جزئیات سفر روحانی به نیویورک

جلسه با مدیران ارشد و نخبگان رسانه‌ای حاضر در نیویورک، نشست با جمعی از نخبگان سیاست خارجی و دیدار با تعدادی از رهبران جوامع اسلامی در آمریکا از دیگر برنامه‌های رئیس‌جمهور در این سفر اعلام شده است. همچنین در جریان این سفر رئیس‌جمهوری علاوه‌بر گفت‌وگو با برخی رسانه‌های بین‌المللی و نیز برگزاری کنفرانس خبری عمومی، با تعدادی از سران کشورهای حاضر در مجمع عمومی از جمله امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه، دبیرکل سازمان ملل و نیز برخی روسای سازمان‌های بین‌المللی دیدار و گفت‌وگو خواهد داشت. براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته روحانی عصر چهارشنبه ۴ مهرماه نیویورک را به سوی ایران ترک خواهد کرد. نخستین سفر حسن روحانی به نیویورک در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۹۲ برای شرکت در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد انجام شد. سفری که با گفت‌وگوی تلفنی او با باراک اوباما رئیس‌جمهوری وقت آمریکا در آخرین روز سفرش به آمریکا به هنگام بازگشت در فرودگاه جان اف کندی نیویورک همراه شد. این تماس تلفنی از این جهت که نخستین تماس پس از قطع روابط تهران و واشنگتن پس از سه دهه به‌شمار می‌رفت با واکنش‌های بسیاری روبه‌رو شد.

همچنین اولین دور از مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا در خلال اولین سفر حسن روحانی و هیات همراهش به نیویورک در حاشیه کنفرانس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل انجام شد. این دیدارها و گفت‌وگوها که میان محمدجواد ظریف و جان کری وزیر خارجه وقت آمریکا صورت گرفت به‌نوعی مقدمه‌ای برای آغاز گفت‌وگوهای هسته‌ای مستقیم میان ایران و آمریکا به‌عنوان دو طرف اصلی درگیر در پرونده هسته‌ای ایران بود. سفر این بار حسن روحانی به نیویورک اما در فضایی متفاوت از گذشته با توجه به خروج یک‌طرفه آمریکا از برجام صورت می‌گیرد. دونالد ترامپ ۱۸ اردیبهشت سال‌جاری رسما از برجام خارج شد و فرمان بازگشت تحریم‌های ایران را در دو مرحله امضا کرد. او همچنین خواستار افزایش فشار بین‌المللی بر ایران شد، خواسته‌ای که از سوی اروپایی‌ها بی‌جواب ماند. حسن روحانی در چنین شرایطی این بار قرار است در هفتاد و سومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، شرکت کند و مواضع ایران را تشریح کند.

حواشی سفر روحانی به نیویورک

اما آنچه در کنار حضور روحانی در هفتاد و سومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، اهمیت سفر او به نیویورک را بیشتر کرده، نشست شورای امنیت به ریاست آمریکا و دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا است. ریاست شورای امنیت سازمان ملل هر ماه به یکی از پانزده عضو دائم و غیر‌دائم آن واگذار می‌شود و این بار آمریکا ریاست شورای امنیت را پس از انگلیس برعهده دارد. از همین رو از مدت‌ها قبل «اطمینان از پایبندی ایران به نظم جهانی»   برنامه اصلی این نشست اعلام   شده بود. هر چند پس از مدتی از این برنامه عقب‌نشینی و رسیدگی به استفاده از تسلیحات کشتار جمعی را موضوع اصلی نشست این دوره اعلام کرد،‌روز گذشته هم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در توییتر خود اعلام کرد که هفته آینده ریاست جلسه شورای امنیت سازمان ملل درباره ایران را به عهده خواهد داشت. در صورتی که جلسه شورای امنیت درباره ایران باشد، هرچند که ایران عضو شورای امنیت نیست، اما نماینده ایران می‌تواند در چنین جلسه‌ای حاضر شود.در واقع همین موضوع موجب شده تا سفر امسال روحانی به آمریکا با حواشی‌ای در داخل نیز مواجه شود و مخالفان و موافقانی داشته باشد.

همچنان که سید‌محمدعلی حسینی، سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه معتقد است: «طرح موضوعات مختلف درباره کشورمان در شورای امنیت از سابقه زیادی برخوردار است که معمولا نماینده دائم کشورمان در سازمان ملل یا معاون ایشان پاسخ یا توضیح مقتضی را ارائه داده‌اند، بنابر این در این نوبت هم می‌توان از همین شیوه استفاده کرد.» او همچنین معتقد است: «نیازی به شرکت در سطوح عالی در نشست شورای امنیت نیست.»

حضور روحانی در نشست سازمان ملل نیز امسال با مخالفت‌هایی در داخل مواجه شده است. همچنان که روزنامه کیهان چند روز پیش از رئیس‌جمهوری خواست که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک نرود و از تهران «پاسخ کوبنده‌ای» به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا بدهد. در مقابل موافقان حضور رئیس‌جمهوری در نشست سازمان ملل، حضور روحانی در سازمان ملل را در جهت منافع ملی توصیف می‌کنند. غلامحسن کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی نیز بر این نظر است که ایران باید در سازمان ملل حضور یابد و حرف و استدلال منطقی خود را بیان‌ کند. او در گفت‌وگو با «ایسنا» گفت که اگر مقامات کشورمان در سازمان ملل حضور نیابند و پاسخ اتهامات علیه ایران را ندهند، کشور دیگری از ما حمایت نمی‌کند.

رئیس‌جمهوری قرار است روز سوم مهر یک روز پیش از نشست شورای امنیت در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کند.

تکذیب درخواست ایران برای ملاقات با ترامپ

یکی دیگر از حواشی سفر امسال حسن روحانی به آمریکا تلاش مقامات آمریکا برای دیدار رئیس‌جمهوری با دونالد ترامپ است. تلاشی که به‌نظر می‌رسد از مدت‌ها قبل با اظهار تمایل رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی‌بر دیدارش با حسن روحانی در حاشیه حضورش در اجلاس سازمان ملل کلید خورده است. در همین راستا، نشریه آمریکایی پولیتیکو در گزارشی درخصوص اقدامات احتمالی ترامپ در نشست آتی مجمع عمومی سازمان ملل علیه ایران این احتمال را داده که رئیس‌جمهور آمریکا خواستار دیداری با همتای ایرانی خود شود. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا نیز تاکنون بارها از آمادگی‌اش برای مذاکره با روحانی برای رفع موارد اختلافی سخن گفته است.

در همین ارتباط نیکی هیلی، سفیر ایالات‌متحده در سازمان ملل در نشست پنج‌شنبه شورای امنیت در پاسخ به این پرسش که آیا روحانی و ترامپ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد دیدار خواهند کرد یا نه، گفت: اگر رئیس‌جمهوری ایران درخواستی برای دیدار با رئیس‌جمهوری آمریکا بدهد، این ترامپ خواهد بود که برای انجام آن می‌تواند بررسی کند و تصمیم بگیرد. در پاسخ به این اظهارات بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه خبر درخواست ایران برای ملاقات با ترامپ را خبرسازی رسانه‌ای با اهداف مشخص عنوان و تاکید کرد: ازسوی جمهوری اسلامی ایران هرگز درخواست ملاقاتی با آقای ترامپ مطرح نشده است. به گزارش «ایرنا» قاسمی افزود: اینگونه اظهارات یا خبرسازی‌ها طراحی رسانه‌ای - روانی و نعل وارونه زدن‌های محافل خاصی است که ناشیانه به قلب واقعیات می‌پردازند؛ این روش‌ها کاملا برای ما شناخته شده است و آرشیو ما مشحون از این دست خبرسازی‌ها است.

تکذیب هزینه ۲ میلیون دلاری سفر

همزمان با این مسائل، هزینه سفر رئیس‌جمهوری و هیات همراهش به نیویورک نیز به یکی دیگر از حواشی سفر امسال حسن روحانی به آمریکا برای شرکت در هفتاد و سومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد تبدیل شده است. چند روز پیش احمدامیرآبادی، عضو هیات‌رئیسه مجلس در توییتی از هزینه حدود دو میلیون دلاری سفر رئیس‌جمهور و هیات صدنفره همراه او در این سفر خبر داده بود. خبری که بلافاصله ازسوی بهمن حسین‌پور، معاون تشریفات رئیس‌جمهور تکذیب شد و گفت: همانطور که قبلا بارها اعلام شده است ریاست‌جمهوری در صرفه‌جویی هزینه‌های سفرهای داخلی و خارجی اعضای دولت و به‌خصوص سفرهای مربوط به شخص ایشان مصر بوده و با جدیت این موضوع را دنبال می‌کند. معاون تشریفات رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با «ایسنا» ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: در سفر امسال نیز هیات رسمی همراه رئیس‌جمهور ۶ نفر بوده و همراهان ایشان شامل تیم حفاظت، تشریفات و رسانه‌ای به میزان کمتر از یک چهارم همراهان رئیس‌جمهور دولت‌های نهم و دهم است. او همچنین از پیگیری‌های حقوقی درخصوص این اظهارات کذب خبر داد.