ابوظبی: توافق با تلآویو علیه تهران نیست
هشدار ایران، پاسخ امارات
در همین ارتباط، انور قرقاش، وزیر مشاور دولت امارات در امورخارجه در واکنش به انتقادات تهران از عادیسازی روابط ابوظبی با رژیم صهیونیستی در صفحه توییتر خود نوشت: معاهده صلح اماراتمتحدهعربی و اسرائیل یک تصمیم مستقل بوده و علیه ایران نیست. ما این را گفتهایم و تکرار میکنیم. ما مداخله در تصمیماتمان را نمیپذیریم. او همچنین نوشت: ما هرگونه تهدید و وعده و وعید را نمیپذیریم، چه از روی قلدری باشد یا نگرانی. تصمیمات راهبردی باعث تحول میشود و تاثیرگذار خواهد بود، تصمیمهای آیندهنگر ما موقعیت و قدرت رقابت امارات را تقویت میکند.
پیش از این وزارتخارجه امارات در اعتراض به سخنان حسن روحانی در رابطه با عادیسازی روابط ابوظبی با رژیم صهیونیستی، کاردار جمهوری اسلامی ایران در ابوظبی را احضار و یادداشت اعتراضی به او تحویل داد. وزارت امورخارجه امارات مدعی شده است که اظهارات رئیسجمهور ایران «تحریکآمیز است و پیامدهای خطرناکی بر امنیت و ثبات منطقه دارد.»
واکنش مقامات ایران به تصمیم امارات
حسن روحانی روز شنبه ۲۵ مرداد در سخنانی با اشاره به توافق میان امارات و اسرائیل در روزهای اخیر تاکید کرده بود: این روزها ما با یک کشور همسایه مواجه شدیم که خودش را متاسفانه به دشمن جهان اسلام و منطقه و قاتل فلسطینیان نزدیک کرد و با او ارتباط برقرار کرد. کشوری که مردم مسلمانی دارد ولی حاکمانش تلقی غلطی دارند که با نزدیک شدن به آمریکا و رژیم صهیونیستی اقتصاد و امنیتشان تامین میشود. اما این کار محکوم است، غلط است و خیانت به مسلمانان است. در این شرایط برای خوشامد حاکمی که در یک کشور غربی میخواهد در انتخابات شرکت کند چنین کاری صورت گرفته است وگرنه چرا باید در چنین زمانی رخ دهد؟ و چرا باید این موضوع نه از سوی این دو که از سوی یک کشور ثالث یعنی آمریکا در جهان مطرح شود؟
رئیسجمهور گفت: آنان به خاطر اینکه یک آقایی در واشنگتن میخواهد رای بیاورد آمدند و به ملت خودشان و به دنیای عرب و به مردم فلسطین خیانت کردند و آن وقت تصور میکنند که اگر به آنان نزدیک شوند امنیت خود را تامین کردهاند. من بارها گفتم صدام از ما خواهش کرد که چیزی نگوییم تا او برود و کویت و امارات و قطر و بحرین را بگیرد. ولی ما پیش از آنکه کشورهای خلیج فارس از خواب بیدار شوند یا از ترس عبور کنند با این اقدام صدام مخالفت کردیم. این خطا بسیار بزرگ است و امیدواریم که امارات از این خطا باز گردد و بداند که نه به نفع حاکمانش است و نه به نفع مردمشان. این را هم بدانند که مبادا بخواهند پای اسرائیل را به منطقه باز کنند که اگر چنین شود با آنان به شکل دیگری برخورد میشود.
آیتالله جنتی رئیس مجلس خبرگان نیز با انتشار بیانیهای عادیسازی روابط امارات و اسرائیل را محکوم کرد و گفت قطعا این خطای راهبردی و خیانت گستاخانه حکام اماراتی از حافظه تاریخی و اذهان مسلمانان و آزادگان دنیا پاک نخواهد شد و لکه ننگ این سازش ذلتبار تا ابد بر پیشانی دولتمردان بزدل و خائن اماراتمتحدهعربی خواهد ماند.
پیشتر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در بیانیهای، حماقت راهبردی و خطای محاسباتی امارات در عادیسازی روابط با اسرائیل را مقدمه تبدیل این کشور به سرزمین تحت استعمار اسرائیل قلمداد و تاکید کرد خیانت آشکار امارات به آرمان مشترک امت اسلامی، حاکمان این کشور را منفور و آماج نفرت و خشم مقدس جهان اسلام و جبهه حامی ملت مظلوم فلسطین قرار میدهد. این بیانیه با توصیه به حاکمان امارات برای تجدیدنظر در این اقدام پر نکبت تصریح کرده است: حاکمان امارات دیر یا زود باید در انتظار واکنش قاطع و عبرت آموز مردم این کشور در قبال تحقیر تاریخی ناشی از حماقت سران خود در رونمایی از توافقنامه عادیسازی رابطه با اسرائیل غاصب باشند. همزمان رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران نیز به حاکمان ابوظبی توصیه کرد که تا دیر نشده است نسبت به تصمیم اخیر تجدید نظر کنند.
واکنش دبیرکل شورای همکاری
همزمان با اظهارات انور قرقاش، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس نیز به سخنان رئیسجمهوری ایران در رابطه با توافق ابوظبی و رژیم صهیونیستی واکنش نشان داد. به گزارش «ایسنا» به نقل از روزنامه عکاظ، نایف فلاح مبارک الحجرف، آنچه آن را تهدیدات حسن روحانی، رئیسجمهور ایران و برخی دیگر از مسوولان ایرانی علیه امارات میخواند را در تضاد با عرف دیپلماسی عنوان کرد. او در ادامه گفت: از تهران میخواهیم که به اصول و قوانین منشور سازمان ملل و قوانین بینالمللی که بر پایه احترام به حاکمیت کشورها است، احترام بگذارد.
نایفالحجرف همچنین گفت از ایران میخواهیم که مشکلات را از طریق راهحل مسالمتآمیز حل کند و از آنچه بهکارگیری زور و تهدید میخواند، اجتناب کند. دبیر کل شورای همکاری خلیجفارس پیش از این نیز در نامهای یک جانبه از طرف دبیرخانه این شورا و نه همه اعضا به شورای امنیت، خواستار تمدید تحریم تسلیحاتی ایران شده بود که این اقدام و تلاشهای گسترده آمریکا در این زمینه با شکست مواجه شد.
فراز و فرود یک رابطه
روابط ایران و اماراتعربیمتحده در طول سالهای پس از انقلاب و متاثر از موضوع جزایر ایرانی خلیجفارس همواره پرتنش بوده، اما همزمان امارت دبی نقش مهمی در برقراری و حفظ روابط تجاری با ایران داشته است. روابط تهران و ابوظبی دی ماه ۱۳۹۴ متعاقب حمله به سفارت عربستان در تهران و قطع روابط عربستان با ایران، دستخوش تنش شد و امارات سفیر خود را از تهران فراخواند، اما روابط خود را در سطح کاردار حفظ کرد. با روی کار آمدن ترامپ در ژانویه ۲۰۱۷، امارات به همراه عربستان نقش مهمی در راهبرد فشار حداکثری کاخ سفید ایفا کرد و عملا به کمپین تحریم ها علیه تهران پیوست. از اواخر خرداد ۹۸ تا شهریور ۹۸ مجموعه اتفاقاتی که به شکل انفجار در بندر فجیره و سپس انفجار تاسیسات نفتی آرامکو عربستان در خلیج فارس صورت گرفت، ابوظبی را به سمت تلطیف روابط با تهران ترغیب کرد که در سال ۹۹ منجر به گفتوگوهای تصویری وزرای خارجه دو کشور در سه نوبت درخصوص روابط دوجانبه و تحولات منطقه ای شد و این امید شکل گرفت که تهران و ابوظبی میتوانند مجددا روابط خود را گسترش دهند و از سطح تنش ها بکاهند.
با اقدام ابوظبی در عادیسازی روابط با اسرائیل، بهنظر میرسد که این امید تا حد زیادی کمرنگ خواهد شد، چراکه اقدام امارات بهعنوان یکی از دولتهای ثروتمند عربی میتواند به الگویی برای سایر بازیگران این شورا(عمان و بحرین) و همچنین دیگر دولتهای عربی بهخصوص در آفریقا (مغرب، سودان، سومالی و موریتانی) شود که روابط بسیار نزدیکی با ابوظبی دارند.