چراغ سبزمجلس به «استانی شدن انتخابات»

طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی که نمایندگان، کلیات آن را ۱۹ دی ماه امسال به تصویب رسانده بودند، شامل موادی برای اصلاح قانون انتخابات مجلس است، اما آنچه این طرح را مورد توجه قرار داده، ماده 3 آن است که ناظر به تعیین دو حوزه انتخابیه اصلی و فرعی برای انتخابات مجلس شورای اسلامی و استانی شدن آن است. البته در جلسه علنی دیروز مجلس، پیش از بررسی ماده ۳، پیشنهاد حذف این ماده مطرح شد که نمایندگان با آن مخالفت کردند. موافقان حذف این ماده بر این باورند که تصویب آن باعث کاهش مشارکت مردم و پول‌پاشی در انتخابات می‌شود؛ اما مخالفان حذف تاکید کردند که این موضوع تاثیر عکس  داشته است و شاهد افزایش مشارکت خواهیم بود.

سید‌حسین‌نقوی‌حسینی، نماینده عضو فراکسیون ولایی مجلس که پیشنهاد حذف این ماده را مطرح کرد، در دفاع از پیشنهاد خود گفت‌: با استانی شدن انتخابات مشارکت مردم به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. در انتخابات‌های پر طمطراق اروپا صرفا ۳۲ درصد پای صندوق می‌آیند، چون این انتخابات حزبی است. قطعا با استانی شدن هم همین روند را شاهد خواهیم بود. براساس گزارش «ایسنا» نماینده ورامین در مجلس افزود: در هیچ‌جای دنیا انتخابات مجلس به‌صورت استانی یا ایالتی برگزار نمی‌شود. با استانی شدن زمینه پروژه‌ آشوب‌های اجتماعی و التهابات به‌شدت افزایش یافته چون کشور ما قومی و با مذاهب مختلفی است و ممکن است با استانی شدن این انتخابات نتوانند نمایندگانشان را به مجلس شورای اسلامی بفرستند. همچنین ورود این افراد با این وضعیت از طریق لابی و براساس زر، زور و تزویر خواهد بود. به گفته نقوی حسینی این طرح که خطرات زیادی دارد و ممکن است که مردم را به کف خیابان بکشاند.

مجتبی ذوالنور نماینده قم نیز در جلسه علنی دیروز، ازجمله موافقان حذف ماده ۳ طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس گفت‌: مردم در شهرهای کوچک براساس شناخت به کاندیدای خود رای می‌دهند که اگر استانی شود دیگر شناختی وجود ندارد. اگر توجیه آن است که با استانی شدن افراد نخبه و برجسته وارد مجلس شورای اسلامی می‌شوند در حال‌ حاضر این شرایط وجود دارد و افراد از شهرهای کوچک به مجلس شورای اسلامی راه می‌یابند.

او با بیان اینکه با استانی شدن انتخابات مردم باید براساس لیست رای دهند یعنی افراد باید لابی کنند تا در لیست قرار گیرند، گفت: این یعنی کاندیداها تنها در دو صورت می‌توانند وارد مجلس شوند؛ یا اینکه به جریان‌های سیاسی آویزان شده که نتیجه‌ آن جلوگیری از ورود افراد مستقل عدالتخواه به مجلس است یا اینکه فرد آن قدر پول داشته باشد که بتواند در سطح استان تبلیغات کنند. این یعنی ورود افراد متمکن به مجلس شورای اسلامی که درد مردم را نمی‌فهمند یا اینکه باید به افراد پولدار آویزان شود که در این صورت نماینده وامدار شده و دیگر برای منافع ملی کار نمی‌کند.

این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، همچنین گفت که با استانی شدن شهرهای کوچک رها می‌شوند و مردم دیگر نمی‌توانند از طرف نمایندگان حرف‌هایشان را به مسوولان منتقل کنند. دیگر احساس نمی‌کنند که حرف‌هایشان شنیده می‌شود. چرا می‌خواهید این ارتباط را قطع کنید؟

دلایل موافقان استانی شدن انتخابات

در مقابل اما حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با حذف ماده مربوط به استانی شدن انتخابات مخالفت کرد. او در تشریح دلایل مخالفت خود با حذف این ماده، با بیان اینکه در طول پنج دوره گذشته نمایندگان به استانی شدن انتخابات رای داده‌اند و این به معنای نیاز جدی کشور است، این سوال را از پیشنهاددهندگان حذف ماده مربوط به استانی شدن انتخابات پرسید که «چرا می‌گویید این موضوع ضد نظام جمهوری اسلامی ایران است؟ این حرف شما یعنی روند اصلاحی در پنج دوره گذشته را زیر سوال می‌برید.»

فلاحت‌پیشه تاکید کرد: قطعا با استانی شدن انتخابات هیچ شهر کوچکی نادیده گرفته نمی‌شود. 

او با بیان اینکه «می‌گویند با استانی شدن رای فروشی افزایش پیدا می‌کند» گفت: این در حالی است که اگر قرار به خرید رای هم باشد، در شهرهای کوچک ۲۰ یا ۳۰ هزار رای می‌فروشند، اما با استانی شدن فرد باید ۵۰۰ هزار رای بفروشد. آیا اصلا چنین امکانی وجود دارد؟

نماینده اسلام آباد غرب در مجلس خطاب به نمایندگان، تاکید کرد: نمایندگان شهرهای کوچک وضعیت خود را با نمایندگان شهرهای بزرگ مقایسه کنند که آنها ملی تر کار می‌کنند و سایر نمایندگان درگیر مسائل بخشی هستند. با استانی شدن نخبگان وارد عرصه سیاسی شده و سازمان صدا و سیما نیز ملزم به تبلیغات گسترده و به‌دنبال آن افزایش مشارکت است.

رئیس کمیسیون امنیت ملی با تاکید بر اینکه استانی شدن انتخابات جلوی خرید و فروش رای را می‌گیرد، گفت: با استانی شدن انتخابات نمایندگان در سطح ملی کار می‌کنند. روالی که در تمام دنیا وجود دارد. تنها ایران است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی مثل شوراهای شهر انتخاب می‌شوند. قطعا با این وضعیت حق هیچ شهر کوچکی ضایع نشده و ما به‌دنبال استعداد و کارآمدی مجلس شورای اسلامی هستیم.

محمد جواد کولیوند، رئیس کمیسیون شوراها هم دیروز مخالفت کمیسیون متبوعش را با حذف این ماده، اعلام کرد و گفت: ما حوزه‌های فعلی را نگه داشته و کاندیداها باید شرایط لازم در حوزه‌های انتخابیه خود داشته باشندتا بتوانند وارد حوزه‌های استانی برای کسب رای شوند.

بر اساس ماده۳، حوزه‌های انتخابیه در مجلس محدوده جغرافیایی هر استان است. هر یک از استان‌ها با عنوان حوزه انتخابیه اصلی و حوزه‌های انتخابیه موجود واقع در آن استان، موضوع قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخاباتی مجلس، حوزه انتخابیه فرعی محسوب می‌شوند و مناطق تابع حوزه انتخابیه موجود به‌عنوان حوزه انتخابیه تابعه فرعی شناخته می‌شوند. طبق تبصره یک این ماده، تعداد نمایندگان هر حوزه انتخابیه اصلی (استان) معادل تعداد نمایندگان حوزه‌های انتخابیه موجود در استان است که مطابق قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخاباتی مجلس تعیین شده است. همچنین تبصره ۲ این ماده اعلام می‌کند در صورتی که محدوده جغرافیایی حوزه‌های انتخابیه فرعی در دو استان همجوار واقع گردد، شهرستان یا شهرستان‌هایی که در یک استان واقع شده و جمعیت بیشتری دارند، به‌عنوان حوزه انتخابیه فرعی جدید محسوب می‌شوند و نماینده به استانی که حوزه اخیر در آن قرار دارد تعلق خواهد داشت. شهرستان یا شهرستان‌هایی که در استان دیگر واقع هستند، به نزدیک‌ترین حوزه انتخابیه فرعی به تشخیص وزارت کشور الحاق می‌شوند.

برمبنای تبصره ۳ این طرح، حوزه انتخابیه اقلیت‌های دینی از حکم این ماده مستثنی است.