پیش‌بینی اکونومیست: برجام می‌ماند

هشدار برجامی «ترزا می» به ترامپ

دنیای اقتصاد : سخنگوی کاخ سفید گفت که رئیس‌جمهوری آمریکا تا آخر هفته جاری راهبرد کلی ایالات‌متحده در قبال ایران را اعلام خواهد کرد.

سارا سندرز در پاسخ به پرسشی درخصوص زمان تایید یا عدم تایید پایبندی ایران به توافق هسته‌ای با ۶ قدرت جهانی، (برجام)، توسط دونالد ترامپ، گفته است: رئیس‌جمهوری تصمیم خود را درخصوص راهبرد کلی در قبال ایران گرفته است و می‌خواهد مطمئن شود که یک سیاست فراگیر برای مقابله با همه مسائلی را که ایران به‌عنوان یک بازیگر بد ایجاد می‌کند،  در اختیار خواهیم داشت. این در شرایطی است که دولت‌های اروپایی به‌خصوص نخست‌وزیر انگلیس و وزیر خارجه این کشور تلاش‌های برجامی خود را سرعت بخشیده‌اند.

پیش‌تر یک مقام آمریکایی به رویترز گفته بود، دونالد ترامپ احتمالا روز ۱۲ اکتبر (۲۰ مهرماه) درخصوص راهبرد آمریکا در قبال توافق هسته‌ای با ایران سخنرانی خواهد کرد. رئیس‌جمهوری آمریکا از منتقدان توافق هسته‌ای با ایران است و آن را «مایه شرمساری» آمریکا خوانده است. مقام‌های آمریکایی نیز می‌گویند، او در مهلت تعیین شده در روز ۱۵ اکتبر (۲۳ مهر) اعلام خواهد کرد که ایران به توافق هسته‌ای پایبند نبوده است. طبق قانون مصوب کنگره ایالات‌متحده، دولت آمریکا هر ۹۰ روز یک‌ بار باید در گزارشی به قانون‌گذاران این کشور پایبندی یا عدم پایبندی ایران به برجام را تایید کند. این در شرایطی است که رهبران کشورهای اروپایی نگرانی خود را از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران اعلام کرده‌اند و برخی همچون انگلیس آخرین تلاش‌های حفظ برجامی خود را سرعت بخشیده‌اند.در همین ارتباط، وزیر خارجه انگلیس در راستای آخرین تلاش‌ها برای حفظ توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ از تهدیدهای دولت آمریکا با وزرای خارجه ایران و آمریکا گفت‌وگو کرد. «بوریس جانسون»، در آستانه اعلام موضع «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره توافق هسته‌ای ایران با «محمدجواد ظریف» و «رکس تیلرسون»، وزرای خارجه ایران و آمریکا گفت‌وگو کرد. «جانسون»، روز سه‌شنبه در توییتر نوشت: «با ظریف صحبت کردم. انگلیس به توافق هسته‌ای ایران متعهد است.»

وبگاه واشنگتن‌اگزماینر هم بامداد چهارشنبه گزارش داد وزیر خارجه انگلیس در گفت‌وگوی تلفنی با تیلرسون از وی خواسته رئیس‌جمهوری آمریکا را از اعلام پایبند نبودن ایران به برجام منصرف کند. جانسون در بیانیه‌ای بعد از گفت‌وگو با تیلرسون خاطرنشان کرد: «توافق هسته‌ای، توافقی حیاتی بود که تهدید هسته‌ای ایران را خنثی کرد. انگلیس از این توافق حمایت می‌کند و بر اهمیت پایبند بودن تمامی طرف‌ها به تعهداتشان تاکید می‌کند. جانسون همچنین در دیدار با علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، بر حمایت از برجام تاکید کرد. پیش‌تر نیز ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، اواخر روز سه‌شنبه در گفت‌وگوی تلفنی با ترامپ حفظ برجام را برای «امنیت منطقه» ضروری خواند.  ترزا می پیشتر در دیدار با نتانیاهو بر اهمیت برجام برای امنیت منطقه و پایبندی کشورش به آن تاکید کرده و یاد‌آور شده که این توافق باید به دقت تحت نظارت باشد و به درستی اجرا شود. نخست‌وزیر بر تعهد مستحکم بریتانیا نسبت به توافقی که با شرکای اروپایی ما امضا شده مجددا تاکید کرد و آن را برای امنیت منطقه حیاتی دانست. سفیر انگلیس در تهران نیز در گفت‌وگو با «ایسنا» با اعلام حمایت قوی از برجام اعلام کرد که برجام توافقی است که از مذاکره تمام طرف‌ها به دست آمد و از حمایت گسترده‌ای میان دیگر کشورها برخوردار است. از این‌رو بریتانیا به همکاری با تمام شرکای خود که متعهد به اجرای موفقیت‌آمیز برجام هستند، ادامه خواهد داد.

نظارت بر ایران با NPT

همزمان با این تلاش‌ها، سفیر فرانسه در آمریکا تاکید کرد که نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران پس از برجام با پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای ادامه خواهد یافت. به گزارش «ایسنا» جرارد آرو، سفیر فرانسه در آمریکا در پاسخ به انتقادهای برخی مخالفان توافق هسته‌ای که می‌گویند محدودیت‌های هسته‌ای ایران طبق این توافق در طول زمان پایان می‌یابد، پیامی در صفحه توییتر خود منتشر کرد و نوشت: «پس از منقضی شدن توافق هسته‌ای، پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) مانع از هر فعالیتی برخلاف یک برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز می‌شود. اورانیوم با غنای بالا استفاده صلح‌آمیز ندارد.» آرو همچنین در پیامی دیگر نوشت: اگر رفتار ایران مطابق با معاهده NPT نباشد، ما به وضعیت پیش از توافق در سال ۲۰۱۵ بازمی‌گردیم و ممکن است تحریم‌ها به‌طور مجدد اعمال شود.»

شواهدی دال بر نقض برجام نداریم

از سوی دیگر، دیپلمات‌های آلمانی در پاسخ به خبرسازی فاکس‌نیوز مبنی بر تلاش غیرقانونی ایران برای دست یافتن به فناوری‌های دارای کاربرد دوگانه تسلیحات هسته‌ای و موشکی تاکید کردند: ما هیچ شواهدی دال بر اینکه ایران برجام را نقض کرده باشد، نداریم. شبکه خبری فاکس نیوز روز سه‌شنبه در گزارشی مدعی شد که یک سرویس اطلاعاتی آلمان گزارشی را درباره بازه‌ زمانی سپتامبر تا اکتبر منتشر کرده است که نشان می‌دهد ایران در این مدت ۳۲ بار تلاش کرده تا فناوری را به دست آورد که به‌طور قطع یا به احتمال بسیار زیاد برای برنامه‌ هسته‌ای تسلیحاتی انجام شده است. بنا بر ادعای این گزارش، این تلاش‌ها در ایالات نوردراین وستفالن آلمان انجام شده است. به نظر می‌رسد که فاکس‌نیوز که از مخالفان برجام محسوب می‌شود، سعی دارد تا در فرصت باقی‌مانده به موضع‌گیری ترامپ درباره این توافق اذهان عمومی را منحرف کند. این درحالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا کنون هشت بار پایبندی ایران به برجام را تایید کرده است.

هشدار مسکو

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه روسیه نیز تاکید کرد که خروج آمریکا از توافق هسته‌ای وضعیت خاورمیانه را بدتر و به افزایش بی‌ثباتی در این منطقه و جهان منجر خواهد شد. گئورگی بوریسنکو تاکید کرد: «خروج آمریکا از این توافق وضعیت خاورمیانه را بدتر خواهد کرد و به افزایش بی‌ثباتی در این منطقه و جهان منجر خواهد شد. او تاکید کرد: من نمی‌گویم که روسیه می‌خواهد کسی یا چیزی را محکوم کند. ما خواهان این هستیم که منافع‌مان در نظر گرفته شود و بنابر این به منافع دیگر کشورها احترام می‌گذاریم. مساله این است که ما درک نمی‌کنیم چرا آمریکا مایل به خروج از توافق هسته‌ای با ایران است. این مقام ارشد روسی گفت: «اگر آمریکا واقعا توافق هسته‌ای بین‌المللی برجام را لغو کند اجرای این توافق به چالش کشیده می‌شود. این موضوع حتی می‌تواند باعث آن شود تا ایران انجام تعهدات خود را متوقف کند. به‌خصوص اگر آمریکا تصمیم بگیرد تحریم‌های هسته‌ای را که یک بار برداشته شده بود بار دیگر اعمال کند.»