سیانان تحلیل کرد
گرفتاری ترامپ در دام خودساخته برای ایران
سیانان نیز هشدار میدهد اگرچه ایران مشارکت در این حملات را رد کرده است و تاکنون نیز بازرسان این موضوع را تایید نکردهاند، اما این حملات باید به عنوان هشداری به آمریکا درنظر گرفته شود که ایران میتواند با فعال کردن تاکتیکهای جنگ نامتقارن خود نظیر ارسال اطلاعات، فناوری و پهپادهای پیشرفته به گروههای همپیمانش در منطقه، منافع آمریکا را با تهدیدات جدیتری مواجه سازد، بحران خودساختهای که ترامپ با چند اقدام اشتباه آن را ایجاد کرده و اکنون نیز خود مسوول رفع آن است.
بهگزارش گروه اقتصاد بینالملل روزنامه «دنیایاقتصاد»، سیانان در گزارشی از ترامپ خواست تا در جهت رفع تهدیدات خودساختهای که در رابطه با ایران برای آمریکا ایجاد کرده گام بردارد و مینویسد: درحالیکه جامعه بینالملل همچنان در تلاش است تا مشخص کند چه کسی پشت حملات اخیر پهپادی به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان بوده است، دولت آمریکا مانند روال گذشته، انگشت اتهام را بهسوی تهران نشانه رفته است. بهرغم اینکه از همان ساعتهای نخستین وقوع این حملات، حوثیهای یمنی مسوولیت آن را عهدهدار شدند، مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا با ادعای اینکه این حملات از مبدا یمن صورت نگرفتهاند، ایران را متهم اصلی این حملات دانست. اما با اینکه وزارتخارجه ایران هرگونه مشارکت در حملات روز شنبه به تاسیسات نفتی عربستان سعودی را رد کرده است، مقامات ریاض روز یکشنبه مدعی شدند که «پهپادها یا از ایران یا از عراق بلند شدهاند.» بهزعم نگارنده این مطلب، اگر ایران مقصر شناخته شود، میتوان حملات روز شنبه را در ادامه اقداماتی نظیر منهدم ساختن پهپاد آمریکایی و توقیف نفتکش بریتانیا دانست که علیه آمریکا و متحدانش در منطقه توسط ایران انجام میشوند. اگرچه تنش اخیر بهطور عجیبی تنها چند روز مانده به حضور حسن روحانی و دونالد ترامپ در نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمانملل ایجاد شده است، کاخسفید احتمال انجام دیداری میان روحانی و ترامپ را رد نکرده است. اگر دیداری نیز انجام بگیرد چه در نیویورک و چه در ماههای آتی، موفقیت آن وابسته به این است که ترامپ تا چه میزان به خودزنیهای سیاسی که به عمل آورده آگاه شود و در جهت جبران آن برآید. درحالیکه تحلیلگران مشغول بررسی مبدا آغاز این حملات هستند یک امر واضح است و آن اینکه ایران درحال اجرای «کمپین فشار حداکثری» خود در منطقه است تا ترامپ را قانع سازد که عقبنشینی کند و تحریمهای نفتی را بردارد. بنابراین تهران درحال مقابله به مثل با اقدامات آمریکا است. از سوی دیگر نهتنها این فشارها موجب نشدهاند تا فعالیتهای منطقهای ایران کاهش یابد بلکه در عمل تنشها در سوریه و عراق، جایی که گروههای همپیمان با ایران حضور دارند رشد نیز داشته است. ایران همچنین در سالهای اخیر به تواناییهای چشمگیری در حوزه سایبری دست یافته است که در این زمینه نیز میتواند فشارها و تهدیدهای قابلملاحظهای را متوجه آمریکا و متحدانش کند. تاکنون نیز این بازوی عملیاتی ایران بارها در سطح جهانی توانایی خود را در حملات مختلف ثابت کرده است. در نهایت میتوان گفت که نهتنها فعالیتهای منطقهای ایران کاهش نیافته بلکه گستردهتر نیز شده است.
اگرچه سبقه خصومت میان ایران و آمریکا به چهار دهه پیش باز میگردد و احتمالا از عمر ریاستجمهوری ترامپ نیز فراتر خواهد رفت، اما سیاستهای ترامپ نیز نقش مهمی در افزایش تنشها با تهران ایفا کرده است. تصمیم او برای قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی، حتی هشدار پنتاگون را نیز مبنی بر افزایش تهدید برای نیروهای نظامی آمریکا در منطقه بهدنبال داشت. بهعلاوه خارج ساختن آمریکا از برجام نه تنها موجب افزایش خصومت ایران با آمریکا و متحدانش در منطقه شده است، بلکه بار دیگر برنامه هستهای ایران را در مسیر بازگشت به سطح پیش از امضای توافق هستهای قرار داد. بنابراین کاهش سطح تعهدات ایران نسبت به برجام که در نتیجه سیاستهای ترامپ درحال انجام است، اکنون دلمشغولی جدیدی را برای تیم امنیتملی کاخسفید ایجاد کرده است که در سال ۲۰۱۵ با توافق برجام حل شده بود.
بهنظر نمیرسد که ایران نیز تمایلی داشته باشد تا از مقابله با سیاستهای فشار حداکثری آمریکا دست بردارد. ایران اگر بخواهد میتواند تاکتیکهای جنگ نامتقارن خود را فعال کند که میتوان به ارسال اطلاعات، فناوری و پهپادهای پیشرفته به گروههای همپیمان این کشور در سرتاسر منطقه اشاره کرد. سیانان با اشاره به این موضوع که بسیاری از تاسیسات تولید انرژی در منطقه در تیررس ایران قرار دارند نوشت: پس از آنکه پمپئو ایران را مقصر حملات پهپادی روز شنبه دانست، امیر علی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه هشدار داد: «تمامی پایگاههای آمریکاییها تا فاصله دو هزار کیلومتری زیر برد موشکهای ایران قرار دارند.» آمریکا در ماههای گذشته نیروهای نظامی، اطلاعاتی و جنگافزارهایی را برای حملات سایبری به ایران در منطقه مستقر کرده است، اقدامی که میتواند ریسک ایجاد یک رقابت تسلیحاتی بلندمدت در منطقه را ایجاد کند. گری سیک که برای چند دهه در شورای امنیتملی آمریکا عضویت داشته است در مطلبی با عنوان « دوران بزن دررویی یکطرفه به پایان رسیده است» مینویسد: «بهنظر میرسد که مقامات کنونی کاخسفید هرگز تصور نمیکردند ایران بتواند منافع آمریکا و متحدانش را با تهدید جدی مواجه کند. نخستین نشانه برای رد این استنباط، به ۲۰ ژوئن و زمانی که پیشرفتهترین پهپاد بدون سرنشین آمریکا توسط ایران منهدم شد، بازمیگردد. حتی انفجارهایی که در بنادر امارات رخ دادند(ایران شرکت در این حوادث را تکذیب کرده است) موجب شد تا امارات احساس خطر کند و ضمن آغاز روند خروج از یمن، هیاتی را نیز روانه تهران کند. به نظر میرسد که دوران برتری آمریکا و متحدانش روبه افول است چراکه با توجه به توسعه فناوری پهپادی در منطقه، برتری هوایی آمریکا به چالش کشیده شده است. از اینرو در سالهای آتی هرگونه اقدام و سیاست آمریکا در منطقه میتواند هزینههای جدی را ایجاد کند.» با چنین وضعیتی دولت ترامپ باید چه اقدامی انجام دهد؟ سیاست ترامپ در قبال ایران متاثر از بحرانهای خودساخته و نبود یک استراتژی منسجم برای متقاعد کردن ایران به مذاکره است. چه دیدار یا مذاکراتی میان روسای جمهور یا کارشناسان در نیویورک رخ دهد و چه تحولی ایجاد نشود، تیم امنیتملی آمریکا نباید بهدلیل وجود برخی خصومتها با ایران، یک خصومت فعال و بیپایان را با ایران ایجاد کنند. دولت ترامپ با برداشتن برخی گامهای اشتباه در رابطه با ایران، موجب شده تا تهدیدات علیه آمریکا و متحدانش در منطقه شدت بگیرند، بنابراین ترامپ اکنون باید تلاش کند تا تهدیدهایی را که با سیاستهای نادرست خود پیشروی آمریکا قرار داده است، از میان بردارد. مهمترین این تهدیدها برنامه هستهای ایران است که باید ترامپ آن را در اولویت قرار دهد، او برای انجام این کار باید پا را فراتر از خطمشی کنونی خود بگذارد و به اشتباه بودن خروج آمریکا از برجام اذعان کند و همچنین برنامهای واقعگرایانه پیشنهاد دهد تا مذاکرات در اینباره آغاز شوند.
ارسال نظر