جدول اعتبارات پروژه‌های آزادراهی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد
اختصاص ۱۲۰۹ میلیارد تومان برای ساخت ۲۵ محور آزادراهی
اگر این میزان به صورت اوراق خزانه اسلامی تخصیص داده شود، با در نظر گرفتن دو عامل نرخ سود مورد انتظار بازار و فاصله تا سررسید اوراق، بودجه تامین شده نیز نصف خواهد شد. در واقع اسناد خزانه اسلامی به صورت الکترونیکی منتشر شده و در سامانه‌های معاملاتی بازار سرمایه به صورت الکترونیکی به پیمانکاران تخصیص می‌یابد. پیمانکاران می‌توانند با مراجعه به نهاد یا وزارتخانه بدهکار، درخواست تسویه حساب خود را اعلام و در صورت لزوم، وزارت امور اقتصادی و دارایی از محل ردیف بودجه اختصاص یافته، با انتشار اسناد خزانه اسلامی این کار را انجام دهد. همچنین پیمانکار می‌تواند این اوراق را تا سررسید نگهداری کند یا در صورت نیاز به وجه نقد قبل از سررسید، آن را از طریق فرابورس ایران به فروش برساند.
از طرف دیگر از محل بودجه اختصاص داده شده باید هزینه‌های تملک، جابه‌جایی تاسیسات و هزینه‌های مالیات ارزش افزوده، مابه‌التفاوت بیمه تامین اجتماعی، بیمه مسوولیت و هزینه‌های مشاوران و آزمایشگاه مواد و مصالح نیز پرداخت شود. سوال اصلی اینجاست که با توجه به هزینه‌های یاد شده و با توجه به اینکه در تبصره واگذاری قیر امسال هم سهمیه قیر آزادراهها حذف شده چه مبلغی برای هزینه اجرا باقی خواهد ماند.
در همین راستا انجمن شرکت‌های راهسازی ضمن نگارش نامه‌ای خطاب به مدیر عامل شرکت ساخت و توسعه زیر‌بناهای کشور به عنوان کارفرمای احداث این آزادراهها که نسخه‌ای از آن به دست «دنیای اقتصاد» رسیده، نگرانی سرمایه‌گذاران آزادراهها را از بودجه پیشنهادی لایحه بودجه سال آینده اعلام کرده است. در این نامه آمده: «مطابق اطلاعات رسیده برای افزایش درآمد دولت، بند الحاقی پیشنهاد شده که بر اساس آن در سال آینده عوارض آزادراهها به میزان ۱۰درصد افزایش خواهد داشت و منابع حاصل از آن قرار است به صورت ماهانه نزد خزانه‌داری کل کشور واریز شود. این موضوع به کمیسیون تلفیق مجلس واصل شده که خلاف قانون و موجب نگرانی شدید سرمایه‌گذاران آزادراهها شده و تصور می‌شود پیشنهاد‌دهنده این طرح اشراف کاملی به قانون مشارکت و میزان درآمد آزادراهها نداشته زیرا درآمد حاصل از این بند الحاقی حدود یکصد میلیارد تومان معادل هزینه احداث یک کیلومتر آزاد‌راه خواهد بود که سبب انصراف سرمایه‌گذاران از مشارکت در احداث آزادراه‌های جدید خواهد شد.»
در این نامه همچنین به موضوع تامین قیر به عنوان یکی از مشکلات صنعت راهسازی اشاره شده و آمده است: «با توجه به اینکه مطابق بند (ز) تبصره یک لایحه بودجه، تخصیص قیر مورد نیاز دستگاه‌های اجرایی منظور شده، درخواست می‌شود به نحوی برنامه‌ریزی شود که آیین‌نامه اجرایی آن در فرصت کوتاهی به تصویب هیات وزیران برسد و امکان توزیع قیر در فصل کاری میسر شود و همچنین سهمیه قیر مورد نیاز برای پروژه‌های آزادراهی که به مرحله روسازی رسیده و روکش آزادراه‌های در دست بهره‌برداری نیز در برنامه‌ها منظور شود.»
«در بخش اعمال جریمه، برای عدم پرداخت عوارض آزادراهی مطابق بند (ک) تبصره ششم پیش‌بینی شده تا در صورت عدم پرداخت عوارض آزادراهی جریمه‌ای منظور شود که گام مثبتی در امکان اجرای روند اخذ عوارض الکترونیک آزادراهی است که البته این بند به صورت درخواست ۱۰ ساله توسط شرکت‌های احداث آزادراهی مطرح شده است که امیدواریم این موضوع در احکام دائمی منظور تا امکان اجرای طولانی‌مدت آن وجود داشته باشد.»
در بخش دیگری از مشکلات صنعت راهسازی به موضوع نوسازی ماشین‌آلات سنگین راهداری و راهسازی اشاره شده و موافقت کمیسیون تلفیق با ارائه مجوز واردات ۱۰ هزار دستگاه ماشین‌آلات راهسازی به کشور گام مهمی در نوسازی ناوگان ماشین‌آلات سنگین مورد نیاز شرکت‌های راهسازی تلقی شده که ناوگان آنها به علت عدم تولید مناسب توسط شرکت‌های داخلی و عدم واردات در ۱۰ سال گذشته کاملا فرسوده و غیراقتصادی شده و پیشنهاد شده سهمیه مناسبی برای شرکت‌های آزادراهی که در تامین منابع مالی پروژه‌های آزادراهی نیز شرکت کرده‌اند، جهت پروژه‌های در دست بهره‌برداری و همچنین اتمام پروژه‌های در دست احداث به عنوان مشوق در نظر گرفته شود.
همچنین در این نامه به معافیت مالیاتی سرمایه‌گذاران در احداث آزادراهها اشاره شده و آمده است: «اخذ مالیات از سرمایه‌گذاران آزادراهها یکی از دلایل استقبال نکردن شرکت‌ها در مشارکت احداث آزادراهها بوده که مقرر شده به صورت یک بند الحاقی در لایحه بودجه پیش‌بینی شود، اما تصویب آن نیز مشمول قراردادهای سرمایه‌گذاری قبلی نشده و مشکل شرکت‌های احداث آزادراهی را حل نخواهد کرد و باید راهکار مناسب دیگری اتخاذ شود.»
یاد‌آور می‌شود ۲۵ محور آزادراهی که در بودجه ۱۴۰۱ معادل ۱۲۰۹ میلیارد تومان برای تکمیل و احداث آنها در نظر گرفته شده است شامل آزادراه‌های تهران-شمال، شیراز-اصفهان، پل زال-اندیمشک-اهواز، تبریز-ارومیه، تبریز-بازرگان، تبریز-شهر جدید سهند، تهران-رودهن، ادامه آزاد‌راه همت-کرج، رشت-قزوین، راهجرد-اراک-خرم‌آباد، نطنز-سیرجان-بندرعباس، شیراز-بوشهر، کنارگذر جنوبی تهران و کمربندی پاکدشت، کنارگذر شمالی مشهد-قوچان، کنارگذر غربی اصفهان، کنارگذر قائم شهر-ساری، مراغه-هشترود، کنارگذر شرقی اصفهان، حمیل-کرمانشاه، کمربندی قم-سلفچگان-راهجرد، قم-گرمسار-مشهد، چالوس-رامسر، پل زال-دهلران، لامرد-پارسیان، همدان-کرمانشاه است که با مشارکت بخش خصوصی در حال احداث است.
