انتشار کتاب سیاست منطقه‌ای ایران در بستر زمان

به گزارش تابناک، این کتاب سری دوم از مجموعه مقالات کوتاه نویسنده در حوزه سیاست خارجی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران است که در طول پنج سال گذشته در قالب سرمقاله‌ها و یادداشت‌های کاربردی در رسانه‌های داخلی و خارجی منتشر شده‌اند. کتاب اول از این سری مقالات با عنوان «جمهوری اسلامی ایران، مسائل خاورمیانه و مذاکرات هسته‌ای» که در زمستان ۱۳۹۳ منتشر شد، ابعاد گسترده‌تری از سیاست خارجی و روابط بین‌المللی ایران را در فاصله سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. محدوده زمانی مطالب این کتاب بین سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ یعنی در زمان دولت‌های اول و دوم حسن روحانی رئیس‌جمهور میانه‌روی ایران است. در این دوران دو موضوع توافق هسته‌ای با قدرت‌های بزرگ (برجام) و سیاست منطقه‌ای ایران محور اصلی تنظیم روابط منطقه‌ای و بین‌المللی ایران بوده است. با روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و خروج دولت وی از برجام، زمینه‌های مثبت ایجاد شده در روابط ایران و غرب، عمدتا تحت‌تاثیر سیاست‌های رژیم‌های عربستان سعودی و اسرائیل، به یکباره فروریخت و موضوعات امنیت ملی از جمله تمرکز غرب بر مهار نقش منطقه‌ای و محدودیت‌های موشکی ایران، جهت سیاست منطقه‌ای کشورمان را به سمت تقویت ابزارهای بازدارندگی، به شکل سخت و نرم، در منطقه متمرکز کرد.

خروج آمریکا از برجام و ناتوانی اروپایی‌ها برای پیدا کردن مکانیزمی برای حفظ تعهدات اصلی خود در برجام که همان رفع تحریم‌های اقتصادی و محدودیت‌های سیستم انتقال مالی بر کشورمان بود، ایران را به این نتیجه رساند که هدف بنیادی غرب و متحدان منطقه‌ای‌اش تضعیف قدرت ملی کشور از درون است. همین امر نوعی سرخوردگی داخلی و بی‌اعتمادی در میان افکار عمومی ایران نسبت به اهداف و اصول غرب در روابط با کشورمان ایجاد کرد. این تحول خود نقطه عطفی در تغییر نگاه افکار عمومی داخلی به اهمیت موضوع امنیت ملی و ضرورت تقویت قوه بازدارندگی به‌ویژه مشروعیت یافتن بیشتر برنامه‌های‌ موشکی و حضور فعال منطقه‌ای به‌عنوان مهم‌ترین عناصر بازدارنده تهدیدات امنیت ملی شد.

انتشار این کتاب در قالب یک مجموعه متمرکز از لحاظ ریشه‌یابی رفتارهای سیاست منطقه‌ای ایران در بستر زمان و در یک چارچوب بزرگ‌تر تامین منافع و امنیت ملی حائز اهمیت است. دو عنصر محوری مورد استفاده در تحلیل‌های این کتاب، استفاده از «تاریخ کاربردی» و «جغرافیایی اثربخش» برای نشان دادن اهمیت «تداوم» یک تحلیل در بستر زمان و بر مبنای تقاضاهای واقعی و میدانی «دولت» با سابقه تاریخی -تمدنی ایران در منطقه غرب آسیا است.

اخبار مرتبط