پایگاه نظامیان آمریکایی در عراق موشک‌باران شد
سیلی سخت ایران به آمریکا
عكس: فارس
درنخستین ساعات بامداد روز گذشته نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طی عملیاتی موفق به نام «عملیات شهید سلیمانی»، با رمز مقدس یا زهرا (س) با شلیک ده‌ها فروند موشک زمین به زمین، پایگاه هوایی آمریکا موسوم به «عین‌الاسد» واقع در استان الانبار عراق را در هم کوبید. براساس گزارش‌ها و به نقل از یک منبع آگاه در اطلاعات سپاه دستکم ۸۰ نظامی آمریکایی در این حمله کشته شده‌اند. برخی از گزارش‌ها نیز حاکی از آن است که تعداد کشته شدگان نیروهای آمریکایی فراتر از ۸۰ نفر است. همچنین در این حمله که ظاهرا در همان ساعت ترور سردار سلیمانی صورت گرفته است به تعدادی هواپیمای بدون سرنشین و بالگرد و تجهیزات نظامی آمریکا در این پایگاه آسیب جدی وارد شد. «عملیات شهید سلیمانی»،۶ روز پس از اقدام تروریستی و حمله پهپادی ارتش آمریکا به خودروی حامل سردارسپهبد قاسم سلیمانی فرمانده قدس سپاه پاسداران و ابومهدی المهندس معاون بسیج مردمی عراق (حشد الشعبی) در فرودگاه بغداد صورت گرفت که منجر به شهادت این سردار بزرگ و همراهانش شد. حمله به سردار سلیمانی با دستور مستقیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا صورت گرفت.به دنبال شهادت سردارشهید قاسم سلیمانی مقامات ایران تاکید کردند که از آمران و عاملان «انتقام سخت» خواهند گرفت وروزگذشته با حمله به دو پایگاه نیروهای آمریکایی در عراق به اقدام تروریستی اخیر کاخ سفید پاسخ دادند. به گفته یک منبع آگاه در اطلاعات سپاه در حمله موشکی بامداد دیروز، ۱۵ موشک به پایگاه عین‌الاسد اصابت کرده که هیچکدام به‌وسیله سیستم راداری ارتش تروریسم آمریکا رهگیری نشده‌اند. پایگاه عین الاسد که بامداد دیروز توسط موشک‌های بالستیک سپاه هدف قرار گرفت، در استان الانبار در ۱۶۰ کیلومتری غرب بغداد محل استقرار نیروهای آمریکایی و عراقی قرارگرفته است. این پایگاه در زمان «آزادسازی عراق» و سرنگونی حکومت صدام، دومین پایگاه بزرگ نیروهای آمریکایی در عراق بود. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، در این پایگاه نظامی چهار هزار نظامی آمریکا حضور دارند. براساس گزارش‌های دریافتی مجروحان حمله موشکی به پایگاه عین الاسد، با بالگرد به بغداد منتقل شده‌اند. پایگاه نظامیان آمریکایی در عین الاسد عراق از پایگاه‌های بسیار مهم است که در آن تمام هواپیماهای بدون سرنشین و بالگردهای آمریکا مستقر هستند. به گفته مقامات ایران این برای نخستین بار بعد از جنگ جهانی دوم است که یک دولت به شکل رسمی به یک پایگاه آمریکا حمله کرده و پاسخ حملات آمریکا را به شکل «رسمی» داده است.
بیانیه سپاه پاسداران
از سوی دیگر پس از حمله بامدادروزگذشته به مواضع نیروهای آمریکایی درعراق، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای از حملات سنگین موشکی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به پایگاه آمریکایی عین الاسد در انتقام از ترور ناجوانمردانه سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و یارانش خبر داد.دربخشی ازاین بیانیه ضمن هشدار به آمریکا نسبت به هر شرارت مجدد و تجاوز یا تحرک دیگر آمده است: به دولت‌های متحد آمریکا که پایگاه‌های خود را در اختیار ارتش تروریستی این کشور قرار داده‌اند اخطار داده می‌شود هر سرزمینی، به هر ترتیب مبدا اقدامات خصمانه و تجاوزگرانه علیه جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد، هدف قرار خواهد گرفت. به گزارش فارس این بیانیه می‌افزاید:به هیچ وجه رژیم صهیونیستی را در این جنایات جدای از رژیم جنایتکار آمریکا نمی‌دانیم. همزمان یک منبع آگاه در سازمان اطلاعات سپاه اعلام کرد: دستکم ۱۰۴ هدف از مواضع آمریکایی‌ها و متحدانش، در منطقه شناسایی شده‌اند که اگر آمریکایی‌ها مجددا مرتکب هرگونه خطایی شوند، این مواضع هدف حمله قرار خواهند گرفت.درهمین حال خبرگزاری میزان روز گذشته گزارش داد که حمله دیروز ایران به پایگاه آمریکایی با موشک بالستیک میان‌برد ایرانی با نام «قیام» با برد۸۰۰کیلومتر و «فاتح۳۱۳» با برد۵۰۰کیلومترصورت گرفته است.
واکنش آمریکا
به دنبال این حمله تلافی‌جویانه سخنگوی کاخ‌سفید اعلام کردکه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا در جریان این حملات قرار گرفته است. پس از آن نشست شورای امنیت ملی آمریکا با حضور مقام‌های ارشد دولت تشکیل شد. همچنین در پی این حمله، مارک اسپر وزیر دفاع آمریکا با رئیس ستاد ارتش آمریکا و برخی مسوولان پنتاگون دیدار کرد تا این حملات را بررسی کنند.از سوی دیگر بر خلاف آنچه پیش از این اعلام شده بود سخنرانی ترامپ لغو شدواودر نهایت به توییت بسنده کردو بابیان اینکه همه چیز خوب است گفت: ارزیابی تلفات و خسارات در جریان است.
البته این تنها ترامپ نبود که به این حمله واکنش نشان داد.ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا نیز در یک رشته پیام توییتری خواستار آن شد تا سرعت تصمیم‌گیری هر دو طرف کاهش یابد. به گزارش «ایسنا»مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا نیز در توییتر نوشت: آمریکا آماده پایان هرگونه جنگی با ایران است.همچنین مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در تماسی تلفنی با بارزانی نخست‌وزیر اقلیم کردستان گفت‌وگو کرد تا از آخرین تحولات حملات ایران به پایگاه‌های آمریکایی که یکی از آنها در اربیل است مطلع شود.از سوی دیگر وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرد که در حال برآورد خسارات اولیه حملات هوایی ایران به پایگاه‌های خود در عراق است و رسما هدف قرار گرفتن دستکم دو پایگاه در عراق که میزبان نیروهای آمریکا و ائتلاف است (عین‌الاسد و اربیل) را تأیید کرد. همچنین فرمانده مرکزی آمریکا(سنتکام) اعلام کرد که ایران ۱۵ موشک به پایگاه‌های میزبان نیروهای آمریکایی در عراق شلیک کرده است ولی اشاره‌ای به تلفات یا خسارات این حمله موشکی موفق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نکرد. رند پال، سناتور برجسته جمهوری‌خواه آمریکا نیز گفت: باید تنش‌ها را کاهش دهیم قبل از اینکه وارد جنگی دیگر شویم که پایانی ندارد.در واکنشی دیگر نانسی پلوسی، رهبر دموکرات‌های مجلس نمایندگان آمریکا گفت وضعیت را از نزدیک دنبال می‌کند و خواهان پایان دادن به آنچه اقدامات تحریک‌آمیز بی‌دلیل از سوی دولت آمریکا خواند شد.درخبری دیگر در پی عملیات سپاه پاسداران و حمله به مواضع آمریکایی در عراق، واشنگتن تمامی پروازهای مسافربری خود بر فراز منطقه را متوقف کرد. این درحالی است که سیاوش امیر مکری مدیرعامل شرکت فرودگاه‌های کشور و ناوبری هوایی ایران با اعلام اینکه پروازهای عبوری از آسمان ایران کاهش نیافته گفت: اطلاعیه‌های هوانوردی آمریکا اثری بر پروازهای عبوری ایران ندارد.
واکنش عراق
درهمین حال عملیات انتقام جویانه ایران و حمله موشکی به پایگاه‌های آمریکا در عراق با واکنش مقامات بغداد مواجه شد. درهمین ارتباط برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق در صفحه توییتر نوشت: سلامتی برای عراق عزیز و اربیل پایتخت کردستان. از سوی دیگر خبرگزاری رسمی عراق به نقل از سخنگوی فرماندهی کل نیروهای مسلح این کشور گزارش داد که بغداد پس از نیمه شب روز چهارشنبه پیام شفاهی و رسمی تهران را برای آغاز عملیات علیه مواضع نیروهای آمریکایی دریافت کرده است. به گزارش «ایرنا» این فرماندهی اعلام کرد؛ ما پیام شفاهی و رسمی ایران درباره پاسخگویی به ترور سلیمانی را دریافت کردیم و در این زمینه به فرماندهان نظامی عراق هشدار دادیم تا احتیاط‌های لازم را به عمل آورند. دفتر عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیری عراق هم اعلام کرد ایران عملیات انتقام‌گیری خود از آمریکا را از پیش به اطلاع بغداد رسانده بود. درهمین ارتباط نیروهای مسلح عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد که ۲۲ موشک به سوی پایگاه‌های آمریکا و ائتلاف بین‌المللی در عراق شلیک شده است و نیروهای عراقی در این حملات هیچ آسیبی ندیده‌اند. به گزارش «ایسنا» در این بیانیه همچنین آمده است که ۱۷ موشک به سوی پایگاه عین‌الاسد در استان الانبار عراق شلیک شده و پنج موشک دیگر به سوی پایگاه‌های ائتلاف بین‌المللی تحت امر آمریکا در شهر اربیل، واقع در شمال عراق و منطقه اقلیم کردستان شلیک شدند. درادامه بیانیه نیروهای مسلح عراق آمده است که این حملات بامداد چهارشنبه از ۱:۴۵ تا ۲:۱۵ (به مدت نیم‌ساعت) به طول انجامیده است.
تقدیر رئیس‌جمهوری از سپاه
از سوی دیگر روز گذشته مقامات ایران درسخنانی به انتقام سخت ایران از آمریکا واکنش نشان دادند. در همین راستا، حسن روحانی رئیس‌جمهوری، با اشاره به اقدام سپاه پاسداران ضمن تشکر از آنها گفت: سپاه پاسداران با عملیاتی که علیه پایگاه بزرگ آمریکایی‌ها در منطقه انجام داد به خوبی نشان داد که ما در برابر آمریکا عقب‌نشینی نمی‌کنیم. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، رئیس‌جمهور تاکید کرد اگر آمریکا مرتکب جنایتی شود هرچند بخواهد تهدید کند باید بداند که پاسخ قاطع نیروهای مسلح ما را دریافت خواهد کرد. وی اظهار کرد: معتقدم آمریکا باید پاسخ اصلی خود را از ملت‌های منطقه دریافت کند؛ آنها دست سردار سلیمانی عزیز ما را در این جنایت قطع کردند؛ انتقامش این است که پای آمریکا را از این منطقه بریده و قطع کنیم. روحانی افزود: اگر پای آمریکا از این منطقه قطع شود و دست تجاوزش برای همیشه بریده شود در حقیقت انتقام و پاسخ نهایی ملت‌های منطقه به آمریکا خواهد بود.
واکنش ظریف
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نیز در اولین واکنش به این اقدام در توییتی با اشاره به انتقام سخت ایران از تروریست‌های آمریکایی در پایگاه عین‌الاسد در عراق نوشت: ایران منطبق با بند ۵۱ منشور ملل متحد، اقدامات متناسبی در دفاع از خود انجام داد و پایگاهی را که از آن حمله بزدلانه علیه شهروندان و مقام‌های ارشد ما انجام شده بود هدف قرار داد.
وی در حاشیه جلسه هیات‌دولت با بیان اینکه جمهوری اسلامی پایگاهی را که از آن به سردار سلیمانی حمله شده بود هدف قرار داد و ما اقدام مشروع انجام دادیم، تاکید کرد: تنها انتقام، خروج آمریکا از منطقه است.به گزارش «ایسنا» محمدجواد ظریف همچنین درخصوص آمار کشته شدگان آمریکایی در حملات ایران و اینکه خط خبری آمریکا عدم آسیب به نیروهای این کشور است، گفت: من هنوز آماری ندارم؛ حتما آمار را مقامات نظامی اعلام می‌کنند. وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوال که آیا پیامی در ساعات گذشته بین ایران و ایالات متحده رد و بدل شده است، گفت: ما به محض انجام عملیات پیام خود به ایالات‌متحده را از طریق حافظ منافع آنها دادیم.
ظریف درباره حمایت آلمان و انگلیس از ترور شهید سلیمانی تصریح کرد که در تماسی که با وزیر امور خارجه انگلیس و آلمان داشته آنها اعلام کرده‌اند که در اقدام آمریکا مشارکتی نداشتند. ظریف همچنین در توییتر خود تصریح کرد: ما به دنبال تشدید تنش یا جنگ نیستیم، اما از خودمان در برابر هر تهاجمی دفاع می‌کنیم. وی درعین حال تاکید کرد که برای تمامیت ارضی و استقلال عراق ارزش بسیار قائلیم.
واکنش مقامات نظامی
به دنبال این حمله سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در بیانیه‌ای نسبت به عواقب احتمالی پاسخ آمریکا به انتقام سخت سپاه پاسداران به سردمداران این کشور هشدار داد. سرداررمضان شریف سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم گفت که پایگاه‌های مورد حمله از طرف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارای ظرفیت ۴هزار نیروی آمریکایی بوده و به‌روز‌ترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات نظامی مجهز بوده است. درهمین حال امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع اعلام کرد که موشک‌های شلیک شده به پایگاه عین‌الاسد ساخت ایران بوده است. به گزارش «ایسنا» وی تاکید کرد: برای اولین‌بار در تاریخ و پس از جنگ جهانی دوم پایگاه آمریکا مورد اصابت قرار گرفته است. وی افزود: اقدامات بعدی ما متناسب با رفتار آمریکا خواهد بود.
سردار عباس نیلفروشان معاون عملیات سپاه نیز درگفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم گفت که موشک‌های شلیک‌شده توسط سپاه دقیقا به اهداف مورد نظر اصابت کرده و دشمن قادر به انحراف یا انهدام هیچکدام از آنها نبوده است.در واکنشی دیگربه گزارش میزان، ارتش جمهوری اسلامی ایران در بیانیه‌ای تاکید کرد: دشمن با درک اقتدار جمهوری اسلامی ایران خوب می‌داند که در صورت تکرار هرگونه شرارت و جنایت، سیلی نواخته شده به چهره‌اش به مشت‌های پولادین کوبنده تبدیل خواهد شد.
واکنش‌های داخلی
در همین حال مقامات ایران به حمله شب گذشته سپاه به مواضع نیروهای آمریکایی واکنش نشان دادند. درهمین راستا، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری حمله موشکی بامداد دیروز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به پایگاه هوایی «عین الاسد» آمریکا در عراق را باصلابت و کوبنده و البته هشداردهنده و بازدارنده دانست.
حمید بعیدی‌نژاد سفیر کشورمان در لندن نیز در واکنش به حمله انتقام‌جویانه سپاه پاسداران ایران علیه دو پایگاه نظامی آمریکا در عراق، آن را اقدامی دفاعی خواند. در واکنشی دیگر محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور نیز اعلام کرد: تنها انتقام این حمله نظامی نبوده است. به گزارش «ایسنا» وی درحاشیه جلسه هیات دولت اظهار کرد: در ارتباط با موضوع آمریکایی‌ها از ابتدا اعلام کردیم این کار بدون پاسخ نمی‌ماند.علی ربیعی سخنگوی دولت هم با تشکر از سپاه بابت انجام عملیات علیه نیروهای آمریکایی در عراق گفت: ما جنگ‌طلب نیستیم و این اقدام ما حق مشروع ماست اگر آمریکا واکنش نشان دهد اقدام متقابل و شدیدتری خواهیم کرد.
نامه ایران به سازمان ملل
در کنار این واکنش‌های داخلی، مجید تخت‌روانچی نماینده ایران در سازمان ملل در نامه‌ای به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل اعلام کرد: ایران اقدامات لازم و متناسب علیه هرگونه تهدید یا استفاده از زور را اتخاذ خواهد کرد. همچنین در نامه ایران به شورای امنیت سازمان ملل آمده است: به دنبال جنگ نیستیم و درباره هرگونه ماجراجویی نظامی علیه خود هشدار می‌دهیم.
واکنش بین‌المللی
در پی حمله انتقام‌جویانه ایران به پایگاه نظامی آمریکا، مقامات ارشد کشورهای مختلف نیز به این موضوع واکنش نشان دادند. درهمین ارتباط اورسولاو ندرلین، رئیس کمیسیون اروپا در پیامی توییتری نوشت: استفاده از تسلیحات باید هم‌اکنون متوقف شود تا فضایی برای گفتمان ایجاد شود. از ما درخواست شده است تا هر کاری که ممکن است برای احیای مذاکرات انجام دهیم. مذاکره نمی‌تواند به حد کافی رسیده و پایان یافته باشد.
از سوی دیگر دومینیک راب، وزیر امورخارجه انگلیس در بیانیه‌ای گفت که کشورش حمله به پایگاه‌های نظامی عراقی که میزبان ائتلاف، ازجمله نیروهای انگلیسی هستند را محکوم می‌کند. او همچنین از ایران خواست که تنش‌ها را کاهش دهد. وی در ادامه نسبت به گزارشات درباره تلفات و استفاده از موشک‌های بالستیک ابراز نگرانی کرد.همچنین دولت ژاپن اعلام کرد که از تمام دولت‌های مربوطه می‌خواهد تا برای کمک به کاهش تنش‌ها تمام تلاش خود را به کار گیرند. از سوی دیگر در پی عملیات انتقام‌جویانه سپاه پاسداران و حمله به مواضع آمریکایی در عراق، شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن سفرش به عربستان را لغو کرد. خبرگزاری کیدو هم از تشکیل جلسه شورای امنیت ملی ژاپن خبر داد و گفت موضوع آن احتمالا حملات ایران است.سخنگوی وزارت خارجه چین هم در واکنش به عملیات انتقام‌جویانه سپاه پاسداران ایران علیه پایگاه نظامی آمریکا در عراق، خواستار خویشتنداری طرفین شد. گنگ شوآنگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در این باره گفت: بدتر شدن وضعیت در خاورمیانه به نفع هیچ طرفی نیست.در واکنش‌های دیگر از سوی کشورها، وینستون پیترز، نخست‌وزیر موقت نیوزیلند ضمن ابراز نگرانی نسبت به تشدید تنش‌ها در منطقه گفت: اکنون زمان خویشتنداری و کاهش تنش‌هاست تا دیپلماسی بر اوضاع غلبه کند. به گزارش «ایرنا» هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان نیز در بیانیه‌ای بدون اشاره به چرایی حمله ایران به دو پایگاه نظامی آمریکا در عراق، آن را محکوم کرد و گفت: ما از ایران می‌خواهیم از هرگونه گامی که منجر به تشدید بیشتر اوضاع شود، خودداری کند. ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه هم خواستار کاهش تنش شد. جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که تشدید اوضاع به نفع هیچ‌کس نیست. به گزارش «ایسنا» وی خواستار کاهش تنش‌ها و باز شدن فضا برای گفت‌وگو میان طرف‌ها شد. درواکنشی دیگر بوریس جانسون نخست‌وزیر انگلیس که در مجلس عوام این کشور سخنرانی می‌کرد، ضمن محکوم کردن حملات ایران به پایگاه‌های نظامی آمریکا خواستار تنش‌زدایی از این بحران شد.درپی عملیات انتقام جویانه ایران علیه پایگاه‌های آمریکایی در عراق، انور قرقاش، وزیر مشاور امارات در امور خارجه نیزدر صفحه توییتر خود نوشت: کاهش تنش‌های آزار‌دهنده کنونی در منطقه امری ضروری است. به گزارش «ایسنا» وی همچنین نوشت: کاهش تنش امری حکیمانه و ضروری است و این امر نیازمند راه‌حل سیاسی به منظور تحقق ثبات است.
همچنین وزارت امور خارجه پاکستان روز گذشته در بیانیه‌ای رسمی، اظهارات «شاه‌محمود قریشی» وزیر امور خارجه این کشور در واکنش به اقدام مقابله‌جویانه ایران اعلام کرد که این کشور در حال بررسی اقدام ایران علیه پایگاه‌های آمریکا در عراق است.
