رئیسجمهور در صدر یک هیات اقتصادی به قزاقستان و ترکمنستان سفر کرد؛
دورخیز تجاری در آسیای مرکزی
این در حالی است که گفته میشود، حجم مبادلات تجاری دو کشور طی دو سال گذشته تقریبا دو برابر شده است. همچنین حامد عسگری، معاون بینالملل اتاق بازرگانی ایران از همراهی گروهی تجار و بازرگانان ایرانی به عنوان هیات همراه رئیسجمهوری خبر داده و گفته است که «حضور گسترده فعالان اقتصادی در این سفر، یک پیام روشن دارد و آن اینکه «بخش خصوصی ایران آماده است نقش اصلی را در تقویت روابط اقتصادی با قزاقستان برعهده بگیرد. این برای نخستینبار است که بیش از ۱۰۰ نفر از فعالان و شرکتهای بزرگ بخش خصوصی ایران در کنار رئیسجمهور حضور خواهند داشت؛ ترکیبی که نشان میدهد روابط ایران و قزاقستان از سطح گفتوگوهای کلی عبور کرده و وارد مرحله اجرا و پروژهمحوری شده است».
رئیسجمهوری در ادامه این سفر نیز راهی ترکمنستان خواهد شد. البته برخلاف قزاقستان، پزشکیان مهرماه گذشته به ترکمنستان سفر کرده بود. اهمیت این سفر از آنجا است که ایران بعد از جنگ ۱۲ روزه و مواضع غرب به ویژه اجرای مکانیسم ماشه، نگاه جدیتر از گذشته نسبت به شرق را در ابعاد مختلف سیاسی، نظامی و اقتصادی دنبال میکند و به نظر میرسد که ایران امید دارد تا از طریق همکاری پویا در شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا و بریکس، شرایط بهتری را در سایه تحریمها در حوزه اقتصاد و معیشت فراهم کند.
ضرورت تعامل همهجانبه در منطقه
مسعود پزشکیان پیش از سفر به آستانه و در جمع خبرنگاران به تشریح برنامهها و اهداف این سفر پرداخت و گفت: «پیش از انجام سفر، گروههای کارشناسی و کمیسیونهای مربوطه نشستهای خوبی داشتند و توافقاتی در رابطه با مسائل اقتصادی، صنعتی، گردشگری، فرهنگی، معدنی، راه و ترابری، تجارت و حملونقل حاصل شده است». او ادامه داد: «طبیعتا ما کشورهای مسلمان، بر اساس اعتقاداتمان و وظیفه و احساس همسایگی باید ارتباطات خود را هر چه بیشتر تعمیق بخشیده و صمیمیتر کنیم و تلاش کنیم در تمام جنبهها با یکدیگر تعامل سازنده داشته و تجربیات خود را با هم تبادل کنیم. این سفر میتواند بستر بسیار مناسبی برای تعمیق روابط تجاری و فرهنگی فیمابین باشد».
رئیسجمهوری با بیان اینکه «این مراودات باعث تقویت هماهنگیهای کشورهای ما در گسترش روابط و تعاملات فیمابین میشود»، گفت: «در جریان سفر به ترکمنستان که بنا به دعوت رئیسجمهور این کشور برای شرکت در اجلاس جهانی صلح و اعتماد انجام میشود، علاوه بر شرکت و تشریح مواضع کشورمان در این نشست، دیدارهایی نیز با سران کشورهای شرکتکننده در اجلاس خواهیم داشت».
پزشکیان با بیان اینکه «در اجلاس جهانی صلح و اعتماد و در دیدارهای حاشیه آن، درباره جنگافروزیهای مدعیان صلح، امنیت و انسانیت گفتوگو خواهیم کرد»، گفت: «مدعیان صلح، امنیت و انسانیت برخلاف ادعای خود، در عمل از نسلکشی و کشتار زنان و کودکان بیدفاع و بیگناه، با بمباران و همچنین تشنگی و گرسنگی دادن به آنها، توسط رژیمی جانی، حمایت میکنند. ما تلاش خواهیم کرد در جریان دیدارهای خود و نیز سخنرانی در اجلاس جهانی صلح و اعتماد، نه صرفا در بیان، بلکه برای پایداری صلح و اعتماد در جهان، صادقانه با روسای دیگر کشورهای حاضر گفتوگو و تعامل کنیم».
او همچنین به همراهی تجار و بازرگانان ایرانی در این سفر اشاره کرد و گفت: «امیدوارم بتوانیم ارتباطات و تعاملات تجاری و اقتصادی فیمابین را از سطح حدود ۴۰۰میلیون دلاری فعلی به سطوح بالاتر ارتقا دهیم. ظرفیت گسترش تعاملات فیمابین در همه زمینهها فراهم است و میتوانیم علاوه بر عرصه دوجانبه، در قالب سازمانها و اتحادیههای منطقهای مثل شانگهای، بریکس، اوراسیا و اکو نیز همکاریهای خود را با هم گسترش دهیم».
پنجره آسیای مرکزی
سفر مسعود پزشکیان به قزاقستان و ترکمنستان، در رأس هیاتی تجاری، حامل اهمیت راهبردی است. این اقدام میتواند نقطه عطفی در استفاده از «پنجره آسیای مرکزی» برای ایران باشد، بهخصوص اکنون که با بازگشت تحریمها، مسیرهای سنتی تجارت با غرب بسته یا دشوار شدهاند.
از یک سو، همکاری با قزاقستان به ایران دسترسی به بازار بزرگتر و اقتصاد قدرتمند یک کشور مهم در منطقه اوراسیا را میدهد، جایی که دو کشور اخیرا برای افزایش تجارت تا ۳میلیارد دلار توافق کردهاند. از سوی دیگر، رابطه با ترکمنستان، «دروازه ایران به آسیای مرکزی» محسوب میشود؛ توسعه همکاری انرژی، بهویژه در گاز و حملونقل ریلی و جادهای، میتواند فرصت صادرات، تامین نیازهای داخلی و همچنین ترانزیت به سمت شمال و شرق فراهم کند. علاوه بر این، با توجه به معاهده تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا که تعرفهها را به شدت کاهش داده، این سفر میتواند دروازهای برای صادرات گستردهتر کالا و مواد ایرانی به بازارهای منطقه و حتی فراتر از آن باشد. در مجموع، این سفر پیام روشنی دارد: سیاست نگاه به شرق و همسایگان نه صرفا یک گزینه بلکه ضرورت استراتژیک ایران در شرایط کنونی، برای عبور از تحریمها، فعال کردن ظرفیتهای صادراتی و احیای زنجیره تامین و ترانزیت منطقهای است.
