بازخوانی مواضع مقام معظم رهبری درباره مذاکره با آمریکا

به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌ خامنه‌ای، با توجه به اینکه بار دیگر موضوع مذاکره با آمریکا در روزهای اخیر در رسانه‌ها انعکاس پیدا کرده است، خط حزب‌الله در سخن‌هفته‌ این شماره‌ خود به مواضع رهبر انقلاب در این‌باره پرداخته است.

متن کامل این مطلب در زیر می‌آید:

۱- درست یا نادرست، در روابط بین‌الملل دو موضوع حرف اساسی را می‌زند: «قدرت» و «منافع ملی». قدرت «جایگاه» هر کشور را در دنیای امروز مشخص می‌کند. کشورها به میزان قدرتی که دارند، در جهان «اعتبار» و وزن پیدا می‌کنند. همین موضوع هم موجب می‌شود که دست بالاتر یا پایین‌تر را در دنیا داشته باشند. کشورهایی که از قدرت کمتری برخوردار باشند، معمولا شکست‌خورده همیشه دنیای جنگ یا دیپلماسی هستند. مصر که زمانی ام‌القرای جهان اسلام بود و مهد روشنفکری، تنها به سبب آنکه در بستر زمان، قدرت خود را از دست داد، گرفتار بلیه عقب‌ماندگی این روزها شده است.

البته واضح است که منظور از قدرت، صرفا قدرت نظامی یا حتی قدرت مادی نیست، این دو اگرچه مهم‌اند اما سایر عرصه‌های قدرت (سیاسی، فرهنگی، اقتصادی) نیز از اهمیت زیادی برخوردارند. همچنین موضوعی مانند «جذابیت گفتمانی» یا «عمق راهبردی» نیز از جمله مولفه‌های مهم قدرت در حوزه فرامادی محسوب می‌شوند که اتفاقا از جهاتی حتی مهم‌تر از قدرت مادی هستند. پس کشورها چاره‌ای ندارند برای آنکه سرنوشت‌شان محتوم به شکست نشود، همواره بر «مولفه‌های قدرت» خود بیفزایند.

۲-«منافع ملی» نیز موضوع دوم و مهم تاثیرگذار در روابط بین ملت‌ها است. اما «مساله اینجا است که منافع ملی را چه‌جوری تعریف کنیم، چه‌جوری شناسایی کنیم؛ چه چیزی را واقعا منافع ملی بدانیم و چه چیزی را نه. آن نکته اساسی که مورد نظر بنده است و می‌خواهم عرض بکنم، این است که منافع ملی آن‌ وقتی منافع ملی است که با هویت ملی ملت ایران و با هویت انقلابی ملت ایران در تعارض نباشند. آن‌ وقتی منافع واقعا منافع ملی هستند که با هویت ملت در تعارض نباشند، والا آنجا که ما چیزی را به‌عنوان منافع ملی در نظر می‌گیریم لکن هویت ملی را پایمال می‌کنیم، قطعا اشتباه کرده‌ایم. این منافع ملی نیست؛ این چیزی است که از دوران مشروطه تا قبل از انقلاب، متاسفانه سرنوشت همیشگی کشور ما بوده؛ هویت ملی را زیر پا لگدمال کردند. البته از قبل از دوران پهلوی، از اواخر دوران قاجار، این حالت پیش آمده. هویت ملی همیشه پایمال چیزهایی شده است که به‌عنوان منافع ملت ایران به نظر مدیران و تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان می‌رسیده و اجرا می‌کردند؛ این یعنی معکوس کردن نسبت. منافع ملی باید با هویت ملی تطبیق داده بشود، نه اینکه هویت ملی تابع منافع ملی قرار بگیرد، که قهرا منافع تخیلی است.» ۲۲/ ۳/ ۹۶

۳- این روزها موضوع «مذاکره» مجددا در رسانه‌ها مطرح شده است و برخی افراد معتقدند که تنها گزینه‌‌ای که برای حل مشکلات کشور و تامین منافع ملی وجود دارد مذاکره است. دراین‌باره اما چند نکته حائز اهمیت است:

اول: تعامل و مذاکره با کشورها، یکی از توصیه‌ها و اصول سیاست‌خارجی همیشگی جمهوری اسلامی و رهبر انقلاب، از دیرباز تاکنون بوده است. این موضوع آن‌قدر اهمیت دارد که رهبر انقلاب در روز تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری آقای روحانی، یکی از سرفصل‌های لازم در دولت دوازدهم را همین مساله مطرح کردند: «[یکی از جهت‌گیری‌های لازم در دولت دوازدهم] تعامل گسترده با دنیا است؛ این توصیه همیشگی ما است که این درست نقطه‌ مقابل آن چیزی است که دشمنان ما و سلطه‌گران عالم دنبالش هستند. ما می‌توانیم با دنیا ارتباطات وسیع و گسترده‌ای داشته باشیم، هم به ملت‌ها و دولت‌های دیگر کمک کنیم، هم از کمک آنها بهره‌مند بشویم؛ حیات اجتماعی بشریت این‌جور پیش می‌رود: همکاری، همدلی، همراهی، تعامل با دنیا؛ اقلیم ما، جغرافیای ما، امکانات فراوان ما، این را برای ما آسان می‌کند.» ۱۲/ ۵/ ۹۶

دوم: آنکه مذاکره زمانی منتج به تامین منافع ملی خواهد شد که مولفه‌های قدرت کشور در شرایط مناسبی قرار داشته باشد. «آن‌وقتی که جمهوری اسلامی از لحاظ اقتصادی، از لحاظ فرهنگی، به آن اقتداری که ما در نظر گرفته‌ایم برسد، آنجا برود مذاکره کند؛ حرفی نیست. امروز چنین چیزی وجود ندارد؛ ما اگر چنانچه برویم مذاکره کنیم، قطعا این مذاکره به ضرر ما تمام خواهد شد؛ مذاکره با یک طرف زورگوی این‌جوری، به ضرر ما تمام خواهد شد.» ۲۲/ ۵/ ۹۷

سوم: گرچه اروپایی‌ها در تعامل با ایران تا به امروز، صرفا وعده‌های روی کاغذ داده و اقدام عملی انجام نداده‌اند، اما این به معنای قطع رابطه یا مذاکره با آنها نیست. «بنده قبلا هم گفته‌ام، الان هم می‌گویم که ارتباط با اروپا باید ادامه پیدا کند. البته اروپا یک شکل نیست، جاهای مختلفش مختلفند، در یک چیزهایی مشترکند، در یک چیزهایی نه، جور دیگرند، روش‌های مختلفی دارند. به‌هرحال با مجموعه اروپا -کشورهای اروپایی، نه جامعه اروپا- با کشورهای اروپایی باید ادامه ارتباط باشد اما قطع امید کنید از اینها... این قطع امید به معنای قطع رابطه نیست، به معنای قطع مذاکره نیست؛ به معنای این است که ما تصمیم خودمان را جور دیگری بگیریم.» ۷/ ۶/ ۹۷ و چهارم هم آنکه در این بین، دو استثناء وجود دارد: آمریکا و رژیم صهیونیستی. دلیل منع مذاکره با آمریکا نیز مبتنی بر تجربه‌هایی است که ملت ایران در طول این چهل سال (و مخصوصا در سال‌های اخیر در ماجرای برجام) آن را کسب کرده است. اگر هدف از مذاکره تامین منافع ملی کشور است، مذاکره با آمریکا به‌طور واضح نشان داده که نه‌تنها در بردارنده‌ منافع ملی نیست، بلکه مضرات فراوانی برای کشور دارد، وگرنه «آن روزی که رابطه با آمریکا مفید باشد، اول کسی که بگوید رابطه را ایجاد بکنند، خود بنده هستم.» ۱۳/ ۱۰/ ۸۶ بنابراین «اینکه حالا باز بعضی زمزمه شروع کرده‌اند که «در حاشیه اجلاس مجمع عمومی، ممکن است مذاکره انجام بگیرد»، این به‌طور قطع منتفی است؛ یعنی معنی ندارد یک چنین چیزی. آنها که آن ظاهرسازها بودند، آن‌جوری عمل کردند با ما؛ اینها که آدم‌های وقیح متهتک‌پررو که صریح شمشیر از رو بسته‌اند؛ با اینها چه مذاکره‌ای؟ اصلا معنی ندارد. حالا آقای رئیس‌جمهور که هیچ، وزیرخارجه و عناصر وزارت‌خارجه هم همین‌جور؛ هیچ معنی ندارد با اینها مذاکره کردن.» ۷/ ۶/ ۹۷