ظریف در پاسخ به ادعای پمپئو درباره فعالسازی «ماشه» :
۲۰ سپتامبر اتفاق جدیدی نمی‌افتد
عکس: منا هوبه‌فکر، ایسنا
دنیای‌اقتصاد: وزیر امور خارجه ایران تاکید کرد هیچ اتفاق جدیدی در ۲۰ سپتامبر رخ نمی‌دهد. پیش‌تر مقامات آمریکا ادعا کرده بودند که کلیه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ لغو شده بودند، به‌طور اتوماتیک بازمی‌گردند. سازوکار موسوم به بازگشت خودکار تحریم‌ها که با نام‌های دیگری مثل «مکانیزم ماشه» یا «اسنپ‌بک» نیز شناخته می‌شود به‌دنبال احیای تمامی قطعنامه‌های تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعلیق شده بودند.
به گزارش «ایسنا» محمدجواد ظریف پنج‌شنبه شب در توییتی خطاب به همتای آمریکایی خود نوشت: «پمپئو! بازهم اشتباه می‌کنی. هیچ اتفاق جدیدی در ۲۰ سپتامبر رخ نمی‌دهد. کافی است، قطعنامه ۲۲۳۱ را بخوانی. حتی بولتون که رئیست را قانع کرده بود تا به تو دستور دهد «به مشارکت آمریکا در برجام خاتمه دهی» این قطعنامه را خوانده بود. به تعبیر بولتون: فرآیند «ساده»، خودکار یا سریع نیست، بلکه به‌صورت تعمدی، «پیچیده و طولانی‌مدت» طراحی شده است. آمریکا یک عضو برجام نیست.» حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران نیز روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت گفت روز شنبه و یکشنبه آینده روز پیروزی ملت ایران و روز شکست مفتضحانه آمریکاست. آمریکایی‌ها درباره مکانیزم بازگشت تحریم‌ها علیه ایران شکست خوردند. آمریکا اعلام کرده تمامی تحریم‌های بین‌المللی پیشین علیه ایران از ساعت ۸ شنبه شب به وقت شرق آمریکا (حدود سه بامداد یکشنبه به وقت تهران) اجرایی می‌شود؛ همچنان که این کشور اعلام کرده درخصوص چگونگی اینکه واشنگتن در حال برنامه‌ریزی برای اجرایی کردن بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران است، هفته آینده اطلاع‌رسانی بیشتری می‌کند.
انتظار پمپئو از کشورهای جهان
پیش از توییت ظریف، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد واشنگتن انتظار دارد تمام کشورها قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را رعایت کنند. پمپئو که به سورینام در آمریکای جنوبی سفر کرده است، روز پنج‌شنبه در نشستی خبری به همراه رئیس‌جمهوری این کشور گفت: «آمریکا مایل است همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد [علیه ایران] به اجرا درآید و دوشنبه آینده مجموعه جدیدی از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد به اجرا در خواهد آمد.» او با تاکید بر اینکه «از تمام کشورها می‌خواهیم از این تحریم‌ها حمایت کنند» گفت: ایالات‌متحده انتظار دارد هر کشوری به گونه‌ای مطابق با آنچه سازمان ملل متحد در نظر گرفته است، رفتار کند؛ «انتظارات ما روشن است.»
پمپئو پیش‌تر نیز در یک نشست خبری با دومینیک راب، وزیر خارجه بریتانیا از بازگشت همه تحریم‌ها علیه ایران از روز بیستم سپتامبر خبر داده بود. همچنین در روزهای اخیر دیگر مقام‌های آمریکایی ازجمله الیوت آبرامز، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بارها اعلام کرده‌اند که اعمال همه تحریم‌ها علیه ایران از سر گرفته خواهد شد. قرار است مقام‌های آمریکایی در روزهای آینده درباره شیوه دقیق اعمال مجدد این تحریم‌ها توضیحات بیشتری ارائه کنند. همزمان خبرگزاری رویترز به نقل از چند منبع که نامشان ذکر نشده گزارش داده است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا قرار است با امضای یک فرمان اجرایی ناقضان تحریم تسلیحاتی ایران را مشمول تحریم‌های ثانویه قرار دهد و آنها را از دسترسی به بازار آمریکا محروم کند.
واکنش دبیرکل سازمان ملل
همزمان دبیرکل سازمان ملل در پی ادعاهای اخیر مقامات آمریکا علیه ایران در شورای امنیت گفت که باید طبق تعبیری که شورای امنیت از قطعنامه‌هایش ارائه می‌دهد، عمل کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه خبری اردو پوینت، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران گفت: شورای امنیت سازمان ملل است که می‌تواند قطعنامه‌های شورا را تعبیر و تفسیر کند و ما مطابق آنچه شورای امنیت گفته باشد، عمل می‌کنیم. همچنین یک دیپلمات ارشد شورای امنیت سازمان ملل متحد، در واکنش به تلاش‌های آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران گفته بازگشت تحریم‌ها در کار نخواهد بود. این دیپلمات ارشد که به شرط عدم افشای نام با خبرگزاری رویترز گفت‌وگو کرده درباره تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها از طریق ساز و کار موسوم به «مکانیزم ماشه» گفت: «[تلاش آمریکا] مثل این است که ماشه‌ای چکانده شود و گلوله‌ای خارج نشود.» او اضافه کرد: «هیچ بازگشت تحریمی در کار نیست؛ تحریم‌ها تعلیق‌شده باقی می‌مانند و برجام پابرجا خواهد ماند.»
لزوم اهرم فشار مشترک بر ایران
از سوی دیگر یک خبرگزاری انگلیسی در مطلبی با بیان اینکه واشنگتن در موضوع ایران منزوی شده است، به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشت که باید اهرم فشار مشترکی در موضوعات مختلف بر ایران وجود داشته باشد. به گزارش خبرگزاری فارس، با نزدیک شدن به تاریخ ادعایی آمریکا برای اجرای مکانیزم موسوم به «ماشه» برای بازگرداندن تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران، تحلیلگران و رسانه‌های بین‌المللی می‌گویند سیاست دولت «دونالد ترامپ» علیه ایران بر خلاف سیاست وی علیه کره‌شمالی، نتوانست حمایتی کسب کند و بیشتر باعث استیصال حتی متحدان واشنگتن نیز شده است. خبرگزاری «رویترز» روز جمعه در مطلبی تحت عنوان «ترامپ در موضوع کره‌شمالی حمایت دریافت کرد، ولی درباره ایران منزوی شد»، به این موضوع پرداخت و نوشت: «درحالی‌که شورای امنیت درباره کره‌شمالی متحد بود، اما تقریبا مخالفت کاملی با اعلان دولت ترامپ درباره کلید زدن بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران وجود دارد.» بر این اساس، یک دیپلمات ارشد اروپایی که خواست نامش فاش نشود به رویترز گفت: «اهرم فشار مشترکی در موضوع هسته‌ای و دیگر موارد علیه ایران باید وجود داشته باشد. زمانی که اتحاد شکسته شود، آسیب می‌رسد و زمانی که یک کشور به تنهایی عمل کند، فشار کاهش می‌یابد.» این خبرگزاری در ادامه به نقل از یک دیپلمات دیگر در شورای امنیت – که او نیز خواست هویتش اعلام نشود – نوشت: «توافق هسته‌ای ایران مفید و کارگر بود تا زمانی که واشنگتن از آن خارج شد. اکنون ایران از چیزی که حدود دو سال پیش بود، بیشتر به بمب [اتم] نزدیک است. تهدید کره‌شمالی نیز بیشتر از سه سال قبل است.» سازوکار موسوم به بازگشت خودکار تحریم‌ها که با نام‌های دیگری مثل «مکانیزم ماشه» یا «اسنپ‌بک» نیز شناخته می‌شود به‌دنبال احیای تمامی قطعنامه‌های تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعلیق شده بودند. تلاش آمریکا در این مسیر پس از شکست این کشور در به تصویب رساندن قطعنامه‌ای که خواستار جلوگیری از انقضای محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت می‌گیرد. آن قطعنامه که روز ۲۵ مرداد به رأی گذاشته شد با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد. واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود، قصد دارد برحسب تفسیر خود از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و توافق هسته‌ای برجام برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران اقدام کند.
