الجزیره تحلیل کرد
نحوه تصمیمگیری در ایران برای پاسخ به ترامپ
به گزارش انتخاب، این رسانه عرب زبان نوشت: «می توان گفت مذاکراتی که منجر به توافق هستهای شد، موفقیتآمیز بود؛ چراکه با چراغ سبز آیتالله خامنهای آغاز شد.» مقام معظم رهبری در سخنرانی اخیر خود تلاش کرد چارچوبی را برای مذاکرهکنندگان مشخص کند که هدف از آن، حفظ توافق هستهای بدون ایالاتمتحده باشد. هدف از مذاکرات و خطوط قرمزی که رهبر ایران تعیین کرد، میتواند کسب ضمانتهایی از اروپاییها باشد، به شکلی که ادامه توافق بدون مشارکت آمریکا به نفع ایران باشد. احتمالا در ادامه، شورایعالی امنیت ملی ایران در این چارچوب برای ترسیم نقشه راهی مفصلتر تلاش کند و مجلس با مسوولان وزارت خارجه برای بهبود این نقشه راه وارد عمل شوند. در نهایت، اعضای مجلس بر تمام چند و چون عملیات مذکور اشراف دارند. نیروهای مسلح بهصورت مستقیم در مذاکرات مشارکت ندارند؛ اما سهم آنها پس از این، در زمینههای متعددی اهمیت مییابد و مسائل جانبی را دربرمیگیرد که مستقیما جزو توافق هستهای نیستند؛ اما برای قدرتهای جهانی مهمند، مانند فعالیتهای موشکی و منطقهای ایران. در این میان در حالی که دولت روحانی برای اصلاح اقتصاد ایران تلاش میکند، تمام نظام در این عملیات شرکت دارد. چراغ سبزی که رهبری ایران برای انجام برخی اصلاحات صادر کرد، به معنای دادن اجازه و اختیار به مسوولان نظام برای تحقق شکوفایی اقتصادی است. رهبر ایران کاهش تحریمها را وسیلهای برای بهبود شرایط اقتصادی میدانست؛ از آن زمان، روحانی کوشید برخی اصلاحات را اجرایی کند، اما گهگاه با محافظهکاریهایی مواجه شد. آنچه این عملیات را دچار مشکل میکرد. بین احزاب و جناحهای مختلف در ایران شبه اجماعی وجود دارد مبنی بر اینکه مذاکرات هستهای بهترین راه برای کاهش فشارها و تحریمها و در نهایت، بهبود اوضاع اقتصادی است.
به همین ترتیب، در صورتی که در ماههای آینده نظام ایران تصمیم به از سرگیری بخشهای معینی از برنامههای هستهای خود بگیرد یا ساخت برخی تجهیزات اتمی را در دستور کار خود قرار دهد، قطعا این امر در محدودهای صورت میگیرد که رهبری نظام به همراه نیروهای مسلح بهویژه سپاه پاسداران مشخص کند. اما مساله مهم آن است که جمهوری اسلامی بین خواستههای هستهای خود و نیازهای اقتصادیاش توازنی ایجاد کند. برای دستیابی به این هدف، احتمالا چارچوبی که رهبر ایران برای آینده برنامههای هستهای تعیین کرده است، از نظر مستشاران اقتصادی نیز تاثیر میپذیرد، بهگونهایکه به کشور اجازه از سرگیری فعالیتهای هستهای داده شود، بی آنکه گرفتار بحرانی بینالمللی شود که اقتصاد آن را بار دیگر دچار مشکلاتی سخت کند. عملیات تصمیمگیری در امنیت ملی ایران بسیار پیچیده است؛ حتی خود رهبر جمهوری اسلامی نیز با افراد و گروههای مختلفی مشورت میکند. بنابراین سیاستگذاران ایالاتمتحده که برای مقابله با چالشهای برخاسته از برنامههای هستهای ایران، بهدنبال اعلام تصمیم ترامپ تلاش میکنند، باید چگونگی تفکر همتایان ایرانی خود و کیفیت سیاستگذاریهای آنها را به نحو دقیقی بدانند.
ارسال نظر