آینه مسائل اجتماعی ایران

مسعود دلخواه کارگردان «هیچ چیز جدی نیست» عنوان مجموعه نمایشنامه‌های کوتاه «رچ اورلاف» نویسنده و منتقد آمریکایی است که توسط عبدالمحمد دلخواه به فارسی ترجمه شده است.بخشی از متن این نمایش حاصل تلفیق چهار نمایشنامه‌ از مجموعه «هیچ چیز جدی نیست» از اورلاف و صحنه‌هایی کوتاه از نمایشنامه‌های «هملت»، «مکبث»، «در انتظار گودو» و «به وقت ضیافت» است که نیمی از کار را تشکیل می‌دهد و نیم دیگر متن را نیز با توجه به نیاز مخاطب جامعه ما و در تمرینات به آن اضافه کرده‌ام.

«اورلاف» از نویسندگان پرکار آمریکا و صاحب ده‌ها نمایشنامه بلند و بیش از هفتاد نمایشنامه کوتاه است که جوایز ملی زیادی را به خود اختصاص داده است، اما متاسفانه آثار زیادی از او به فارسی ترجمه نشده است. سال‌ها پیش، نمایشنامه‌ای تک‌پرده‌ای به‌عنوان «تابستان پراگ» را از این نویسنده ترجمه کرده‌ام که هنوز چاپ نشده است اما در قالب پایان‌نامه و نمایشنامه‌خوانی به اجرا رسیده است. از طرفی فضای ضدامپریالیستی نمایشنامه‌های اورلاف می‌تواند برای مخاطب ایرانی نیز جذاب باشد؛ بنابراین پس از ملاقات با این نویسنده در دانشگاه jcccکانزاس از او درخواست کردم یکی از آثارش را برای ترجمه به زبان فارسی در اختیار من قرار دهد.طنز از ویژگی‌های اصلی آثار اورلاف است و این نمایش ضمن انتقاد از حواشی تئاتر که باعث فراموشی اصل موضوع می‌شود با بروز لحظات خلاقانه و طنزآلود به انتقال مفاهیم عمیق اجتماعی و هنری می‌پردازد. از طرفی کمبود ترجمه نمایشنامه‌های کمدی روز در کشور به‌شدت احساس می‌شود و آشنایی با آثار نویسندگانی مانند رچ اورلاف می‌تواند در گسترش طنز در تئاتر ما تأثیر زیادی داشته باشد. من در آمریکا چندین نمایش‌ کمدی را به‌روی صحنه برده‌ام که با استقبال خوب تماشاگران مواجه شد، اما این نخستین اجرای کمدی است که در ایران تجربه می‌کنم و امیدوارم با استقبال مخاطبان روبه‌رو شود.ماجرای این نمایش روایتی بازی در بازی از گروهی تئاتری است که ادعای زیادی دارند و تصمیم گرفته‌اند آثار شکسپیر را به شکل پست مدرن اجرا کنند ولی درگیری آنها با اتفاقات وحواشی غیرمنتظره از اصل موضوع منحرفشان می‌کند. بسیاری از موضوعات این مجموعه مشابه مسائل جامعه خودمان است و حتی حواشی جالبی اتفاق می‌افتد که شبیه حواشی تئاتر در کشور ماست و موجب جذابیت بیشتر این اثر برای مخاطب می‌شود.

البته این را باید بگویم دلیلی که باعث شده سراغ این نمایشنامه بروم این بود که در نمایش‌های «مفیستو» و «شاه لیر» که پیش‌تر کار کرده‌ام عوامل و بازیگران زیادی حضور داشتند و فضای کار هم سنگین بود و وقت و انرژی زیادی از من گرفت و به همین دلیل تصمیم گرفتم در این نوبت به سراغ فضایی طنزآلود با بازیگران و عوامل کم تعداد بروم.من تا امروز تهیه‌کننده‌ای برای کارهایم نداشته‌ام حتی هزینه نمایش‌های بزرگی مانند «مفیستو» و «شاه لیر» را به کمک وام‌های شخصی تأمین کرده‌ام ولی از این کار پشیمان نیستم چون باتوجه به استقبال تماشاگران توانسته‌ام به تعهدات خود به بازیگران و عوامل عمل کنم. نمایش «هیچ چیز جدی نیست» تا ۱۶ آذرماه هر شب ساعت ۲۱ در سالن سمندریان مجموعه تماشاخانه ایرانشهر به‌روی صحنه می‌رود و حمیدرضا هدایتی، ناصر عاشوری، گیلدا حمیدی، پریسا رضایی و... بازیگران این اثر هستند.