هم از آزادسازی چند «روستا و منطقه» در قره‌باغ کوهستانی خبر داد ولی ارمنستان این خبر را تکذیب کرد. این درگیری‌ها از آن زمان تاکنون هنوز ادامه دارد. در همین خصوص دادستانی کل آذربایجان روز جمعه مدعی شد که از یکشنبه تاکنون ۱۶ غیرنظامی آذری درحملات ارمنستان کشته و ۵۵ نفر دیگر نیز زخمی شده‌اند. جمهوری اسلامی ایران از ابتدای این درگیری‌ها طرف‌های درگیر را به خویشتن‌داری و توقف درگیری‌ها دعوت و آمادگی خود را برای استفاده از همه ظرفیت‌ها به‌منظور برقراری آتش‌بس و آغاز گفت‌وگوها بین طرفین اعلام کرد.
به‌دنبال مناقشه میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر منطقه قره‌باغ، روز پنج‌شنبه شهرستان خداآفرین در آذربایجان‌شرقی مورد اصابت ۵ خمپاره قرار گرفت. فرماندار شهرستان خداآفرین روز جمعه در گفتوگو با «ایرنا» با اعلام این خبر افزود: سه خمپاره به اطراف روستای پرویزخانلو اصابت کرده که دو خمپاره به یونجه‌زارهای اطراف روستا و دیگری به یک باغ برخورد کرده است. علی امیری‌راد ادامه داد: دو خمپاره نیز به منطقه مسکونی روستای پرویزخانلو اصابت کرده که یکی به پشت‌بام یکی از منازل مسکونی و دیگری نیز به شیشه‌های ساختمان مسکونی دیگر آسیب وارد کرده است. وی گفت: بر اثر اصابت این خمپاره‌ها یک کودک ۶ ساله مصدوم شده که بلافاصله به مرکز درمانی منتقل و به‌صورت سرپایی درمان شد. در همین حال به گزارش «ایلنا» حسین ذوالفقاری معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور گفت: مشکل خاصی از نظر امنیتی در مناطق شمال‌غرب کشور نداریم، البته به کشورهای درگیر در جنگ قره‌باغ تذکرات لازم داده شده است. او افزود: از طریق وزارت‌خارجه و مرزبانی به هر دو کشور اعتراض شده است.
رایزنی تلفنی ظریف و لاوروف
همزمان با این تحولات، وزرای امورخارجه ایران و روسیه جمعه شب درباره آخرین تحولات قره‌باغ تلفنی گفتوگو کردند. در گفت‌وگوی تلفنی شامگاه جمعه محمدجواد ظریف و سرگئی لاوروف آخرین تحولات قره‌باغ مورد گفتوگو و تبادل‌نظر قرار گرفت. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان روز پنج‌شنبه هم با وزرای خارجه هلند و اتریش تلفنی در این خصوص گفتوگو کرده بود. پس از درگیری‌های اخیر بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، ظریف تلفنی با همتایان آذربایجانی و ارمنستانی خود گفتوگو کرد. جمهوری اسلامی ایران این دو کشور را به خویشتن‌داری و توقف درگیری‌ها دعوت کرده است. ظریف در توییتی در این خصوص نوشت: ایران به دقت خشونت نگران‌کننده در ناگورنو-قره‌باغ را زیرنظر دارد و خواستار پایان فوری خصومت‌ها و آغاز گفتوگو برای حل اختلافات هستیم. همسایگان ما اولویت ما هستند و آماده ارائه مساعی جمیله به‌منظور فراهم کردن گفت‌وگوها هستیم. منطقه ما هم اکنون نیازمند صلح است.
مناقشه از طریق مذاکره قابل حل است
از سوی دیگر رئیس فراکسیون دیپلماسی بین‌المللی و منافع ملی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه مناقشه بر قره‌باغ را می‌توان از طریق گفتوگو و مذاکره حل کرد، گفت: توصیه جمهوری اسلامی پرهیز از رفتارهای تشدید‌کننده بحران و به کارگیری ابزار گفتوگو برای حل مشکل است. حسین نوش‌آبادی در گفتوگو با «ایسنا» در تحلیلی از تحولات قره‌باغ گفت: موضع جمهوری اسلامی درباره تحولات قره‌باغ این است که این مناقشه راه‌حلی نظامی ندارد و از طریق گفتوگو و مذاکره می‌شود به توافق و صلح پایدار در منطقه رسید.
او افزود: دو کشور ارمنستان و آذربایجان نباید اجازه دخالت دیگران در منطقه را بدهند و زمینه حضور برخی قدرت‌های نامشروع در منطقه ایجاد شود. این ذکاوت و هوشیاری رهبران دو کشور را می‌طلبد که اختلافات را حل کرده تا زمینه‌ای فراهم نشود که کشورهایی بخواهند از آب گل‌آلود ماهی گرفته و منافع خود را تامین کنند. باید منافع کشورها توسط خودشان تامین شود.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ادامه داد: چون جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که برای حل بحران و میانجی‌گری آمادگی دارد انتظار داریم که به دور از تعصبات و احساسات و با دیدی واقع‌گرایانه مساله پیگیری شود و کشورها مداخله‌ای نکنند. قطعا باید همه در صلح و ثبات و امنیت زندگی کنند؛ هرگونه چالش نظامی در منطقه به ضرر مردم منطقه تمام می‌شود از این رو توصیه جمهوری اسلامی پرهیز از رفتارهای تشدید‌کننده بحران و به‌کارگیری ابزار گفتوگو و مذاکره برای حل مشکلات است.
نوش‌آبادی تاکید کرد: برخی کشورها که در منطقه غرب آسیا حضور ندارند هم از این مناقشه به‌دنبال تامین منافعشان هستند؛ نباید اجازه داد آنها وارد منطقه شوند؛ از طرف دیگر برخی قدرت‌ها هم می‌خواهند از طریق این بحران و تعصبات قومی و نژادی سوءاستفاده کرده و منافع خودشان را تامین کنند که نباید به آنها هم چنین اجازه‌ای داده شود.
