نوسانات بازار ارز زیر تیغ انتقادی نمایندگان مجلس؛
انتقاد بهارستان از زمان‌بندی مکانیسم ارزی
سید عبدالکریم هاشمی نخل‌ابراهیمی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به نوسانات بازار ارز، گفت: مکانیزم بازار ارز مکانیزم سختی است و این‌طور نیست که مسوولان با توجه به مسائل موجود در این عرصه بتوانند ما را به صورت صد‌در‌صدی قانع کنند. چون خیلی وقت‌ها بازار در اختیار بانک مرکزی هم نیست و عوامل مختلفی در عرضه و تقاضای ارز تاثیرگذار است.
او با اشاره به جلسه غیرعلنی مجلس برای بررسی نوسانات ارز، اظهار کرد: با توجه به صحبت‌هایی که در جلسه با دولتمردان مطرح شد، باید بگویم که نمایندگان و مردم از نوسانات زیاد نرخ ارز در جامعه نگران هستند. چرا که افزایش نرخ ارز، تورم و نابسامانی در بازارهای مختلف هم برای مردم، هم برای تولیدکنندگان و واردکنندگان و هم صادرکنندگان به وجود می‌آورد.
هاشمی در خصوص چرایی افزایش نرخ ارز تصریح کرد: دولت می‌گوید با توجه به مسائل و مشکلاتی که در کشور و منطقه وجود دارد، التهابی در بازار ارز به وجود آمده که بخشی از این التهاب ناشی از انتظار روانی است که به وجود آمده و انتظار افزایش قیمت وجود دارد. بر این اساس خود به خود برخی از افراد ارزشان را نگه می‌دارند و به همین علت کمبود ارز به وجود می‌آید و همین موارد موجب افزایش قیمت می‌شود.
او ادامه داد: از سوی دیگر عدم تامین ارز مورد نیاز جامعه نیز در افزایش نرخ ارز تاثیر داشته است. بر این اساس تاکید نمایندگان این است که علاوه بر اینکه دولت باید مدیریت و به نوعی در بازار دخالت کند که نوسانات کاهش پیدا کند، باید بتوانیم ارز مورد نیازمان را به طرق مختلف تامین کنیم. بنابراین باید ارز ناشی از صادرات کالا و خدمات و ارز ناشی از فروش نفت به کشور برگردد. از سوی دیگر منابع ما از بانک‌های خارجی به داخل باید منتقل شود تا بازار ارزی که در کشور داریم متعادل باشد و عرضه‌کننده ارز بتواند ارز خود را بفروشد و خریدار ارز نیز بتواند ارز را با قیمت مناسب تهیه کند. از سوی دیگر این نوسانات باید به نوعی کنترل شود که مردم دچار مشکل در بحث افزایش نرخ کالا و خدمات نشوند.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: در جلسه‌ای که وزیر اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه‌وبودجه حضور داشتند این اطمینان خاطر را دادند که وضعیت فعلی در بازار ارز موقتی است و بازار کنترل می‌شود. بر این اساس دولت با دخالت در بازارهای مختلف ارزی بازار را کنترل خواهند کرد و مانع افزایش نرخ ارز می‌شوند. هاشمی در خصوص اینکه آیا در جلساتی که با وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی داشتید راهکاری برای کاهش نرخ ارز و کنترل بازار ارائه شده است، گفت: فعلا راهکاری از سوی مسوولان اقتصادی حاضر در جلسه ارائه نشده است و تنها توضیحات کلی عنوان شد.
او ادامه داد: بحث تخطی دولت از قانون مطرح نیست. دولت باید بازار را کنترل کند، به نحوی که ارز برای اقشار مختلف تامین شود و کمبودی در کالا و خدمات به وجود نیاید. بر این اساس شناور کردن نرخ ارز موضوعی است که در قانون آمده و در جلسه با وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی مطرح شد که باید ارز را به نوعی شناور کنیم که جلوی نوسانات ارز را بگیریم. باید به نحوی بازار ارز را کنترل کرد که نیاز تولیدکنندگان و صادرکنندگان تامین شود و کالای اساسی با قیمت مناسب وارد شود و ارز صادرکنندگان نیز به بازار برگردد.
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون اصل نود مجلس نیز گفت: در جلساتی که با وزیر اقتصاد، رئیس‌کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه داشتیم، مشخص شد که دولتی‌ها خودشان عمدا ارز را گران کردند. البته با این هدف که می‌خواهیم رانتی را که میان نرخ ارز نیمایی و ارز بازار آزاد وجود دارد، برداریم و به همین دلیل قیمت ارز افزایش پیدا کرده است. در واقع دلایلشان را توجیه می‌کردند در حالی‌که از این تصمیم مجلس و مردم مطلع نبودند.
او افزود: دولت باید پیش از شناور کردن نرخ ارز برای مردم موضوع را تبیین می‌کرد. دولت بیان نکرد که چه ضمانتی می‌دهد برای اینکه بعدا شاهد افزایش قیمت کالاها و خدمات که مستقیم یا غیرمستقیم برخی آن را با ارز مرتبط می‌دانند، نباشیم. اما سوال این است که چه تضمینی وجود دارد که در دو یا سه ماه آینده افزایش قیمت نداشته باشیم.
این نماینده مجلس تصریح کرد: فاصله میان ارز نیمایی و ارز در بازار آزاد در اول شهریور ماه ۱۳ هزار تومان بود و این فاصله در حال حاضر تا ۱۵ هزار تومان افزایش یافته است. حمیدرضا گودرزی، عضو کمیسیون عمران نیز با اشاره به تلاطم‌های بازار ارز اظهار کرد: افزایش قیمت دلار قطعا با معیشت مردم ارتباط دارد و همین موضوع نگرانی‌هایی را در مجلس به وجود آورده است. دولت به دنبال این است که برنامه‌ریزی منظمی برای کنترل بازار ایجاد کند. اما نباید فشار مستقیم افزایش قیمت دلار بر مردم وارد شود. دغدغه ما این است که برنامه‌ریزی منظمی انجام شود.
او تاکید کرد: صحبت این است که دولت برنامه‌ای را ریخته که بتواند افزایش قیمت دلار را کنترل کند و امیدواریم که دولت در این زمینه اقدام کند. اما اینکه چقدر دولت موفق باشد نیازمند زمان است. این نماینده مجلس به راهکار خروج از وضعیت کنونی در بازار ارز اشاره کرد و گفت: اگر قرار باشد کشور از این وضعیت خارج شود باید تلاش کنیم صادرات افزایش پیدا کند، ارزآوری در کشور زیاد باشد و وقتی ارز در کشور زیاد باشد قیمت خود به خود پایین می‌آید. حرف دولت هم همین است و باید اعتماد کنیم و به دولت کمک کنیم. کشوری که تحریم باشد قطعا این اتفاقات را شاهد خواهد بود و باید کمک کنیم که تبعات آن کمتر باشد.
