طالبان مذاکره با ایران را تایید کرد

به گزارش «ایسنا» وی همچنین اعلام کرد: «هیات‌های امارت اسلامی به کشورهای همسایه و منطقه سفرهایی دارند تا حمایت سیاسی و اخلاقی کشورها و نیز همکاری آنها را به منظور پایان دادن به اشغال و آمدن صلح و امنیت جلب کنند.» همچنین بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امورخارجه روز دوشنبه در نشست خبری خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی اخبار بیانگر این موضوع است که گروهی از طالبان به تهران سفر کرده‌اند و مذاکراتی را در تهران داشته‌اند، گفت: «من تایید می‌کنم که بعد از سفر آقای شمخانی به افغانستان و دیدارهایی که ایشان در این سه شهر داشتند و اخبار آن نیز منتشر شد روز یکشنبه نیز هیاتی از افغانستان با حضور در وزارت‌خارجه مذاکرات مفصلی را با معاون سیاسی وزیر خارجه آقای عراقچی داشتند.» سخنگوی وزارت‌خارجه با بیان اینکه این مذاکرات با اطلاع دولت افغانستان بوده و هدف از انجام آن رسیدن و یافتن راهکاری برای ایجاد صلح در افغانستان و تسهیل زمینه برای انجام گفت‌وگو بین گروه‌های افغانستانی با دولت این کشور جهت پیشبرد دولت است، اظهار کرد: «ما امیدواریم که بتوانیم نقش خود را در ایجاد ثبات و امنیت در افغانستان ایفا کنیم و همان‌طور که اشاره کردم این مذاکرات با اطلاع دولت افغانستان انجام شده و اهداف آن نیز مشخص است.» وی گفت: «این مذاکرات و رایزنی‌ها با این گروه به معنای یکسان بودن مواضع و همسویی با این گروه نیست. با توجه به شرایط منطقه و وضعیت جاری لازم بود که این گفت‌وگوها انجام شود.» قاسمی با تاکید مجدد مبنی بر اینکه این مذاکرات در راستای ایجاد زمینه و تسهیل مذاکرات بین دولت افغانستان و گروه‌های افغانستانی صورت گرفته است گفت: «ما امیدواریم که هر چه زودتر شاهد پیشرفت مذاکرات صلح در افغانستان و ایجاد ثبات و امنیت در این کشور باشیم و این مذاکرات در تحقق این موضوع کمک کند.»

هویت طالبان برای ایران

سخنگوی وزارت‌خارجه در ادامه در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با انجام مذاکرات صورت گرفته بین ایران و طالبان افغانستان و اینکه آیا انجام این مذاکرات به این معنا است که ایران معتقد است باید طالبان در پروسه حکومت در افغانستان مشارکت داشته باشد و به این گروه هویت داده است و از سوی دیگر گروه طالبان جزء گروه‌های تروریستی در فهرست سازمان ملل است و آیا مذاکره با این گروه ممکن نیست که تبعات حقوقی برای ایران به همراه داشته باشد، خاطر نشان کرد: «همان‌طور که پیش از این اعلام کردم گفت‌وگو با طالبان با اطلاع دولت افغانستان انجام شده است و ایران سعی می‌کند زمینه‌های لازم را برای انجام گفت‌وگو بین دولت افغانستان و گروه‌های مختلف افغانستانی ایجاد کند و در پیشبرد این روند کمک کند. اکنون ۵۰ درصد خاک افغانستان در اختیار طالبان است و ما اقداماتی که انجام داده‌ایم را در راستای کمک به دولت افغانستان و گروه‌های افغانستانی می‌دانیم تا بتوانند به‌صورت مسالمت‌آمیز در پای میز مذاکره مسائل خود را حل‌وفصل کنند چنانچه ما شاهد افغانستانی با ثبات‌تر باشیم.» وی تاکید کرد: «ما تنها کشوری نیستیم که با طالبان صحبت می‌کنیم تاکنون بسیاری از کشورهای اروپایی و همچنین کشورهای منطقه با طالبان مراودات و گفت‌وگوهایی را داشتند. بنابراین ایران، اولین کشور و تنها کشوری نیست که با طالبان مذاکره می‌کند.» قاسمی با بیان اینکه با توجه به شرایط منطقه و اهمیت ایجاد ثبات در افغانستان به‌عنوان یک بازیگر مهم و موثر در منطقه این رایزنی‌ها و گفت‌وگوها انجام شده است و می‌تواند ادامه پیدا کند.

گفت‌وگوهای شمخانی در کابل

پیش‌تر و در روز چهارشنبه ۵ دی ماه دریابان علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی برای دیدار رسمی یک روزه وارد کابل پایتخت افغانستان شد. شمخانی با تبیین اهداف سفرش به افغانستان گفت: «با شکست داعش در عراق و شامات، اکنون افغانستان مقصد داعشی‌هایی است که ابزار راهبرد ناامن‌سازی منطقه به‌دست آمریکا هستند.» شمخانی افزود: «این گروه تروریستی طبق این راهبرد، ناامن‌سازی مرز‌های شمال و جنوب غرب افغانستان را برای ناامن کردن مناطق مرزی ایران، روسیه و چین برعهده گرفته‌اند.» او با بیان اینکه ایران تجارب فراوانی در مبارزه با تروریسم دارد، بیان کرد: «ایران از اهداف و نیات غربی‌ها به خوبی مطلع است و رفاه و امنیت ملت افغانستان را رفاه و امنیت خود می‌داند و بر این اساس آماده همکاری با این کشور در حوزه‌های مختلف تجاری، امنیتی و نظامی است.» شمخانی تصریح کرده است که مذاکره با طالبان ادامه خواهد یافت. پیش‌تر سفیر ایران در کابل نیز فقط بحث تماس ایران با طالبان را مطرح کرده اما تاکید کرده بود که این بحث فقط «تماس» است و «ارتباط» نیست.

چرایی مذاکرات تهران-طالبان

پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل شبه قاره درباره مذاکرات فعلی با طالبان از سوی کشورهای مختلف توضیح می‌دهد که درحال‌حاضر دو محور مذاکراتی میان طالبان و آمریکا وجود دارد که از پی آن می‌خواهند به نوعی یک راه‌حل سیاسی برای افغانستان پیدا کنند. محور اصلی در ابوظبی و در ملاقات طالبان با نماینده آمریکا یعنی زلمای خلیل‌زاد، هیات نمایندگی عربستان سعودی، امارات و پاکستان پیگیری می‌شود. قرار است این مذاکرات هفته‌ آینده مجددا در جده پیگیری شود و هدف اصلی این است که طالبان را در قدرت در افغانستان شریک کنند که این مساله به تغییر سیاست استراتژیک آمریکا در افغانستان بازمی‌گردد. واشنگتن پیش‌تر به‌دنبال حذف کامل طالبان از قدرت بود و امروز می‌خواهد که این گروه در قدرت شریک شود.  به گفته این کارشناس یک محور مذاکراتی دیگر با طالبان نیز در مسکو درحال پیگیری است که ایران، روسیه و چین آن را پیگیری می‌کنند؛ وی افزود: «این کشورها نیز خواهان آن هستند که محور دیگری را به موازات آنچه مدنظر آمریکایی‌ها است به‌وجود آورند و به صلح و ثبات در افغانستان کمک کنند. به گونه‌ای که منافع کشورهای همسایه افغانستان نیز تامین شود. واقعیت این است که این دو نگاه سبب شده ایران که هرچند از قبل نیز مذاکراتی با طالبان داشته امروز این مذاکرات را علنی کند و میزبان هیات طالبان در تهران باشد.»

ملازهی معتقد است به‌دلیل آنکه در مذاکرات ابوظبی و جده، آمریکایی‌ها تهران و مسکو را حذف کردند، امروز ایران متوجه شده است که اگر ابتکار آمریکایی پیش برود و تهران در آن معادلات نگنجد، این خطر وجود دارد که در تقسیم قدرت بین دولت مرکزی و طالبان که گفته می‌شود ممکن است مناطق پشتون‌نشین را در اختیار طالبان قرار دهند، امنیت ملی ایران در ارتباط با نزدیکی مرزها با طالبان تحت تاثیر قرار بگیرد. این درحالی است که ایران از معادله‌ای که آمریکا آن را پیگیری می‌کند هیچ دستاوردی نخواهد داشت. به گفته این کارشناس، می‌توان گفت که هدف اصلی جمهوری اسلامی ایران از سیاست‌های کنونی‌اش در قبال طالبان این است که بر روند تحولات در افغانستان تاثیرگذار باشد و حضور خود را به اثبات برساند.  همچنین ملازهی با اشاره به این موضوع که افغانستان با نوعی تجزیه قدرت روبه‌رو است و دولت مرکزی افغانستان بر سراسر این کشور تسلط کامل ندارد، تاکید کرد که این وضعیت به نفع ایران نیست و جمهوری اسلامی یک دولت قدرتمند داخلی که بتواند بر سراسر افغانستان تسلط داشته باشد را ترجیح می‌دهد.