در گفتوگوی «دنیایاقتصاد» با دو نماینده مجلس مطرح شد؛
فرمول حذف یارانه پردرآمدها
نابسامانی در دریافت یارانه مساله امروز و دیروز نیست، برخی افراد کم درآمد جامعه یارانه دریافت نمیکنند در حالیکه برخی افراد پردرآمد همچنان در دایره دریافتکنندگان یارانه هستند. بر این اساس به نظر میرسد تاکنون شناسایی دقیقی در زمینه پرداخت یارانه انجام نشده است. مسالهای که نشاندهنده وجود مسائل فنی در شناسایی درآمد و ثروت افراد است. با این وجود در لایحه بودجه 1404 حکمی برای حذف یارانه دهکهای بالای جامعه آمده است و درآمد حاصل از آن قرار است به دهکهای پایین جامعه تعلق بگیرد.
بر همین اساس اگرچه حذف یارانه نقدی دهکهای یک و نهم از سوی رئیس شورای اطلاعرسانی دولت تکذیب شد؛ اما فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت از بازبینی یارانهبگیران خبر داد و در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت که ساختار و نظام تعریف شده در دهکبندی یارانهها، بعد از یک دهه نیازمند تغییر است. زیرا شاخصهای اقتصادی و اجتماعی تغییر کرده و با شاخصهای یک دهه گذشته نمیتوان میزان توانایی مالی افراد جامعه را سنجید. از همینرو وزارت تعاون نیز موظف شده است تا با تعریف این شاخصها، افرادی را که توانایی مالی بالایی دارند شناسایی کند تا از فرآیند دریافت یارانهها حذف شوند.احمد فاطمی، عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 1404 در گفتوگو با «دنیای اقتصاد»، به چرایی عدم حذف یارانه پردرآمدها اشاره کرد و گفت: از ابتدا ساختار و بستر لازم برای مشخص کردن دهکها فراهم نبود و چارچوب و نظامی برای پرداخت یارانهها پیشبینی نکردیم. از سوی دیگر قبلا ابزارهای کافی نیز در دست نبود و نظام حکمرانی الکترونیک نداشتیم. اما در حال حاضر با سامانه برخط و نظام الکترونیکی حکمرانی میتوان راستیآزمایی کرد و ارزیابی دقیقتر و درستتری داشت.
او ادامه داد: بنابراین چه بسا افرادی که دهکهای پایین بودند، اما به عنوان افراد پردرآمد و ثروتمند شناسایی شدند و مشمول یارانه نشدند. از سوی دیگر افراد زیادی که ثروتمند بودند متاسفانه همچنان یارانه میگیرند. باید سازمان هدفمندی یارانهها دوباره بازبینی و پایش کند. مجلس بر این پایش اصرار دارد و معتقد است که نباید به دهکهای بالا و افراد ثروتمند یارانه بدهیم. باید یارانه دهکهای بالا حذف شود. بر این اساس مجلس تصویب کرد از محل حذف یارانه دهکهای بالای جامعه، درآمدی برای دولت حاصل شود که برای حمایت اقشار پایین جامعه و یارانهبگیران زیرمجموعه کمیته امداد و بهزیستی تخصیص داده شود.بهروز محبی، عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس نیز اظهار کرد: پایگاه رفاه ایرانیان مرجع تشخیص دهکها است و بر اساس میزان خرید، پولهایی که به حساب میآید، دهک و توانمندی افراد سنجیده میشود. اما در مواردی فروش ماشین برای دادن قرض و بدهی باعث ایجاد تغییراتی در دهک افراد شده است، البته هر از چندگاهی دهکها را نسبت به توانایی افراد بهروز میکنند. اما اعتراضات فراوان و مراجعات زیادی داریم و برخی مردم اعلام میکنند که اوضاع مالی خوبی ندارند، اما دهکشان دهک بالایی درج شده است. بنابراین دولت باید به این موضوع ویژه نگاه و آیتمها را هوشمند کند و افراد تغییرات را بتوانند گزارش کنند تا پایگاه بتواند بررسی دقیق کند و مبتنی بر توانمندی واقعی افراد تصمیم گرفته شود.او تاکید کرد: در لایحه بودجه 1404 مصوب شده است که 40 هزار میلیارد تومان ناشی از حذف یارانه دهکهای بالای جامعه که برای دولت ایجاد میشود را به 400هزار خانواری که در فقر مطلق هستند و اوضاع نابسامانی دارند، توزیع کنیم. در این زمینه با خانوادههای توانمندی مواجه هستیم که وقتی یارانه به حسابشان واریز میشود، متوجه نمیشوند. بنابراین این توقع وجود دارد که کسانیکه توانمندی نسبی دارند یارانه نگیرند و قانون یارانهشان را قطع کند و یارانه به دهکهای اولیه جامعه داده شود.
این عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس با بیان اینکه راه شناسایی پردرآمدها وجود دارد، تصریح کرد: پایگاه رفاه ایرانیان بر اساس کد ملی افراد و کارتهایی که افراد دارند اطلاع نسبی ویژهای را از میزان درآمد افراد دارد. اما تاکنون اقبال نبود و دولتها ارادهای برای حذف یارانه پردرآمدها ندارند. یک عدهای فکر میکنند حذف یارانه باعث نارضایتی این قشر شود در حالیکه به این شکل نیست و باتوجه به شرایط کشور دائما لحظه به لحظه بر اموال دهکهای بالای جامعه افزوده میشود. قطعا باید دولت نگاه ویژهای به قشر متوسط و پاییندست جامعه داشته باشد.