جدل بانکی در سعادت‌آباد

نگاه نخست که بیشتر از سوی مسوولان داخلی عنوان شد بر این نکته تاکید می‌کرد که ریسک‌های سیاسی ناشی از رفتارهای آمریکا پس از برجام و باقی ماندن اروپا در فضای تردید، باعث شد عملا فرصت‌های همکاری بانکی از دست برود و نیاز است برای تضمین این روابط، سیاست جدیدی از سوی اروپا اتخاذ شود. عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی خطاب به اروپاییان گفت که باید از فضای تردید خارج شوند و چشم‌انداز مشخصی برای همکاری با ایران اتخاذ کنند. ولی‌الله سیف نیز تاکید کرد که طرف اروپایی باید به‌عنوان مقدمه یک کانال ارتباط بانکی با حمایت‌های سیاسی اروپا ایجاد کند تا با اعتمادسازی زمینه حضور دیگر بانک‌ها نیز فراهم شود. نگاه دیگر، اما معتقد بود که تنها ریسک ترامپ نیست که مانع این همکاری‌ها شده است، بلکه بانک‌ها و طرف‌های تجاری اروپایی در روابط با ایران ارزیابی‌های خود را انجام می‌دهند و پس از تحلیل هزینه و فایده و با توجه به یک چشم‌انداز اقتصادی مشخص، شریک خود را انتخاب می‌کنند.

در این راه، باید با بهبود فضای کسب و کار و شفافیت، اعتماد بانک‌های اروپایی جلب شود. همچنین در این زمینه، پیشبرد برنامه‌های مبارزه با تامین مالی تروریسم و پولشویی بسیار مهم است و به‌عنوان پارامترهای کلیدی، برای بهبود فضای کسب و کار به شمار می‌آید. (صحبت‌های مقام‌های ایرانی و اروپایی را در صفحه ۱۲ بخوانید.) در کنار این دو دیدگاه، زمزمه‌هایی از سوی فعالان اقتصادی داخلی حاضر در همایش به گوش می‌رسید، مبنی بر اینکه در دوره‌های گذشته حضور سخنرانان کلیدی خارجی نسبت به دوره اخیر، پررنگ‌تر بوده است و به نظر می‌رسد که برخی از خارجی‌ها با توجه به عدم تغییر در قوانین و فضای کسب و کار و از سوی دیگر، وجود ریسک‌های سیاسی و اقتصادی، انگیزه لازم برای فعالیت در ایران را نسبت به گذشته ندارند.

البته این تمام ماجرا نبود و در این زمینه، حرف‌های دلگرم‌کننده از روابط اقتصادی ایران و اروپا نیز شنیده می‌شد: تاسیس ۴ دفتر بیمه اروپایی در ایران، واگذاری ۳۰ درصد پوشش اتکایی ایران به اروپا، ارتباط سوئیفتی ۲۵۰ بانک ایرانی به بانک‌های اروپایی و ۸۳۵ رابطه کارگزاری ارقامی بود که نشان می‌داد رابطه تجاری و بانکی ایران و اروپا پس از برجام روند صعودی داشته است. نکته قابل توجه دیگر، اهمیتی است که برجام برای اروپاییان  داردکه این موضوع را می‌توان در صحبت‌های مسوولان و کارشناسان اروپایی مشاهده کرد. مسوولان اروپایی بر حفظ برجام تاکید کردند و معتقد بودند که برجام هم از نظر امنیتی و سیاسی و هم از نظر اقتصادی برای اروپایی‌ها منفعت داشته و در نتیجه تمام تلاش خود را برای حفظ این توافق مهم به کار خواهند گرفت. برخی از مسوولان ایرانی نیز در این همایش بر ضرورت ارزیابی برگزاری این همایش‌ها و دستاوردهای آن برای اقتصاد ایران و اروپا تاکید کردند. عبدالناصر همتی، رئیس کل بیمه مرکزی در این خصوص پیشنهاد داد که بعد از برگزاری هر همایش میزان پیشرفت روابط دو طرف بررسی شود، نکته‌ای که با تایید ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی همراه شد.