روحانی همزمان با صدور بیانیه ایران به مناسبت پنجمین سالگرد برجام گفت:
مقصر اصلی مشکلات برجام قانون‌شکنان آمریکا هستند
به گزارش «ایرنا»، حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت گفت: یکی از مسائل مهم و تاریخی ما در ایام پایانی تیر، توافق بین‌المللی بین ایران و ۶ کشور قدرتمند جهان بود که در پنجمین سالگرد آن قرار داریم. رئیس‌جمهوری افزود: اساس این حرکت دیپلماسی بر این مبنا بود که برای جهانیان ثابت کنیم ایران کشوری صلح‌طلب است و نشان دهیم پروژه‌ای که سالیان دراز آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها دنبال آن بودند و آن پروژه امنیتی‌سازی برای جمهوری اسلامی ایران بود، بی‌اساس و بی‌اعتبار است. روحانی ادامه داد: از آغاز این حرکت، یک مثلث شوم با آن مخالف بودند که این مثلث شوم صهیونیسم، ارتجاع و تندروهای آمریکا بود. همه تلاش آنها در آغاز این بود که چنین توافقی به نتیجه نرسد؛ صهیونیست‌ها و سران ارتجاع در جریان مذاکرات به اروپا رفتند برای اینکه توافقات را برهم بزنند. البته تاخیر ایجاد کردند به‌طوری که بنا بود توافق ما در آذرماه ۹۳ نهایی شود، اما تا تیرماه ۹۴ این توافق را به تاخیر انداختند. اما تلاش آنها برای اینکه کلا این توافق را نابود کنند، ناموفق بود.
آمریکا مقصر اصلی
روحانی در ادامه افزود: این مثلث شوم روند فعالیت خود را همچنان ادامه داد؛ مخصوصا در سال ۹۵ که شاهد بودند ایران، منطقه و دوستان ایران از این توافق منتفع می‌شوند، با قدرت بیشتری به میدان آمدند؛ از سوی دیگر در آن زمان، رژیم فعلی آمریکا که تندروها بر آن حاکم بودند، در توهمات بود و نتایج حرکت‌های خودش را به درستی نمی‌توانست ترسیم کند و در این فضا آنها وارد عمل شدند. رئیس‌جمهور تاکید کرد: هدف این مثلث شوم این بود که در تاریخ، شکست این توافق به گردن ایران ثبت شود؛ یعنی آمریکا اقدامی انجام دهد، متقابلا ایران کل برجام را کنار بگذارد و از این توافق خارج شود، بعد بگویند این ایران بوده که از برجام خارج شده و این توافق را کنار گذاشته است.
رئیس‌جمهوری اظهار کرد: هنرمندی و هوشمندی ایران از سال ۹۷ که آمریکا این تعهد سیاسی، اخلاقی و حقوقی را زیرپا گذاشته این بوده که اجازه نداد این توطئه محقق شود و تا امروز به دنیا ثابت کرده مقصر اصلی قانون‌شکنان هستند. او با تاکید بر اینکه «دولت فعلی آمریکا نمی‌تواند معیار هیچ‌چیز باشد» گفت: بر مبنای عملکرد کاخ سفید امروز ما نمی‌توانیم میزان و معیاری برای بررسی توافقی داشته باشیم. آمریکایی‌ها از همه توافقات مهم بین‌المللی از آب و هوا گرفته تا بهداشت جهانی، تا یونسکو، تا بسیاری از توافقاتی که با کشورهای مختلف داشتند، بدون دلیل خارج شدند، بنابراین اینها معیاری نیستند و امروز همه دوستان آمریکا و بخش بزرگی از ملت آمریکا قبول دارند که حرکات اینها به ضرر خود ملت آمریکا و دوستان آمریکا است.
کسی نمی‌تواند ایران را سرزنش کند
روحانی با تاکید بر اینکه دستاوردهای اصلی ایران در این حرکت همچنان محفوظ مانده است، افزود: در طول سالیان دراز علیه جمهوری اسلامی ایران تبلیغات می‌شد که مخفیانه تعهدات بین‌المللی خود را زیر پا می‌گذارد. ما روشن کردیم که این حرف‌ها بی‌اعتبار و بی‌اساس بوده و فعالیت هسته‌ای ایران همواره در چارچوب مقررات بین‌المللی بوده است و این اثر هم امروز و هم فردا وجود دارد و تا پایان تاریخ هم باقی خواهد ماند. رئیس‌جمهوری گفت: اینها سکویی درست کرده بودند که از این سکو همواره بتوانند امنیت ملی ایران را در خطر قرار دهند و آن سکو فصل ۷منشور ملل متحد و قطعنامه‌هایی بود که در سازمان ملل و در شورای امنیت علیه ایران تصویب کرده بودند که ما این سکو را تخریب کردیم. سکویی که دشمنان ایران آماده کرده بودند تا از آن علیه امنیت ملی ایران استفاده کنند، با توافق برجام از بین رفت. او با تاکید بر اینکه هیچ‌کس نمی‌تواند ایران را در حوادث بعدی و مسائل امروز و فردا سرزنش کند، گفت: ایران در چارچوب معیارهای حقوق بین‌الملل، معیارهای سیاسی، عرف بین‌الملل و معیارهای اخلاقی حرکت کرده و اگر دیگران تخلفی انجام دادند، به معنای آن نیست که ایران در این ماجرا مقصر است. روحانی افزود: ما درهفته‌های آینده امتحان و آزمایش دیگری پیش رو داریم و آن حفظ یکی از دستاوردهای این توافق است که پایان تحریم تسلیحاتی ایران است و این موضوعی است که ما همچنان با دقت آن را تحت نظر قرار داده‌ایم.
۱+۴ تحت تاثیر آمریکا قرار نگیرند
رئیس‌جمهوری در بخش دیگری از سخنانش گفت: کشورهای ۱+۴ باید بدانند که امروز تنها بحث منافع ایران یا روابط ایران با آنها یا روابط ایران با کشورهای منطقه مطرح نیست، بلکه امروز بحث حقوق بین‌الملل، چندجانبه‌گرایی و ارزش توافقات بین‌المللی است و اگر امروز با دقت عمل نکنند و بخواهند تحت‌تاثیر آمریکا قرار بگیرند، ضربه اساسی به حقوق بین‌الملل، مقررات بین‌المللی و به چندجانبه‌گرایی می‌زنند و این به ضرر همه خواهد بود. روحانی گفت: آمریکا تا امروز در حرکت‌های سیاسی و حقوقی خود همواره در طول این دو سال و چند ماه شکست خورده است و امیدواریم با هوشیاری کشورها و مخصوصا کشورهای ۱+۴ همچنان در این صحنه ناموفق باشد و بتوانیم در شرایط مناسب شاهد جبران آن چیزی باشیم که برای این توافق پیش آمده است. رئیس‌جمهوری تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران هیچ وقت تسلیم زور و فشار از طرف قدرت‌های بزرگ و به‌ویژه آمریکا نبوده و امروز هم تسلیم این فشارها نخواهد شد؛ ایران در طول این دو سال و چند ماه که آنها می‌خواستند ما را منزوی کنند، منزوی نشد و منزوی نخواهد شد.
جایگزینی برای برجام وجود ندارد
همزمان، وزارت امور خارجه ایران نیز با بیان اینکه هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد، اعلام کرد: ایران در قبال هرگونه زیاده‌خواهی و رفتارهای غیرمسوولانه، اقدامات قاطع را اتخاذ می‌کند و سه کشور اروپایی را فرامی‌خواند با پایبندی نسبت به تعهدات خود، زمینه حفظ و اجرای کامل برجام را فراهم آورند. به گزارش خبرگزاری فارس وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز (چهارشنبه) در سالگرد حصول برجام بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است: برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به‌عنوان محصول مهم دیپلماسی چندجانبه، که مورد حمایت قاطع جامعه بین‌المللی قرار داشته است، در پنجمین سالگرد خود با مخاطره جدی مواجه شده است که اگر مورد مراقبت جامعه بین‌المللی برای تضمین اجرای متوازن و با حسن نیت کلیه طرف‌های برجام قرار نگیرد، می‌تواند قربانی دیگری از رویکرد یکجانبه گرایانه دولت آمریکا باشد که مسوولیت بین‌المللی و پیامدهای آن منحصرا متوجه این کشور و دولت‌های همراه خواهد بود. این بیانیه می‌افزاید: متاسفانه، شرایط به گونه‌ای پیش رفته است که باید بار دیگر حقوق و تکالیف مندرج در این توافق را که طی مذاکرات سخت و پیچیده بین ایران و ۱+۵ به نمایندگی از جامعه بین‌المللی توافق و مورد تایید قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت قرار گرفته است، را برای اعضای باقیمانده برجام و همچنین دولت‌های عضو سازمان ملل متحد یادآوری کنیم. از تاکید قطعنامه ۲۲۳۱ بر «ارتقا و تسهیل توسعه تعاملات اقتصادی و تجاریِ عادی و همکاری با ایران» و «اجرای کامل چارچوب زمان‌بندی» برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ گرفته تا اهمیت نظام رفع تحریم‌های برجام به‌عنوان یکی از پایه‌های اساسی توافق حاصل شده.
مذاکره مجدد قابل تحمل نیست
این بیانیه می‌افزاید: جمهوری اسلامی ایران تاکنون همکاری سازنده و گسترده‌ای با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داشته است، که آمار و ارقام در مورد تعداد و حجم بازرسی و اقدامات راستی‌آزمایی‌های صورت‌گرفته در جمهوری اسلامی ایران گواه بر آن هستند. هرگونه تلاش برای سوء استفاده از آژانس برای ایجاد فشار بر جمهوری اسلامی ایران مغایر با مفاد برجام بوده و علاوه بر مخدوش ساختن اعتبار آژانس به‌عنوان تنها نهاد فنی معتبر بین‌المللی برای نظارت بر فعالیت هسته‌ای کشورها می‌تواند بر مبانی همکاری‌های سازنده پادمانی موجود تاثیرات منفی داشته باشد. علاوه بر این هرگونه همراهی برخی اعضای باقیمانده برجام با توطئه‌های ایالات متحده علیه برجام به خصوص در جهت تخریب و تضعیف نظام رفع محدودیت‌های تسلیحاتی در سال پنجم تصویب برجام (مهرماه ۱۳۹۹) جای نگرانی بسیار داشته و همان‌گونه که مکررا تاکید شده است، مذاکره مجدد برجام و اصلاح نظام رفع تحریم‌ها تحت هیچ شرایطی قابل تحمل نبوده و پاسخ جمهوری اسلامی ایران، قاطع و تعیین‌کننده خواهد بود. در بیانیه وزارت خارجه آمده است: جامعیت و نهایی بودن این توافق که به سختی و پس از دو سال مذاکره فشرده در بالاترین سطوح، با ترسیم تمامی جزئیات و با جدول زمان‌بندی دقیق به دست آمده است، نباید به هیچ وجه مخدوش شود. هیچ جایگزینی برای این توافق وجود ندارد، پس اگر اراده سیاسی جامعه بین‌المللی به ویژه اعضای باقیمانده برجام بر حفظ این توافق مهم است، بسیار مهم است که بر تضمین اجرای متوازن و با حسن نیت توافق تمرکز کنیم.
یادداشت جوزپ بورل
همزمان با این تحولات مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در یادداشتی که در پنجمین سالروز امضای برجام منتشر شد، به جوانب مختلف اهمیت برجام اشاره و بر ضرورت حفظ آن تاکید کرد. به گزارش «ایسنا» جوزپ بورل، در این یادداشت که در پایگاه خبری پراجکت سیندیکیت منتشر شد، گفت: امروز، برجام از سوی جبهه‌های مختلفی تحت فشار است. من به این باور رسیده‌ام که اقدام برای حفظ آن نه تنها ضرورت دارد بلکه فورا باید انجام شود. اول اینکه ۱۲ سال به طول انجامید تا ایران و جامعه جهانی اختلافات‌شان را کنار گذاشته و به یک توافق دست پیدا کنند. اگر برجام از بین برود، هیچ انتخاب جایگزین جامع یا موثر دیگری وجود ندارد. بورل در ادامه اظهار کرد: دوم اینکه برجام تنها یک موفقیت نمادین نیست. این توافق وعده‌هایش را عملی کرده و کارآمد بودنش ثابت شده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به واسطه دسترسی بی‌سابقه‌ای که این توافق ایجاد کرده بود، توانست در ۱۵ گزارش پی در پی در بازه زمانی ژانویه ۲۰۱۶ تا ژوئن ۲۰۱۹ مبنی بر این ارائه کند که ایران به تمامی تعهداتش در توافق عمل کرده است. او با اشاره به خروج آمریکا از این توافق و اعمال دوباره تحریم‌هایش بر ایران، متذکر شد که ایران با وجود متحمل شدن تاثیر این تحریم‌ها پس از این اقدام آمریکا به مدت ۱۴ ماه هنوز کاملا به برجام پایبند بود. وی در بخش دیگری از این یادداشت مطرح کرد: من به‌عنوان هماهنگ‌کننده کنونی برجام به همکاری با تمام اعضای باقی مانده در برجام و همچنین جامعه جهانی برای حفظ این توافق ادامه خواهم داد. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به اینکه ایران پس از کاهش تعهدات برجامی اش در چند مدت اخیر باید به پایبندی کامل به برجام بازگردد، بیان کرد: البته لازم است که ایران همچنین بتواند از منافع اقتصادی در نظر گرفته شده در برجام بهره‌مند شود. بورل علاوه بر این گفت: اتحادیه اروپا تلاش خواهد کرد تا میان کشورهای درگیر در این توافق پل‌های ارتباطی ساخته و شکاف‌ها را کمتر کند.
