به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، پایگاه خبری کنگره آمریکا «هیل» در گزارشی توسل ترامپ به زور علیه ایران را ناکارآمد دانسته و با تاکید بر لزوم اعطای امتیازات اقتصادی به ایران از جانب واشنگتن می‌‌نویسد: زمان آن فرارسیده است که واشنگتن با تهران مذاکره کند. هیچ روش جایگزین دیگری وجود ندارد تا در بلند‌مدت از هرگونه برخورد احتمالی در آب‌های خلیج‌فارس جلوگیری شود و در نتیجه آن ایران تصمیم بگیرد تا برنامه‌ هسته‌ای خود را به سطوح پیش از برجام برساند. با این حال دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا باید به ایران امتیازاتی اعطا کند تا تهران نیز برای ازسرگیری گفت‌و‌گوهای خود با واشنگتن مجاب شود. این تنها راهی است که حسن روحانی و محمد‌جواد ظریف، وزیر امورخارجه وی بتوانند به‌طور موقت فشارهای تندروها را کاهش داده و پای میز مذاکرات بازگردند.

در گام نخست باید توجه داشت که اعطای امتیاز به تهران می‌تواند شامل ازسرگیری معافیت تحریم‌هایی باشد که می‌تواند خرید نفت ایران از سوی برخی از کشورها را بدون دور زدن تحریم‌ها مجاز کند. همچنین در ادامه ترامپ می‌تواند در جریان مذاکرات، تمامی تحریم‌ها علیه صنعت نفت ایران را به‌طور موقت و شاید با بازه‌های زمانی ۹۰ روزه متوقف کند. این اقدام می‌تواند منافع اقتصادی فراوانی برای ایران به‌همراه داشته باشد. به دلیل تحریم‌های واشنگتن، صادرات نفت ایران از نزدیک به سه میلیون بشکه در روز به کمتر از یک میلیون بشکه در ماه آوریل کاهش یافت. در مرحله دوم می‌توان زمینه‌ها را برای گسترش مذاکرات با ایران نسبت به آنچه در برجام ذکر شده است، فراهم کرد. در این زمینه موضوع برنامه موشکی بالستیک ایران می‌تواند گزینه مناسبی باشد. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، مقامات جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید کرده‌اند که تنها راه ازسرگیری مذاکرات رجوع دوباره به برجام است و ایران تنها در چارچوب همین توافق حاضر به مذاکره خواهد بود.

این گزارش می‌افزاید: ایران همچنین باید در رابطه با موضوع برنامه هسته‌ای خود که موجب نگرانی دولت کنونی آمریکا است از خود مصالحه بیشتری نشان دهد. برای نمونه طرف‌ها می‌توانند در زمینه تمدید زمان توافق هسته‌ای با یکدیگر گفت‌و‌گو کنند. البته همه این موارد تنها در صورتی ممکن است که ترامپ با اعطای امتیازات اقتصادی قابل‌توجه به ایران، اعتماد مقامات این کشور را جلب کند. نگرانی‌های دونالد ترامپ تنها محدود به برنامه هسته‌ای ایران نیست و موضوعاتی نظیر برنامه موشکی و حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه را نیز تهدیدات مهمی تلقی می‌کند.

هیل در ادامه این گزارش مدعی می‌شود که برخلاف گذشته تهران ممکن است برای ورود به مذاکره در رابطه با چنین موضوعاتی آماده باشد. در ادامه این ادعا، هیل به گزارش‌هایی اشاره می‌کند که نشان می‌دهد حمایت‌های مالی ایران از حزب‌الله کاهش یافته است. تهران هم‌اکنون کمک‌های محدودی را به حوثی‌های یمن می‌کند و براساس گفته مقامات نظامی این کشور، حضور نظامی ایران در سوریه نیز بسیار کمرنگ‌تر از گذشته شده است. از این‌رو به‌نظر می‌رسد ایران درصورتی که اطمینان یابد به منافع اقتصاد درخوری دست خواهد یافت، حداقل حمایت‌های خود از برخی گروه‌های نظامی منطقه‌ای را کاهش دهد.

اما مهم‌ترین نکته آن است که مذاکرات احتمالی باید تنها میان ایران و آمریکا برگزار شود. اهدافی که اروپایی‌ها به‌دنبال آن هستند با خط‌مشی ترامپ همخوانی ندارد. برداشتن مانعی به‌نام اروپا بسیار ضروری است و به تهران و واشنگتن امکان مذاکرات سخت و مستقیم را پس از چهار دهه می‌دهد. البته در صورت عملی‌شدن چنین مذاکراتی واشنگتن به‌طور قطع نمی‌تواند به تمامی شرایطی که در فهرست آرزوهای خود جای داده، دست یابد. ایران همچنان به کنترل برخی از گروه‌های نظامی شیعه در عراق که توانایی هدف قراردادن نیروهای آمریکایی را دارند، ادامه خواهد داد. همچنین منافع ژئوپلیتیکی ایران در منطقه تغییر نخواهند کرد. ممکن است روابط خصمانه میان تهران و ریاض تعدیل شود اما بعید است که به‌طور اساسی متحول شود.

اگر تهران در برخی از موضوعات مربوط به برنامه هسته‌ای خود مصالحه کند، ممکن است بر افزایش درصد غنی‌سازی مجاز اورانیوم نسبت به آنچه در برجام درج شده است(۶۷/ ۳) اصرار کند. رآکتورهای هسته‌ای برای تولید انرژی به سوخت اورانیوم ۳ تا ۵ درصد نیاز دارند. همچنین رآکتورهای تحقیقاتی به اورانیوم ۱۲ تا ۲۰ درصد نیاز دارند و بیش از ۲۰ درصد می‌تواند حرکت به‌سوی ساخت سلاح هسته‌ای را در زمان کمتری ممکن کند. آمریکا خواستار آن است تا ایران اورانیوم با درصدی را که می‌تواند برای ساخت سلاح هسته‌ای استفاده شود غنی‌سازی نکند. با این حال مذاکره با ایران و نیل به توافقی که بتواند موضوعات هسته‌ای، موشکی و نظامی را همزمان در خود جای دهد برای ترامپ اعتبار زیادی به همراه خواهد داشت.

او به‌عنوان یک رهبر مصالحه‌گر استراتژیک نمایان خواهد شد و دیگر سخنی از جنگ در داخل آمریکا مطرح نخواهد بود. آمریکا حتی ممکن است با افزایش تعلیق تحریم‌های ضدایرانی، بتواند امتیازات بیشتری  از ایران دریافت کند. نباید این نکته را فراموش کرد که شعارها و اظهارات ضد‌آمریکایی از جانب ایران به‌طور حتم نشان‌دهنده مشی سیاسی ایران نیست و مقامات این کشور به تمامی سیگنال‌های ترامپ به دقت توجه می‌کنند. درک تهران نشان از آن دارد که تصمیمات «تیم بی» به‌معنای سیاست اصلی ترامپ نیست.

در برهه کنونی به‌نظر می‌رسد که نیاز به مذاکرات میان تهران و واشنگتن بیش از هر زمان دیگری ضروری است. ترامپ به‌جای قلدری کردن بهتر است پیشنهاد اعطای امتیازاتی به ایران را بدهد تا روحانی و ظریف مجاب شوند که می‌توانند با واشنگتن وارد مذاکره شوند درحالی که احترام به ایران حفظ شده است، در غیر این‌صورت پس از پایان مهلت ۶۰ روزه ایران به اروپا برای عملی ساختن تعهدات خود در برجام، تهران ممکن است برنامه هسته‌ای خود را به سطح بالاتری افزایش دهد.

اخبار مرتبط