آزادراهی که معطل ۳۰۰ میلیارد تومان است؛ «دنیای‌اقتصاد» تنگنای مالی شرکت‌های زیرساخت را بررسی می‌کند
حلقه مفقوده تهران - بازرگان
در این لایحه که تیرماه ۱۳۸۷ در مجلس تصویب و با عنوان قانون موافقت‌نامه بین‌دولتی شبکه بزرگراه آسیایی به دولت ابلاغ شد، احداث مسیر دوهزار کیلومتری آن در ایران حدفاصل مرز دوغارون در شرق تا مرز بازرگان در غرب کشور و مرز ترکیه به عهده ایران گذاشته شده است. متاسفانه هنوز قسمت‌‌‌هایی از آن در شرق و مسیر تبریز بازرگان در غرب تکمیل نشده و با توجه به اینکه راه بازرگان به تبریز مسیر عمده ورود گردشگران به کشور بوده و کارشناسان از آن به عنوان ویترین راه‌‌‌های کشور یاد می‌کنند مقرر بود فاز اول آزادراه تبریز بازرگان تا پایان امسال به بهرهبرداری برسد.
امید به تامین منابع مالی سهم دولت
تعهدات دولت در سال ۱۴۰۰ انجام نشد. در سال ۱۴۰۱ در مصوبات سفر ریاست محترم جمهور به استان آذربایجان شرقی مصوب شد که ۷۵۰میلیارد تومان بابت تامین مالی سهم دولت طی سال‌های ۱۴۰۱و۱۴۰۲ پرداخته شود و این پروژه به بهرهبرداری برسد. این تعهدات کامل انجام نشد و هنوز حدود ۳۰۰میلیارد تومان دیگر سهم دولت برای امسال باقی است و از این رو فاز اول پروژه تکمیل نشد.
حامین چوبدار، مدیرعامل شرکت احداث آزادراه تبریز -صوفیان -مرند با اعلام این مطلب در گفت‌‌‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: مطابق گزارش‌‌‌های حسابرسی تاییدشده، با وجود اینکه سهم تامین مالی شرکت احداث و دولت مساوی و به صورت ۵۰درصد است، این شرکت همواره ۲۰درصد بیش از دولت تامین مالی کرده است.
وی افزود: تلاش کردیم با توجه به شرایط فصلی منطقه با ایجاد تعهد، حجم بیشتری از عملیات اجرایی را در فصل مناسب انجام دهیم که با سرمای زمستان مواجه نشویم. هم‌اکنون علاوه بر تامین مالی بیشتر، به امید تامین منابع مالی سهم دولت با بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان تعهد به اشخاص و سازمان‌ها هستیم.
توقف پروژه به مدت ۴ ماه
در پایان سال قبل به علت عدم‌تامین مالی سهم دولت و ممانعت بستانکاران از ادامه کار، این پروژه تا تیرماه امسال به طور کامل تعطیل و مجددا عملیات اجرایی آن در تیرماه امسال با تزریق مالی و وساطت استاندار و مدیریت عامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، آغاز شد.
مدیرعامل شرکت احداث آزادراه تبریز -صوفیان -مرند با اعلام این مطلب گفت: لازم به ذکر است پیمانکار اجرای این پروژه نیز مانند پیمانکاران سایر پروژه‌‌‌های آزادراهی دارای مشکلات قراردادی و قیمت هستند که موارد آن را به ریاست سازمان برنامه و وزیر راه و شهرسازی منعکس کردند اما تاکنون رسیدگی نشده است. اگر این مشکل برطرف نشود همان‌طور که در مکاتبه شرکت‌های آزادراهی عنوان شده، اجرای همه پروژه‌‌‌های آزادراهی از جمله این پروژه متوقف خواهد شد و با وجود موافقت شورای عالی فنی با تداوم تعدیل پیمانکار اجرایی پروژه، مدت طولانی است که ابلاغ نشده است.
وی درباره عملیات باقی‌مانده برای بهرهبرداری از فاز اول این پروژه گفت: قسمت ابنیه و روسازی پروژه انجام شده و مالکان اراضی در رمپ‌‌‌های ورودی و خروجی پروژه به علت عدم‌استملاک، مانع تکمیل عملیات اجرایی می‌‌‌شوند. برای تکمیل استملاک و رفع مشکل آن به حدود ۵۰ میلیارد تومان نقدینگی نیاز بوده و همچنین تکمیل حفاظ‌‌‌ها، سفارش و ساخت تابلو و علائم و خط‌کشی که نیاز به نقدینگی زیادی دارد که انجام نشده است. چوبدار درباره میزان بودجه و مدت زمان موردنیاز برای آغاز بهرهبرداری از فاز اول این پروژه گفت: مطابق آخرین مکاتبه و برآورد مجری طرح حدود ۳۶۰میلیارد تومان اعتبار سهم دولت و باقی‌مانده سهم سرمایه‌گذار بوده و از لحاظ زمانی نیز به سه ماه مهلت بعد از تامین این حجم نقدینگی نیاز خواهد بود.
مشکل در استملاک اراضی و تامین مصالح
مدیرعامل شرکت احداث آزادراه تبریز -صوفیان -مرند درباره سایر مشکلات احداث این پروژه گفت: علاوه بر عدم‌تامین منابع مالی سهم دولت، در سایر زمینه‌‌‌ها مانند تامین معادن برای تهیه مصالح موردنیاز پروژه نیز همکاری لازم با این پروژه صورت نپذیرفته است.
وی افزود: امسال این شرکت نتوانست با وجود سرمایه‌گذاری سنگین و تجهیز دو دستگاه تاسیسات بزرگ خردایش جهت تولید مصالح روسازی، آنها را راه‌اندازی کند. اگر در اسرع وقت مجوزهای لازم صادر نشود، امکان بهرهبرداری پروژه میسر نخواهد بود و همچنین در زمینه استملاک نیز مشکلات متعدد وجود دارد.
چوبدار در ادامه گفت: مجموعه شرکت آبادرهان پارس، انجام مشارکت و سرمایه‌گذاری در سه محور مهم آزادراهی و پیمانکاری بیش از ۱۵ محور آزادراهی را در کارنامه خود داشته و چند پروژه آزادراهی نظیر آزادراه پل زال اندیمشک و مناطق۱ و ۲ آزادراه شمال را پیش از موعد به بهرهبرداری رسانده است.
احداث سه‌هزار کیلومتر آزادراه در طول ۶۰ سال
با وجود پیگیری‌های فراوان شرکت‌های احداث آزادراه و شرایط بسیار بدی که به آزادراه‌ها تحمیل شده، متاسفانه تاکنون هیچ‌کدام از مشکلات برطرف نشده و طی ۶۰ سال صرفا ۳هزار کیلومتر آزادراه در کشور احداث شده در حالی که نیاز به ۱۲هزار کیلومتر آزادراه دیگر نیز وجود دارد.
مدیرعامل شرکت احداث آزادراه تبریز -صوفیان -مرند با اعلام این مطلب گفت: سرمایه‌گذاران دیگر، بدون حل مشکلات شرکت‌های آزادراهی موجود، تمایلی به مشارکت در احداث آزادراه‌‌‌های جدید نخواهند داشت و حدود ۸۵۰کیلومتر پروژه در دست احداث نیز متوقف خواهد شد. البته در مهرماه گذشته ریاست سازمان برنامه دستور تشکیل کارگروه رفع موانع سرمایه‌گذاری در طرح‌‌‌های زیرساخت به سرپرستی معاون اقتصادی سازمان را داده که امید است در جهت حل مشکلات گام‌های موثری بردارد.
وی افزود: یکی از دلایل پذیرفتن سرمایه‌گذاری در آزادراه تبریز- مرند توسط این مجموعه، اصرار نمایندگان وقت تبریز و منطقه در مجلس شورای اسلامی و قول حمایت‌‌‌های آنها بود. هرچند در چند ماه اخیر چند نفر از نمایندگان مردم تبریز و مرند مکاتباتی با سازمان برنامه برای انجام تعهدات قراردادی خود در تامین مالی پروژه داشتند، اما اینکه یک پروژه مهم که خواسته اهالی یک استان است بعد از ۲۰سال به ثمر نرسیده و پنج سرمایه‌گذار از ادامه آن انصراف داده‌‌‌اند، نشان از عدم‌حمایت جدی نمایندگان استان در مجلس از این پروژه دارد.
چوبدار در ادامه گفت: البته لازم به ذکر است که مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور و معاونت عمرانی استاندار در حد توان از این پروژه حمایت کرده‌اند و بارها از سازمان برنامه درخواست تامین منابع مالی موردنیاز و ۳۰۰میلیارد تومان تسهیلات ماده ۵۶ مطابق مصوبه سفر ریاست محترم جمهور را داشتند که جای تقدیر دارد. اما متاسفانه این درخواست تاکنون پاسخ داده نشده و امیدوارم با تامین منابع مالی لازم و همکاری سازمان صمت استان شاهد بهرهبرداری هر چه سریع‌تر فاز یک این پروژه مهم ملی شویم.
