لوبلاگ تحلیل کرد
فاصله عربستان و ایران تا مذاکره
پایگاه خبری-تحلیلی لوبلاگ در مطلبی درباره آینده تنشها بین ایران و عربستان نوشته است: «مسوولان سعودی امیدوارند مذاکراتی که با میانجیگری عمان و بریتانیا انجام میشود، منجر به احیای مذاکرات متوقف شده بین حوثیها و دولت عبد ربه منصورهادی، که مورد حمایت عربستان و سازمان ملل هستند، شود.» ولیعهد سعودی برادر کوچکتر خود، خالد بنسلمان را مامور پایان دادن به جنگ یمن کرده است، تا این مهم، بخشی از خطمشی گستردهتر سیاست خارجی عربستان سعودی باشد. بر این اساس، سعودی به سیاست خارجی دفاعی و محتاطانهتری باز میگردد و انگیزه اصلی آن، جلوگیری از وقوع حملاتی نظیر آنچه در مورد آرامکو اتفاق افتاد، است؛ بهویژه آنکه ایالاتمتحده نیز به ادعای خود در مورد دفاع از دولتهای خلیجفارس پایبند نبود.
در واقع عربستان قصد دارد به این ترتیب وجهه خود که در جریان جنگ یمن و ترور خاشقجی لکهدار شد را اصلاح کرده و بهعنوان رئیس گروه ۲۰ در سال ۲۰۲۰ مطرح شود. پاسخ ترامپ به حملات پهپادها و حملات موشکی که در ماه سپتامبر اتفاق افتاد و حوثیها مسوولیت آن را بر عهده گرفتند، تازهترین نشانه بود از این مهم که دولتهای خلیجفارس نمیتوانند در موقعیتهای بحرانی به ایالاتمتحده تکیه کنند. این درحالی بود که دولت ترامپ اصرار داشت که ایران مسوول حمله به آرامکو است.
تلاشهای عربستان برای پایان دادن به جنگ یمن و سیگنالهای مثبت امارات متحده عربی در قبال ایران، مانع از آن نشد که مسوولان بلندپایه سعودی و اماراتی، در مذاکره منامه، از یک خطمشی سختگیرانه تبعیت نکنند. در واقع، پیام آنها خطاب به ایران این است که مقصود از این آتشبس، تهران نیست؛ همانطور که وزیرخارجه عربستان سعودی در بحرین مدعی شد که ما مسوولیت حمله به بقیق را متوجه ایران میکنیم. وی گستاخانه گفت: ما بهدنبال جنگ نیستیم، اما ایران باید مورد محاسبه قرار گیرد. علاوه بر این، انور قرقاش، همتای الجبیر در این باره مدعی است: آلمان در زمان هیتلر، شوروی سابق و امروز ایران، نظام بینالمللی را تهدید میکنند و کلید استقرار، بازدارندگی و تصمیم جدی از سوی جامعه بینالملل، برای ضرورت تغییر رفتار ایران است و در صورتی که چنین نشود، لازم است تحریمها علیه این کشور افزایش یابد.
با وجود اظهارات الجبیر و بادهایی که در خلیجفارس در راستای کاهش تنشها در جبهههای مختلف وزیدن گرفته است، به نظر میرسد تنشها در منطقه تنها در صورتی آرام میگیرد که تشنج بین ایالاتمتحده و ایران، برطرف شود. در مجموع، برخی اقدامات سعودی و اماراتی در ماههای اخیر، در کنار مذاکرات عربستان و حوثیها، حکایت از تلاش آنها برای کاستن از تنشها، نه تنها در جبهه یمنی، بلکه در جبهه ایرانی و قطری دارد.
در تازهترین اقدام، خالد الجار الله، معاون وزیرخارجه کویت که میانجی رسمی در جریان بحران قطر است، تصریح کرده که حضور تیمهای ملی عربستان، امارات و بحرین، در جامملتهای خلیجفارس، که در قطر برگزار میشود، شاخص واضحی برای گشایش در روابط بین این کشورهاست. این درحالی است که امارات، علاوه بر عقب راندن نیروهای خود از یمن، در جریان حمله آرامکو یا انفجارهایی که در سواحل امارات اتفاق افتاد، ایران را مقصر ندانسته و مسوولان اماراتی را برای بررسی موضوع امنیت خلیجفارس روانه ایران کرد. قطعا تلاشهای دولتهای خلیجفارس برای کاستن از تنشها و درگیریها، بهویژه در مورد ایران، حمایت عربستان و امارات از تحریمهای آمریکا علیه ایران را تضعیف میکند و عملیات صلح در یمن و مذاکره دولتهای خلیجفارس با ایران، دو گام مهمی است که در این راستا برداشته میشود.