عباسعلی کدخدایی مطرح کرد
گلایه شورای نگهبان از مجلس دهم
البته مجلسی‌ها طرح اصلاح قانون انتخابات را به‌صورت مفصل در مجلس دهم بررسی کردند، اما بسیاری از مواد آن با مخالفت شورای نگهبان روبه‌‌رو شد و برای تامین نظر این شورا، به مجلس بازگشت. تا امروز این طرح اصلاحی در مجلس مسکوت مانده است؛ طرحی که مواد مهمی ازجمله استانی شدن انتخابات مجلس، شفافیت هزینه‌های انتخاباتی نامزدها و... را در خود جای داده است. او درباره ثبت‌نام بیش از ۱۶ هزار نفر در انتخابات و اینکه در بحث احراز صلاحیت‌ها چه اتفاقاتی خواهد افتاد، گفت: انتخابات مجلس یک انتخابات مردمی است و همه مردم می‌توانند براساس شرایط قانونی که دارند شرکت کنند و منعی برای آن نیست و شورای نگهبان هم بارها که مجلس می‌خواست شرط محدود‌کننده‌ای را لحاظ کند، این ایراد را داشته است که حتی‌الامکان ورود افراد و استفاده از این حق را قانون محدود نکند اما از طرف دیگر کشورها و نظام‌های سیاسی دیگر را می‌بینید که برای داوطلب بودن هر انتخاباتی نظمی به حضور افراد داده‌اند. کدخدایی ادامه داد: این به مفهوم این نیست که بخواهیم حق مردم را سلب کنیم بلکه یک امر انتظامی است و اینکه ما باید در چارچوبی حرکت کنیم که به اهدافمان برسیم. چندبار مصاحبه کردم و خواهش کردم افرادی که توانمند هستند و شایستگی‌ها و شرایط قانونی را دارند و موانع قانونی نسبت به آنها وجود ندارد، شرکت کنند ولی به هر حال افراد مختلفی ثبت‌نام کردند و ما هم تابع قانون هستیم و بر اساس قانون اعلام نظر خواهیم کرد.سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه ما چند سال گذشته پیشنهاد داده بودیم که قانون انتخابات اصلاح شود، گفت: باید مکانیزم‌هایی برای ثبت‌نام پیش‌بینی شود افرادی که برای ثبت‌نام مراجعه می‌کنند ویژگی‌ها و شرایطی را داشته باشند و شرایط نسبت به افرادی که شرایط اصلی و شایستگی‌های اصلی را ندارند، بازدارنده باشد. متاسفانه مجلس به نظر من کوتاهی کرد و جا دارد که باز هم گلایه‌مان را از مجلس تکرار کنیم.کدخدایی در ارزیابی خود از مجلس دهم گفت که این مجلس می‌توانست بهتر از این باشد و این بهترین جمله‌ای است که می‌توان گفت.
اعلام احراز صلاحیت‌ها؛ هفته سوم بهمن
سخنگوی شورای نگهبان درباره بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس گفت: روند بررسی صلاحیت‌ها در هیات‌های اجرایی، هیات‌های نظارت استان، هیات مرکزی و دو مرحله نیز در شورای نگهبان انجام می‌شود. این فرآیند از جهت زمانی حدود ۵۰ روز زمان می‌برد. ثبت‌نام‌ها که تا ۱۶ آذر انجام شد. از این به بعد در هیات‌های اجرایی حدود ۱۱ روز بررسی سوابق داوطلبان را داریم. در روز ۲۷ آذرماه نظرات هیات اجرایی به افراد اعلام می‌شود. در تاریخ ۲۸ آذر تا یکم دی‌ماه نیز ۴ روز فرصت رسیدگی به شکایت داوطلبان ردصلاحیت‌شده را در هیات‌های استانی داریم. بعداز آن یک فرصت ۲۰ روزه داریم که به هیات‌های مرکزی می‌آید. بعد از آن یک فرصت ۲۰ روزه وجود دارد تا ۱۱ بهمن‌ماه در شورای نگهبان و مجددا یک فرصت سه روزه تا ۱۴ بهمن ماه خواهد بود. یک مصوبه مجمع تشخیص مصلحت را نیز داریم که چند روز رسیدگی‌ها ادامه دارد. اواخر دهه سوم بهمن که آن زمان اعلام نهایی بررسی صلاحیت‌ها است.
رد صلاحیت‌ها اعلام عمومی نمی‌شود
کدخدایی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا رد صلاحیت‌ها اعلام عمومی می‌شود، گفت: ما نتیجه را از طریق فرمانداری‌ها به خود افراد اعلام می‌کنیم. اینکه بخواهیم رد صلاحیت‌ها را به‌صورت عمومی اعلام کنیم، قانون این مساله را کاملا منع کرده و گفته که نتایج بررسی صلاحیت‌ها باید به‌صورت محرمانه به خود افراد اعلام شود و این حکم قانون است. اگر قانون را هم در نظر نگیریم ما چنین تکلیفی نخواهیم داشت به دلیل اینکه مساله حیثیت افراد مطرح است. سخنگوی شورای نگهبان با بیان اینکه اعلام ردصلاحیت‌ها به‌صورت عمومی کار اشتباهی است، گفت: غالبا ترجیح افراد این است که نتیجه بررسی صلاحیت‌شان به‌صورت عمومی اعلام نشود. ما ملزم هستیم دلایل و مستندات رد صلاحیت افراد را به خودشان اعلام کنیم.
وضعیت تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی
کدخدایی در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا شورای نگهبان ابزار و سازوکاری برای نظارت بر تبلیغات نامزدها در شبکه‌های اجتماعی دارد، گفت: متاسفانه به‌صورت کامل خیر و این یکی از بحث‌ها درباره نواقص قانون انتخابات است که در قانون تعریفی از تبلیغات نداریم. حتی در همان فضای تبلیغات واقعی که در گذشته وجود داشت ما تعریفی از تبلیغات نداشتیم که واقعا چیست و ما همان برداشت‌های عرفی که از تبلیغات وجود داشت را بررسی می‌کردیم.
سخنگوی شورای نگهبان افزود: در فضای مجازی روش‌های مختلف و نامحدودی برای تبلیغات وجود دارد. به‌طور مثال شخصی که ثبت‌نام کرده بلافاصله یک توییت به همراه عکس خودش می‌زند، حال باید ببینیم آیا این تبلیغات است یا خیر؟ در این خصوص قانون ساکت است. یا شخصی در فضای مجازی در کانال تلگرامی و یا کانال‌های داخلی و غیرداخلی مطالبی منتشر می‌کند آیا این تبلیغات است یا خیر؟ باز در این زمینه قانون ساکت است و یکی از مشکلاتی است که ما الان داریم. کدخدایی افزود: با این حال، نسبت به بررسی آنها هم مراجع چهارگانه در این حوزه به ما کمک می‌کنند و هم کارشناسان خود ما اگر مطلبی یا خبری داشته باشیم مراجعه می‌کنیم به کانال ارتباطی یا اگر سایتی دارد یا اگر در جایی از فضای مجازی به‌صورت آشکار فعالیتی دارد می‌تواند مورد استناد ما باشد.به گفته کدخدایی، نحوه فعالیت افراد در فضای مجازی بی‌قاعده و بی‌ضابطه است و نیازمند این است که قانون‌گذار ما به آن توجه جدی داشته باشد.
نمایندگان برای نطق، رد صلاحیت نمی‌شوند
سخنگوی شورای نگهبان در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به سوالی درباره احتمال احراز نشدن صلاحیت برخی از نماینده‌ها به خاطر نطق‌ها و اظهاراتشان، گفت: اصل ۸۶ قانون اساسی مصونیت را به همین خاطر قرار داده که هیچ‌کدام از نمایندگان اگر وظایف نمایندگی‌شان را انجام بدهند، نمی‌توانند مورد تعقیب قرار بگیرند؛ یکی سخنرانی در مجلس و دیگری اظهارنظر درخصوص مصوبات و رای دادن. شورای نگهبان هیچ‌گاه به فردی نگفته که شما به دلیل رای و پیشنهادی که داده‌اید یا نطقی که کرده‌اید صلاحیت‌تان تایید نمی‌شود. اگر اینچنین است یک مورد را به ما اعلام کنید. اما ممکن است همین فرد در توییت یا سخنرانی در یک دانشگاه یا محلی ارکان نظام را به باد تهمت و افترا بگیرد که قطعا مورد توجه واقع می‌شود چرا که در آنجا اظهارات مجلس نیست که مصونیت اصل ۸۶ را برخوردار باشد.
او افزود: نمایندگانی که الان در مجلس حضور دارند، طرح‌ها یا لوایحی که در مجلس آمده که فضای سیاسی کشور را هم تحت تاثیر قرار داده، ولی هیچ‌گاه شورای نگهبان به دلیل رای دادن نمایندگان به طرح، لایحه و مصوبه‌ای در مجلس صلاحیت کسی را رد نکرده است.
اصل بر برائت است
کدخدایی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا فرآیند احراز صلاحیت‌ها از ابتدای انقلاب تا امروز تغییر کرده و در بررسی صلاحیت‌ها بر خلاف گذشته، اصل بر عدم برائت است، گفت: ما در حقوق دو اصل داریم؛ یکی اصل برائت و دیگری اصل صحت. هیچ‌کدام از این دو در بحث بررسی صلاحیت‌ها نمی‌تواند به این شکل که گفته می‌شود، اجرا شود. اصل برائت این است که فردی به یک جرم یا تخلفی متهم می‌شود و به محکمه می‌رود و در آنجا به دلیل فقدان دلایل کافی وی را تبرئه می‌کنند و ما در این جهت بحثی نداریم. اصل صحت به این معنا است که اگر شما روزی مرا در خیابان سوار بر ماشینی دیدید این‌طور در نظر بگیرید که این ماشین متعلق به خود من است و من این را ندزدیدم و به زور از کسی نگرفته‌ام.
