احتمال لغو سفر هیات ایرانی به نیویورک

محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران در این رابطه به خبرگزاری تسنیم گفت که سفرش به نیویورک برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل قطعی نیست. همچنین علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز در حاشیه جلسه هیات دولت در این رابطه گفت که درباره سفر رئیس‌جمهوری به نیویورک امروز(پنج‌شنبه) تصمیم‌ نهایی اتخاذ می‌شود. هر ساله حسن روحانی رئیس‌جمهور، در بازه زمانی ۲۵ شهریور تا ۵ مهر در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک حضور می‌یابد و وقت سخنرانی دارد.

امسال نیز بنابر برنامه‌ای که از پیش تعیین شده، قرار بود که سخنرانی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، روز سه‌شنبه دوم مهر و حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، نیز یک روز بعد، سوم مهر انجام شود. اما درحال‌حاضر با توجه به صادر نشدن روادید برای هیات ایرانی، این سفر در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و حتی امکان لغو سفر وجود دارد. این درحالی است که به گفته منابع داخلی، مقامات کشورمان برای انجام سفر به نیویورک به منظور شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل درحال تصمیم‌گیری هستند. به گزارش «ایسنا» با توجه به اینکه دولت آمریکا هنوز برای تیم جمهوری اسلامی ایران برای سفر به نیویورک ویزا صادر نکرده و باید هیات مقدماتی ایران پیش از این برای انجام مقدمات سفر عازم نیویورک شده باشد، به علت عدم صدور ویزا تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است و ایران درحال تصمیم‌گیری در مورد انجام یا عدم انجام این سفر است.

تحریم ظریف

در ۶ سال اخیر، رئیس‌جمهور به‌همراه یک هیات سیاسی عازم نیویورک شده است که در این سفرها همواره ظریف وزیر امورخارجه نیز حضور داشته است. اما دولت ایالات‌متحده در اقدام جدید ضدایرانی خود دست به تحریم ظریف وزیر امورخارجه زد. ۱۰ مرداد امسال بود که ایالات‌متحده آمریکا محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان را رسما تحریم کرد. محمد جواد ظریف نیز در حاشیه جلسه روز گذشته هیات دولت در گفت‌وگویی کوتاه با خبرنگار تسنیم گفت: «سفرم به نیویورک قطعی نشده است.» وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا شما همراه رئیس‌جمهور به نیویورک خواهید رفت؟ گفت: «ببینیم چه می‌شود، فعلا قطعی نشده است و ویزا نداریم.»

نقض تعهدات آمریکا

اقدام آمریکا در صادرنکردن روادید برای هیات ایرانی خلاف تعهدات آمریکا به سازمان ملل متحد است، زیرا براساس «توافق‌نامه مقر» که بین آمریکا و سازمان ملل متحد امضا شده است، آمریکا باید در چنین مواردی به وظیفه خود عمل کند. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، اقدام آمریکا در صورت صادر نکردن روادید نه تنها نشان‌دهنده عملکرد ناصحیح این کشور نسبت به وظایفش در قبال سازمان ملل متحد است بلکه نشان می‌دهد آمریکا هیچ اهمیتی برای سازمان‌های بین‌المللی و دیپلماسی قائل نمی‌شود.

استقرار مقر سازمان ملل در نیویورک، براساس قطعنامه مجمع عمومی این سازمان به تاریخ ۴ فوریه ۱۹۴۶ استوار است. برای تنظیم نحوه استقرار این مقر و طرز کار آنها، حقوق هیات‌های نمایندگی دولت‌های عضو سازمان ملل متحد و تعهدات دولت آمریکا به‌عنوان میزبان، با رعایت کنوانسیون مصونیت‌ها و مزایای سازمان ملل متحد، موافقت‌نامه‌ای در ۲۶ ژوئن ۱۹۴۷ میان آمریکا و دبیرکل این سازمان منعقد شد که به موافقت‌نامه مقر موسوم است. این موافقت‌نامه در ۳۱ اکتبر ۱۹۴۷ به تصویب مجمع عمومی رسید. موافقت‌نامه مذکور که مشتمل بر حقوق بین‌الملل خاص در زمینه حقوق و تعهدات سازمان ملل متحد و هیات‌های نمایندگی دولت‌های عضو ملل متحد در مقر این سازمان از یکسو و حقوق و تعهدات دولت آمریکا به‌عنوان میزبان است، امکان اعمال قوانین و مقررات گذرنامه و روادید نسبت به نمایندگان دولت‌های عضو این سازمان را سلب کرده است.

این امر، البته از لوازم حفظ استقلال و حاکمیت دولت‌های عضو و همچنین استقلال و کارآیی سازمان ملل متحد بوده تا تاثیر سیاست‌های دولت میزبان بر این امور به حداقل ممکن برسد. براساس ماده ۱۱ این موافقت‌نامه، مقامات آمریکایی اعم از فدرال، ایالتی و محلی نمی‌توانند درخصوص دسترسی هیات‌های نمایندگی دولت‌های عضو ملل متحد به مقر ملل متحد ممانعتی ایجاد کنند، بلکه به صراحت تمام، هرگونه ایجاد محدودیت یا مانع در این خصوص برای نمایندگان رسمی دولت‌های عضو ملل متحد و حتی خانواده آنها (که شامل مسائل مرتبط با روادید نیز می‌شود) منع شده است. ضمن اینکه بر اساس ماده ۱۳ همین موافقت‌نامه، صدور روادید برای حضور هیات‌های نمایندگی دولت‌های عضو، دیپلمات‌های آنها و افراد وابسته، الزامی است و در این خصوص حداکثر سرعت باید لحاظ شود.

تغییر نظر ترامپ درباره دیدار با روحانی

از سوی دیگر در شرایطی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا پیش از این بارها برای دیدار با رئیس‌جمهور ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل ابراز تمایل کرده بود اما روز گذشته برخلاف اظهار تمایل چند باره او و سایر مقامات آمریکایی برای دیدار با رئیس‌جمهور ایران با پیش‌شرط و بدون پیش‌شرط، این بار رئیس‌جمهور آمریکا گفته است که تمایلی برای دیدار با رئیس‌جمهور ایران ندارد.

به گزارش «ایسنا» به نقل از واشنگتن تایمز، دونالد ترامپ گفته است که قصد ندارد با حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در نشست مجمع عمومی سازمان ملل که هفته آینده در نیویورک برگزار خواهد شد، دیدار کند. ترامپ در جمع خبرنگاران در این باره گفت: «من هیچ وقت چیزی را رد نمی‌کنم اما ترجیح می‌دهم که[با روحانی] دیدار نکنم.» به گزارش «ایسنا» عدم تمایل ترامپ برای دیدار با روحانی درحالی مطرح می‌شود که دولت آمریکا پیش از سخنان روز سه‌شنبه رهبر انقلاب اسلامی ایران مبنی بر اینکه ایران در هیچ سطحی با آمریکا مذاکره نخواهد کرد، در موارد مختلفی برای دیدار با مقامات ایرانی تمایل نشان داده بود.