توطئه تیم «بی» برای منطقه

به‌دنبال عملیات خرابکارانه روز یکشنبه در بندر الفجیره امارات، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه نسبت به اقدامات و خرابکاری‌های مشکوک در منطقه هشدار داد. او روز گذشته پس از دیدار با سوشما سواراج همتای هندی خود، با اشاره به مسائلی که در این دیدار مطرح شد، گفت: در این جلسه در مورد مسائل منطقه و سیاست‌های خطرناکی که افراد تندرو در داخل حکومت آمریکا و در منطقه تلاش دارند که تحمیل کنند، صحبت شد. نگرانی‌ها از اقدامات و خرابکاری‌های مشکوکی که در منطقه در حال رخ دادن است وجود دارد و ما قبلا پیش‌بینی کرده بودیم که عده‌ای تلاش خواهند کرد با انجام این‌گونه اقدامات به تنش‌ها در منطقه دامن بزنند.بامداد روز یکشنبه سکوی نفتی بندر الفجیره امارات در یک عملیات خرابکارانه مورد هدف قرار گرفت و ۴ کشتی در این عملیات منفجر شدند. بندر فجیره در ساحل دریای عمان مهم‌ترین بندر صادرات نفت امارات است که روزانه تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت از آن صادر می‌شود.

این انفجارها در شرایطی رخ داد که روابط ایران و آمریکا این روزها بیش از گذشته تنش‌آلود است و چنین رویدادی در نزدیکی تنگه هرمز می‌تواند بر آتش این تنش بیفزاید. هر چند هنوز هیچ کشور یا گروهی مسوولیت این انفجار را برعهده نگرفته است اما برخی از مقامات آمریکا انگشت اتهام را به سوی ایران نشانه گرفته‌اند. در همین حال مقامات ایران نیز بر این نظرند که حوادث اخیر در امارات با توجه به شرایط منطقه می‌تواند اقدامی شیطنت‌آمیز از سوی اسرائیلی‌ها باشد. در همین راستا بهروز نعمتی، سخنگوی هیات‌رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به جلسه غیر‌علنی روز گذشته مجلس، یکی از مباحث مطروحه در این جلسه را اتفاقات اخیر در امارات توصیف کرد و گفت به‌نظر می‌رسد حوادث اخیر در امارات شیطنت اسرائیلی‌ها بوده است. به گزارش «ایسنا» نعمتی افزود: نظر نظام هم همان نظری است که وزارت خارجه به‌عنوان دستگاه رسمی کشور اعلام کرده است. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه حوادث روز یکشنبه ۲۲ اردیبهشت برای چند کشتی در دریای عمان را نگران‌کننده و تاسف‌بار دانست و خواهان روشن شدن ابعاد دقیق این حادثه شد. وی با اشاره به تاثیر منفی این حوادث بر سلامت کشتیرانی و امنیت عبور و مرور دریایی نسبت به هر گونه دسیسه از سوی بدخواهان جهت برهم زدن ثبات و امنیت در منطقه هشدار داد و خواهان هوشیاری کشورهای منطقه نسبت به هر گونه ماجراجویی از سوی عوامل خارجی شد. همزمان با هشدار مقامات ایران درخصوص این عملیات خرابکارانه، دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا دوشنبه شب درباره اینکه چه سیاستی در قبال ایران اتخاذ می‌کند، گفت: «باید ببینیم درباره ایران چه پیش می‌آید. اگر آنها کاری انجام دهند، اشتباه بسیار بدی خواهد بود.» به گزارش خبرگزاری فارس، وی در ادامه گفت: «درباره ایران چیزهایی می‌شنوم. اگر کاری انجام دهند، لطمه بدی خواهند خورد.» پیش از این برایان هوک رئیس گروه اقدام علیه ایران در وزارت خارجه آمریکا گفته بود که وزیر امور خارجه کشورش در بروکسل با وزیران امور خارجه اروپا درباره حادثه فجیره گفت‌و‌گو کرده است.

نقشه تیم «ب»

ظریف همچنین در توییتی با ارائه مستنداتی از مقاله جان بولتون در مورد خروج از برجام و شهادت نتانیاهو درباره سلاح‌های کشتارجمعی عراق در کنگره آمریکا در سال ۲۰۰۲ تاکید کرد که حوادث امروز حاصل اقدامات تیم «ب» است. به گزارش «ایسنا» محمدجواد ظریف نوشت: «حوادث» را من در چند گفت‌وگو در ماه آوریل پیش‌بینی کردم؛ نه به این دلیل که من یک نابغه هستم، بلکه به این دلیل که تیم «ب» چنین گستاخانه از نسخه جان بولتون پیروی می‌کند. به هر حال، نیمی از تیم ب، شرکای جرم جنگ فاجعه‌بار عراق بودند. یادآوری آشکار!»

سناریوهای حمله خرابکارانه درامارات

ایران در حالی نسبت به اقدامات تنش‌زا در منطقه هشدار می‌دهد که امارات درپی حوادث روز یکشنبه در بندر الفجیره اعلام کرد که چهار کشتی تجاری در معرض عملیات «خرابکارانه» در سواحل الفجیره قرار گرفته‌اند، اما از متهم کردن کشور خاصی به دست داشتن در این مساله خودداری کرد. با این حال تحلیلگران سناریوها و تحلیل‌های مختلفی را برای این حادثه مطرح می‌کنند. براساس یکی از این تحلیل‌ها، متهم کردن ایران به دخالت دراین ماجرا یکی از اهداف این اقدامات است و احتمالا آمریکا از این مساله در چارچوب تنش‌زایی بیشتر با ایران استفاده کرده و تلاش می‌کند امارات را به سمت متهم کردن ایران در این ماجرا سوق دهد.  در همین راستا خبرگزاری رویترز روز گذشته به نقل از یک مقام آمریکایی نوشت که ایران مظنون اصلی در ماجرای حمله به ۴ نفتکش در نزدیکی امارات است، اما آمریکا سند قطعی در مورد اینکه تهران پشت این اتفاق بوده، ندارد.

براساس یکی دیگر از این سناریوها ممکن است انفجارها، کار گروه‌هایی نظیر القاعده یا داعش باشد تا به این وسیله منطقه را در آتش جنگ شعله‌ور کنند. احتمالی که با توجه به تنش میان آمریکا و ایران در منطقه چندان جدی تلقی نمی‌شود.

ازسوی دیگر برخی تحلیل‌ها حاکی از آن است که ماجرای انفجار فجیره می‌تواند بهانه قابل‌توجهی به ترامپ و «گروه بی» برای اعزام نیروی بیشتر به منطقه و خلیج فارس بدهد. همچنین به گزارش فرارو، در جلسه پنج‌شنبه گذشته شورای امنیت ملی آمریکا، پاتریک شاناهان، سرپرست پنتاگون طرحی را پیشنهاد کرد که متضمن اعزام ۱۲۰ هزار نیروی آمریکایی به خاورمیانه بود. به گزارش عصر ایران به نقل از نیویورک تایمز پیش از این جلسه، جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ از وزارت دفاع آمریکا خواسته بود طرحی به‌روزرسانی شده برای مقابله با فعالیت‌ها و اقدامات نظامی احتمالی ایران علیه منافع آمریکا در منطقه آماده کند که «پاتریک شاناهان» کفیل ریاست پنتاگون این طرح اولیه را به جلسه پنج‌شنبه گذشته ارائه کرده است. به نوشته نیویورک تایمز هنوز مشخص نیست که این طرح اولیه پنتاگون تا چه میزان با اقبال نظر دونالد ترامپ مواجه شود؛ چراکه او در جریان کارزار انتخاباتی خود بارها شعار خروج نظامیان آمریکا از افغانستان و عراق را داده بود.

یکی دیگر از تحلیل‌ها احتمال تکرار ماجرای «کشتی کارین ای» برای ایران است. در ژانویه ۲۰۰۲ (زمستان ۱۳۸۰) رژیم صهیونیستی یک کشتی به نام «کارین ای» را در آب‌های مدیترانه توقیف و ادعا کرد که حامل سلاح برای نوار غزه بوده است هرچند این ادعا هیچ وقت ثابت نشد، اما باعث تسریع در تصمیم دولت بوش، مبنی‌بر قرار دادن ایران در لیست کشورهای محور شرارت شد. براساس گزارش‌ها بعدها با تحقیقات پلیس بین‌الملل و عوامل مستقل بین‌المللی، مشخص شد که مبدأ حرکت کشتی از بنادر یکی از کشورهای عربی منطقه بوده و هیچ‌گونه ارتباطی با ایران نداشته است؛ اما موضوع به پای ایران نوشته شد.

محمدجواد ظریف در سال ۹۴ در سخنانی با اشاره به ان حادثه گفته بود: «من هیچ گاه قصه «کشتی کارین ای» یادم نمی‌رود، کارین ای وقتی که ما رفتیم بُن، اتفاق افتاد. زمانی که حکومت افغانستان تشکیل شد و همه فکر می‌کردند یک تحول اساسی شده است. در دو هفته قبل از سخنرانی آقای بوش که ایران را وارد محور شرارت کرد، رژیم صهیونیستی یک کشتی را وسط دریای مدیترانه به اسم کارین ای توقیف کرد و گفت این کشتی حامل سلاح برای عرفات است. به گفته ظریف آن ماجرا تله‌ای از سوی اسرائیل برای قرار گرفتن نام ایران در محور شرارت بود.» ظریف همچنین در گفت‌وگویی با ویژه‌نامه نوروزی اعتماد در سال ۹۴ گفت: «من همواره به دوستان و همکاران هم می‌گویم که مراقب کشتی کارین ای باشید. ماجرای کشتی «کارین‌ای» را هم فراموش نکنیم. ماجرای کشتی «کارین ای» تحول عجیب و غیرقابل‌باوری بود که باعث شد روند مذاکرات ایران و اروپا شکست بخورد، اما نتیجه این شد که اقدام مثبت ما با یک اقدام بسیار خصمانه و مغرضانه از سوی آمریکا مواجه شد. به باور برخی تحلیلگران ماجرای انفجار ۴کشتی در بندر فجیره امارات آن هم در شرایطی که اروپا برخلاف آمریکا بر حفظ برجام تاکید دارد و آن را برای اروپا حیاتی می‌داند می‌تواند در راستای تکرار حادثه‌ای مشابه «کشتی کارین ای» باشد.

در ادامه تحلیل‌ها برخی با توجه به سخنان مقامات عربستان مبنی‌بر اینکه دو تا از نفتکش‌هایی که در عملیات خرابکارانه آتش گرفته‌اند متعلق به این کشور بوده‌اند، آن را اقدامی ساختگی برای آغاز یک جنگ تلقی می‌کنند. این در حالی است که ترامپ بارها اعلام کرده قصد شروع جنگ با ایران را ندارد و به‌دنبال توافقی به گفته‌اش بهتر از برجام است. این تحلیل‌ها و سناریوها در شرایطی ازسوی کارشناسان ارائه می‌شود که نتایج تحقیقات امارات از حادثه روز یکشنبه هنوز منتشر نشده است. به گفته انور قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجه امارات تحقیقات درباره حادثه خرابکاری که در سواحل فجیره رخ داد با دقت و به‌صورت حرفه‌ای در جریان است. تمامی این حوادث در شرایطی رخ داده که پیش از این آمریکا به بهانه آنچه جلوگیری از اقدامات ایران در منطقه توصیف کرده، اقدام به اعزام ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن به خلیج‌فارس کرده است.

 

نیلوفر منصوریان