دور جدید گفت‌وگوهای تهران و تروئیکا هفته آخر دی برگزار می‌شود
مذاکرات در ایستگاه تحلیف ترامپ
هفته آخر دی‌ماه مصادف با اواسط ژانویه و چند روز مانده به مراسم تحلیف ترامپ در اول بهمن‌ماه است که بازه زمانی مهمی برای گفت وگوهای ایران و اروپا محسوب می‌شود.
اینکه این گفت‌وگوها با محوریت مذاکرات هسته‌ای، جنگ اوکراین و روابط دوجانبه پس از تحلیف دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور جدید آمریکا، و استقرار در کاخ سفید سرعت می‌گیرد یا متوقف می‌شود، متغیری است که با توجه به شخصیت و سابقه ترامپ با عدم‌قطعیت همراه است. اگرچه خروج ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ و طرح شروط جدید برای مذاکره و تکرار چندباره آن در کارزارهای انتخاباتی نشان می‌دهد که او چندان به مذاکرات چندجانبه قائل نیست و تمایل شدیدی به مذاکرات مستقیم دوجانبه بر اساس مدل مذاکراتی با روسیه، چین، کره شمالی و... دارد.
از این زاویه است که می‌توان این استدلال را با تاکید بیشتری مطرح کرد که دور دوم گفت‌وگوهای تهران و سه پایتخت اروپایی بیشتر متمرکز بر روابط دوجانبه و حل مشکلات کنسولی خواهد بود تا دستیابی به توافق بر سر مذاکرات هسته‌ای و جنگ اوکراین. با‌این‌حال مرور سایر موضوعات نیز برای ارزیابی مسیر پیش رو سودمند است.
در همین خصوص اسماعیل بقایی در کنفرانس خبری با رسانه‌ها گفت در نشست با ۳ کشور اروپایی در مورد طیف مختلفی از مسائل، از جمله هسته‌ای، گفت‌وگو می‌شود. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران گفت: احتمالا در هفته آخر دی‌ماه دور جدید گفت‌وگوهای ایران و سه کشور اروپایی برگزار می‌شود. وی افزود: در دور قبلی تصمیم گرفته شد که این گفت‌وگوها ادامه پیدا کند. همان‌طور که پیش از این گفته‌ایم این‌ها گفت‌وگوست و مذاکره نیست و در آن در مورد طیف مختلفی از مسائل، از‌جمله هسته‌ای، گفت‌وگو می‌شود.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با مطالب منتشر‌شده مبنی بر اینکه ترامپ از طریق عمان پیامی را به ایران جهت مذاکره ارسال کرده است، گفت: بنده اطلاعی در این زمینه ندارم.
اشاره بقایی به خبر رسانه عراقی بغداد الیوم است که روز یکشنبه به نقل از یک منبع ایرانی خبر داد که ترامپ از طریق عمان پیامی را برای تهران مبنی بر مذاکره درخصوص برخی پرونده‌ها، از جمله هسته‌ای، ارسال کرده است. این رسانه به نقل از منبع ایرانی خود با اشاره به اینکه پیام آمریکا حاکی از آن است که ترامپ بیش از چند ماه منتظر نخواهد ماند تا پاسخ مقامات ایرانی مبنی بر آمادگی آنها برای مذاکره در مورد تعدادی از پرونده‌ها به‌ویژه پرونده هسته‌ای را دریافت کند، گفت ترامپ درخصوص گفت‌وگوی مستقیم و سطح بالا با ایران در ابتدای کار خود بسیار جدی است.
سخنگوی وزارت امور خارجه نیز با بیان اینکه ما هیچ‌گاه میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم و در شرایط مختلف در راستای تامین منافع ملی ایران مقید به موضوع مذاکره بوده‌ایم، آمادگی ایران برای مذاکره را نشان داد. پیش‌تر سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، نیز در مصاحبه با شبکه خبر الغد مصر این آمادگی را بروز داده بود.
عراقچی گفته بود: ما نسبت به مسالمت‌آمیز بودن پرونده هسته‌ای خود اطمینان کامل داریم و مانعی برای مشارکت دادن دیگران نداریم. حتی بعد از عقب‌نشینی آمریکا از مذاکرات، ما به‌هیچ‌وجه میز مذاکرات را ترک نکردیم و همواره آماده ورود به مذاکرات شرافتمندانه بر اساس احترام و منافع متقابل هستیم.
مخابره سیگنال‌های مذاکره تنها محدود به ایران و منبع عراقی نیست و یکشنبه‌شب جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت بایدن-هریس، نیز در روزهای آخر کاری خود گفت» به دولت ترامپ توصیه می‌کنم که با ایران مذاکره کند. سالیوان اظهار کرد که رئیس‌جمهوری منتخب این کشور می‌تواند در رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران، نقشی کلیدی ایفا کند. جیک سالیوان در عین حال مدعی تضعیف ایران و محور مقاومت بعد از سقوط دولت سوریه شد و درباره تغییر دکترین هسته‌ای جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرد. به گزارش ایرنا، وی در مصاحبه با سی‌ان‌ان گفت: دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری کنونی ایالات متحده، نگران تصمیم ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای است و خطر این موضوع را به اطلاع تیم ترامپ رسانده است.
فراتر از این اظهارات که نوعی از سیگنال‌های مذاکراتی را مخابره می‌کند، اما وقتی موضوع به میز مذاکره و جزئیات آن می‌رسد، همه‌چیز در فضایی از ابهام قرار می‌گیرد. پیش‌تر روزنامه واشنگتن‌پست با تشریح فضای کنونی و بررسی نسخه‌های توافق و جایگزین‌های آن، به دشواری‌ها و پیچیدگی‌های دستیابی به مدل توافق جامع مدنظر و مطلوب ترامپ اشاره کرد. این روزنامه معتبر آمریکایی روز شنبه در گزارشی به نقل از برخی کارشناسان هسته‌ای، از نوعی توافق کوچک یا همان مدل کمتر در برابر کمتر سخن به میان آورده بود که زمان گریز هسته‌ای ایران را در ازای لغو برخی تحریم‌ها کاهش می‌دهد.
با توجه به این پیچیدگی و دشواری و مهم‌تر از آن عدم قطعیت‌های بازگشت ترامپ است که به نظر می‌رسد ایران و اروپا باید ابتدا بتوانند مسائل و مشکلات دوجانبه خود را حل کنند و با حل این پرونده، سایر پرونده‌ها، به‌ویژه هسته‌ای و اوکراین، را در چشم‌انداز ماه‌های آتی پس از استقرار ترامپ در کاخ سفید قرار دهند.
