معاون سیاسی وزیر خارجه خبر داد
ارائه بسته پیشنهادی اروپا به ایران تا پایان هفته
عکس: مجتبی سرانجام‌پور، دنیای اقتصاد
عراقچی که روز جمعه در گفت‌وگو با یورونیوز، برجام را در آی‌سی‌یو توصیف کرده بود، بار دیگر گفت که به دلیل خروج آمریکا از برجام، وضعیت این توافق غیرعادی است. وی ادامه داد:«ما و بقیه اعضای باقیمانده در تلاش هستیم اگر بشود برجام به مسیر خود ادامه دهد و اگر نشود به وضعیت ماقبل برجام و حتی فراتر برگردیم.» به گزارش «ایرنا» معاون وزیر امورخارجه در نهمین همایش تجلیل از کارآفرینان و مدیران اشتغالزای کشور گفت: «فعالیت‌های هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها دو پایه برجام هستند و طبیعی است که تعادل برجام بر روی این دو پایه واقع شده است. اگر هر کدام از این دو پایه از بین برود و متزلزل شود کل برجام متزلزل خواهد شد و الان در چنین شرایطی هستیم.» وی اظهار کرد: «آمریکا از برجام خارج شد و تحریم‌ها که بخشی از آن طی دو و نیم سال گذشته برداشته شده بودند، برگشتند و تعادل برجام که بسیار حساس و ظریف بود به‌هم خورده است.»
برجام از شرایط طبیعی خارج شده
معاون سیاسی وزیر امورخارجه با اشاره به سخنان اخیرش در مصاحبه با یورونیوز مبنی بر اینکه برجام در آی‌سی‌یو است، ادامه داد: «واقعیت این است که برجام از شرایط طبیعی خارج شده است و باید ببینیم آیا می‌توانیم آن را به حالت تعادل برگردانیم.»
همچنین رئیس تیم مذاکره‌کننده ایران و اروپا گفت: «اروپا از ما درخواست کرده است که در برجام بمانیم و آنها هم باقی خواهند ماند. پاسخی که رئیس‌جمهوری دادند این است که اگر آنها قادرند منافع ایران را تامین کنند، ما هم می‌توانیم ماندن ایران در برجام را تامین کنیم.»عراقچی با اشاره به فرصتی که روحانی به اعضای باقیمانده در برجام داده تا منافع ایران را تامین کنند، افزود: «اگر آنها بتوانند منافع ایران را تامین کنند، در برجام می‌مانیم و اگر نتوانند تصمیم دیگری خواهیم گرفت.»
مذاکرات فشرده
مذاکره‌کننده هسته‌ای درخصوص رایزنی‌های فشرده‌ای که تیم ایرانی بعد از خروج آمریکا از برجام با دیگر طرفین داشت نیز توضیح داد: «ما در چند هفته اخیر مذاکرات فشرده‌ای با اتحادیه اروپا، چین و روسیه داشته‌ایم و این مذاکرات هر روز در سطوح مختلف ادامه دارد.»او افزود: «سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا قول داده‌اند بسته‌ای از راه‌حل‌های عملی برای تامین خواسته‌های ایران ارائه دهند. ما منتظر هستیم و امیدواریم تا آخر ماه میلادی این بسته را به ما تحویل دهند.»
اراده اروپا، چین و روسیه برای بقای برجام
عراقچی در بخش دیگری از سخنانش فروش نفت، بازگشت پول نفت، تبادلات بانکی، حمل و نقل و... را مسائلی دانست که اروپا باید آنها را تامین کند و اظهار کرد: «ما به صراحت اعلام کرده‌ایم که ایران هنوز تصمیم نگرفته که در برجام خواهد ماند یا نه و تصمیم ما منوط به اراده و توانایی طرف‌های مقابل برای تامین خواسته‌های ما است.» وی در عین حال افزود: «باید اذعان کنیم که این اراده را در اروپا، چین و روسیه در بالاترین سطوح مشاهده کردیم. موضع آنها این است که خواهان بقای برجام هستند و آماده‌اند اگر ایران در برجام بماند، آنها هم خواهند ماند.» عراقچی در ادامه بیانیه سران اروپا، بیانیه شورای وزیران و بیانیه سه کشور اروپایی و خانم موگرینی در یکی دو ماه گذشته را نشانگر اراده شرکای برجام برای حفظ این توافق عنوان کرد و اظهار داشت: «چین و روسیه هم همین‌طور هستند و باید ببینیم که آیا این اراده سیاسی می‌تواند به توانایی در صحنه عمل تبدیل شود یا نه.»
معاون وزیر امورخارجه گفت: «هنوز سوال است که آیا اروپا قادر است خود را از تحریم‌های آمریکا رها کند و با تحریم‌های آنها مقابله کند یا نه.ما منتظر هستیم تا بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا به ایران ارائه شود و ببینیم تا چه حد خواسته‌های ما تامین می‌شود.»
وی اضافه کرد: «اینکه می‌گوییم برجام در اتاق مراقبت‌های ویژه است به این معنی نیست که برجام در حال از بین رفتن است بلکه به معنی این است که به مراقبت نیاز دارد.» در ادامه عراقچی تاکید کرد:«اگر ما به خواسته‌های خودمان نرسیم همانطور که رهبری فرمودند برجام و تحریم نمی‌تواند با هم باشد و این پذیرفتنی نیست که ایران به تعهدات خود پایبند باشد و درعین حال تحریم هم همزمان وجود داشته باشد.»
ماندن ایران در برجام به اقدامات اروپا بستگی دارد
همچنین سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران که روز جمعه برای رایزنی با مقامات روسیه به مسکو سفر کرده بود در گفت‌وگویی با ایرنا تاکید کرد که ماندن ایران در برجام به اقدامات کشورهای اروپایی، روسیه و چین بستگی دارد. عباس عراقچی که روز جمعه با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه دیدار و رایزنی کرده بود در مورد ارزیابی وضعیت برجام گفت: «بر هیچ‌کس پوشیده نیست که برجام در وضعیت عادی به‌سر نمی‌برد، آمریکا از برجام خارج شده است و تحریم‌هایی از سوی این کشور مجددا اعمال می شود، طبیعی است تعادل این توافق بین‌المللی به هم ریخته است.»
وی افزود: «منتظر هستیم که ببینیم سایر اعضای باقیمانده در برجام شامل کشورهای اروپایی، روسیه و چین آیا قادر هستند نبودن آمریکا در این توافق را جبران کنند یا منافعی که ایران از برجام داشته و گشایش‌هایی که با اجرای آن صورت گرفته و همکاری‌های بین‌المللی که شروع شده را تامین کنند.» معاون وزیر خارجه ایران خاطرنشان کرد: «ایران در این مورد موضع خود را اعلام کرده و دکتر حسن روحانی نیز اعلام کرد که ایران هنوز تصمیم نگرفته در برجام باقی بماند یا خیر. تصمیم ما در این مورد به مذاکرات با کشورهای اروپایی، چین و روسیه بستگی دارد.»
رایزنی فشرده دیپلمات‌های ایران با مقامات اروپایی
از سوی دیگر همزمان با نزدیک شدن به موعد اعمال تحریم‌های هسته‌ای مجدد آمریکا و ضرب‌الاجل جمهوری اسلامی ایران به اروپا برای تضمین منافع اقتصادی تهران از برجام، برخی دیپلمات‌های ایرانی هفته گذشته راهی اروپا شدند تا در آخرین فرصت‌های باقیمانده برای طرفین ضمن تبیین مواضع ایران، رایزنی‌هایی با کشورهای اروپایی داشته باشند و آخرین هشدارهای لازم را در رابطه با پیامدهای لغو توافق هسته‌ای بدهند.
درحالی‌که علی‌اکبر صالحی، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی راهی نروژ شده بود تا در اجلاس بین‌المللی اسلوفروم شرکت کند، سیدکمال خرازی وزیر امورخارجه در دولت اصلاحات و رئیس شورای راهبردی روابط خارجی راهی جنوب اروپا شد و با مقامات ایتالیا، واتیکان و اسپانیا به گفت‌وگو نشست. همچنین سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امورخارجه هم به همراه سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری و جمعی از مدیران اقتصادی راهی بروکسل شد تا در دومین همایش همکاری‌های اقتصادی ایران و اروپا شرکت کند. وی در ادامه سفر خود روز جمعه از بروکسل به مسکو رفت تا رایزنی‌های خود را با مقامات روس ادامه دهد.
در عین حال در جریان این دیدارها مقامات اروپایی هم از برخی اقدامات اروپایی‌ها برای حفظ توافق هسته‌ای خبر دادند؛ آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد وعده داد بار دیگر خواهان جدیت طرف‌های باقیمانده در برجام برای برآورده کردن انتظارات ایران شود. به گزارش «ایرنا» هلگا اشمید، دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا نیز با تاکید بر اهتمام اروپا برای حفظ برجام از زمینه‌سازی برای همکاری اقتصادی یکصد شرکت اروپایی با ایران خبر داد و این اتحادیه را متعهد به یافتن راه‌حل مناسب برای برقراری روابط تجاری و مالی با ایران اعلام کرد. وزیرخارجه اسپانیا هم در دیدار سیدکمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط‌خارجی با بیان اینکه اقدامات موثری از سوی بانک سرمایه‌گذاری اروپا برای حمایت از شرکت‌های اروپایی اتخاذ شده است، گفت: «در نشست هفته آینده وزیران خارجه اتحادیه اروپا در این‌خصوص رایزنی می‌شود.»
فرمول برای حفظ برجام
سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط‌خارجی ایران که به همراه هیات سیاسی به اسپانیا سفر کرده است، روز گذشته در مصاحبه با خبرگزاری «افه‌مادرید» گفت به‌رغم خروج ایالات‌متحده آمریکا از برجام، راه‌هایی باهدف دور زدن تحریم‌های اقتصادی آمریکا برای علاقه‌مندان تجارت با ایران وجود دارد. خرازی که پیش از این با کاردینال پیترو پارولین، وزیر امور خارجه واتیکان و انزو میلانزی، وزیر امور خارجه ایتالیا دیدار کرده، در مصاحبه با این خبرگزاری هشدار داد که کشورهای اروپایی باید فرمول‌هایی برای حفظ برجام پیدا کنند. وزیر امورخارجه پیشین ایران و فرستاده رئیس‌جمهوری ایران همچنین گفت: «در غیر این‌صورت، «هیچ دلیلی برای اینکه ایران بخواهد در توافق هسته‌ای باقی بماند» وجود ندارد.» وی هشدار داد که «لغو کامل توافق هسته‌ای می‌تواند پیامدهای بسیار خطرناکی برای امنیت منطقه خاورمیانه داشته باشد.» خرازی تصریح کرد: «فقط منافع اقتصادی در معرض خطر نیستند و مهم‌تر از آن، منافع امنیتی خود اروپا در خطر قرار می‌گیرد.»
همچنین خرازی گفت: «حمایت دولت‌های اروپایی، از جمله دولت اسپانیا از شرکت‌هایی که قصد دارند سرمایه‌گذاری و تعهدات خود را در بازار ایران حفظ کنند، ضروری است.» او توضیح داد: «این بستگی به سطح حمایت دولت‌های اروپایی از شرکت‌های خود خواهد داشت. باید دید چقدر آمادگی دارند از شرکت‌های خود حمایت کنند تا بتوانند با ایران همکاری کنند.» این دیپلمات ایرانی تاکید کرد: «درحال‌حاضر گفت‌وگو بین ایران و اتحادیه اروپا با هدف ایجاد سازوکارهای حمایتی برای آن دسته از شرکت‌هایی که می‌خواهند با ایران همکاری کنند در جریان است و امیدوار هستیم این اراده سیاسی به تضمین‌هایی در حمایت از برجام تبدیل شود.»
خرازی در پاسخ به این سوال که آیا مدل شرکت‌هایی مثل هالیبرتون که دیک چنی، معاون اسبق رئیس‌جمهوری آمریکا آن را از طریق شعبه‌هایی در جزایر کایمان اداره می‌کرد امکان‌پذیر است یا نه، گفت: «البته که روش‌های مختلفی برای دور زدن تحریم‌ها وجود دارد.» وی افزود: «ما باید در نظر داشته باشیم که جمهوری اسلامی ایران توانسته است در طول تمام سال‌هایی که تحت تحریم‌های ایالات‌متحده بوده راه‌هایی پیدا کند و به حیات خود ادامه دهد.»او ادامه داد: «شرکت‌هایی که علاقه‌مند به‌کار در بازار بزرگ ایران هستند باید به‌دنبال راه‌هایی برای حفظ این بازار باشند.»خرازی درخصوص گفت‌وگوهای ترامپ با کیم‌جونگ‌اون، رهبر کره‌شمالی با هدف هسته‌ای‌زدایی در شبه‌جزیره کره نیز گفت: «من هیچ ارتباطی بین این موضوع و مساله ایران نمی‌بینم.»
وی افزود: «گفت‌وگوها بین ایالات‌متحده و کره‌شمالی در یک مرحله بسیار ابتدایی است و آینده این مذاکرات برای هیچ‌کس روشن نیست.» این دیپلمات ارشد ایرانی تاکید کرد: «با توجه به نقض تعهدات ایالات‌متحده و این واقعیت که یک رئیس‌جمهوری آمریکا امضای سلف خود را نادیده گرفته، ما به امضای یک رئیس‌جمهوری آمریکا اعتماد نداریم.»او تاکید کرد: «متحدین ایالات‌متحده که او با آنها صحبت کرده، هیچ اعتباری برای ترامپ قائل نیستند.» خرازی در نهایت گفت که جهان درحال‌حاضر توسط تصمیمات غیرمنطقی رئیس‌جمهور آمریکا گروگان گرفته شده است.همچنین در جریان این سفر خرازی با جوزف‌بورل، وزیر خارجه و والنسوئلا، قائم مقام وزارت خارجه اسپانیا ملاقات کرد.
اگر اهداف ایران از برجام تامین نشود، حفظ آن ناممکن است
از دیگر سو علی‌اکبر صالحی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در آخرین برنامه سفر خود به نروژ، روز جمعه در نشست موسسه مطالعاتی امور بین‌الملل نروژ (NUPI) شرکت کرد و در جمع تعدادی از اندیشمندان و محققان این موسسه، مقاماتی از وزارت خارجه و نمایندگانی از شرکت‌ها و دیگر موسسات تحقیقاتی نروژ درخصوص مسائل منطقه‌ای، بین‌المللی و توافق هسته‌ای برجام به ایراد سخنرانی و بحث و گفت‌وگو با شرکت‌کنندگان پرداخت. به گزارش «ایسنا» رئیس سازمان انرژی اتمی در این نشست که بیش از یک ساعت و نیم به طول انجامید ضمن اظهارنظر درخصوص اهمیت صلح و امنیت در نظام بین‌الملل معاصر و در هم تنیدگی آن با پیشرفت ملت‌ها، نگرانی و تلاش مستمر جمهوری اسلامی ایران را طی چهار دهه گذشته به این واقعیت معطوف دانست و برجام را نیز حاصل چنین رویکردی توصیف کرد.معاون رئیس‌جمهور با مرور سختی‌های مسیر دستیابی به توافقی چندجانبه که در آن هم نگرانی‌های ساختگی قدرت‌های بین‌المللی از توانمندی‌های جمهوری اسلامی برطرف شده و هم به نیازها و حقوق ملت ایران در استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای پاسخ داده شده است، اشاره کرد. صالحی حفظ برجام به‌عنوان دستاوردی چندجانبه را آزمونی برای جامعه جهانی برشمرد و تاکید کرد: «چنانچه اهداف مورد نظر ایران از این توافق حاصل نشود، امکان حفظ آن ناممکن است و باقی ماندن تحریم‌ها و حفظ همزمان توافق شدنی نیست.» وی با ارائه استدلال‌های گوناگون از فریب‌کاری و خصومت در اظهارات اخیر مقامات آمریکا و تلاش گسترده آنان برای جلب همکاری بین‌الملل به منظور ناکام گذاشتن توافق هسته‌ای، به اقدامات فرصت‌طلبانه و سودجویانه رژیم غاصب صهیونیستی نیز اشاره کرد.
صالحی با تشریح مواضع جمهوری اسلامی درخصوص مسائل منطقه‌ای، گفت‌وگوی فراگیر میان قدرت‌های اصلی منطقه‌ای را تنها راه‌حل برون رفت از مشکلات منطقه و فراتر عنوان کرد. در این نشست تعدادی از حضار به ارائه نظر و طرح سوالات پرداختند که به‌طور کلی دربرگیرنده حمایت از برجام، لزوم حفظ این دستاورد توسط جامعه جهانی و درخواست از ایران برای خویشتنداری در برابر تحرکات دولت و مقامات آمریکا بود. معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی بامداد شنبه به کشور بازگشت.
پمپئو: اقدام نظامی به نفع هیچ کس نیست
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در گفت‌وگو با شبکه خبری ام‌اس‌ان‌بی‌سی، ضمن هشدار به ایران درخصوص آنچه وی «غضب جهانی» در صورت حرکت ایران به‌سوی تولید بمب اتمی خواند، تلویحا اذعان کرد که منظور از این خشم، رویارویی نظامی نیست. به گزارش خبرگزاری فارس وی اظهار کرد: من امیدوارم ایرانی‌ها درک کنند که اگر برنامه هسته‌ای خود را شدت بخشند، غضب همه جهان بر سر آنها فرود خواهد آمد.
مایک پمپئو اظهار کرد: «جدا از اینکه آنها بخواهند چند سانتریفیوژ بیشتر را به چرخش درآورند، اگر حرکت به سوی برنامه تسلیحات هسته‌ای را آغاز کنند، تمام جهان با آن مخالفت خواهد کرد و سرانجام به جایی خواهیم رسید که فکر می‌کنم به نفع ایران نیست.»
وزیر امور خارجه آمریکا با این حال گفت: «وقتی می‌گویم غضب، آن را با اقدام نظامی اشتباه نگیرید. وقتی می‌گویم غضب، منظورم رسوایی اخلاقی و قدرت اقتصادی است که بر سر آنها فرود خواهد آمد. این چیزی است که از آن حرف می‌زنم. در اینجا سخن از عملیات نظامی نیست. امیدوارم چنین موردی هرگز اتفاق نیفتد. این [اقدام نظامی] به نفع هیچ‌کس نیست.»
ارسال نظر