سرمایه‌گذاری روی آینده، تخصص ثروتمند هندی

آمبانی‌ها و تاسیس شرکت

موکش آمبانی در آوریل ۱۹۵۷ در عدن یمن به دنیا آمد. در سال ۱۹۵۸ پدرش دیروبهای آمبانی تصمیم گرفت آنها به هند برگردند تا تجارتی را با تمرکز بر تولید پارچه راه‌اندازی کند. شرکت ریلاینس در سال ۱۹۶۶ تاسیس شد. آنها تا دهه ۷۰ در یک آپارتمان معمولی دو خوابه در مومبای هند زندگی می‌کردند. وضعیت مالی خانواده به تدریج بهتر شد. موکش بعد از پایان دوران تحصیل و دریافت مدرک مهندسی شیمی، به آمریکا رفت و در دانشگاه استنفورد ثبت نام کرد، اما یک سال بیشتر در این دانشگاه نماند، چون پدرش اصرار داشت او به هند بازگردد و در مدیریت شرکت خانوادگی به او کمک کند. موکش در سال ۱۹۸۱ به شرکت پدرش پیوست و تنوع‌سازی محصولات شرکت را آغاز کرد و در واقع از آن زمان به بعد، وظایفش سنگین و سنگین‌تر شد.

بعد از مرگ آمبانی پدر در سال ۲۰۰۲، موکش و برادر کوچک‌ترش آنیل، اداره امپراتوری خانوادگی را بر عهده گرفتند و رقابت بین آنها بر سر توسعه شرکت و افزایش درآمد تشدید شد. در سال ۲۰۰۵، برادران آمبانی در توافقی که با وساطت مادرشان صورت گرفت، فعالیت‌های شرکت را بین خود تقسیم کردند. به این ترتیب، کنترل عملیات کسب‌وکار نفت، گاز، پتروشیمی و پالایش به موکش واگذار شد و آنیل مدیریت کسب‌وکارهای عمرانی، مخابراتی، تولید برق، سرگرمی و مدیریت دارایی‌ها را بر عهده گرفت. اکنون شرکت ریلاینس با ۹۰ میلیارد دلار درآمد، یکی از ارزشمندترین شرکت‌های هند محسوب می‌شود و موکش آمبانی ۷/ ۴۴ درصد سهام آن را در اختیار دارد و در واقع بزرگ‌ترین سهامدار ریلاینس محسوب می‌شود.

نوآوری‌های سیزدهمین ثروتمند دنیا

موکش آمبانی معروف است به اینکه محصولات نوآورانه‌ای مثل پلی‌استر را جایگزین استفاده از پارچه‌های معمولی در هند کرد. اما شاهکار او حمایت از افزایش اکتشاف نفت و گاز در کشورش بود. او اولین شرکت خصوصی پالایش نفت را تاسیس کرد و بابت آن بسیار مورد تحسین قرار گرفت. این شرکت حالا سالانه ۳۳ میلیون تن نفت تولید می‌کند. موکش آمبانی نقشی جدی در موفقیت کشورش و رقابت‌پذیری در سطح جهانی داشته است. آمبانی به‌عنوان یکی از قدرتمندترین افراد دنیا از سوی مجله فوربس معرفی شده است. در سال ۲۰۱۲ او ثروتمندترین فرد هند و دومین فرد ثروتمند آسیا معرفی شد. در سال ۲۰۱۹ مجله فوربس آمبانی را با ۵۰ میلیارد دلار ثروت، سیزدهمین فرد ثروتمند دنیا معرفی کرد. موکش آمبانی جوایز و افتخارات متعددی به‌عنوان بیزنس‌من برتر دریافت کرده است. یک بار هم نشریه HBR او را به‌عنوان پنجمین مدیر عامل برتر دنیا معرفی کرد.

مهارت‌های مدیریتی و تحقق رویاهای بزرگ

آمبانی آغازگر استراتژی «یکپارچه‌سازی رو به عقب» در زنجیره تامین شرکت ریلاینس بود. در این استراتژی شرکت‌ها می‌کوشند عرضه مواد اولیه محصول اصلی خود را تحت کنترل درآورند. بنابراین، ریلاینس که ابتدا یک تولیدکننده پارچه بود، به تولید پلی‌استر و سپس پتروشیمی و پالایش نفت و در نهایت فرآورده‌های بالادستی و اکتشاف نفت و گاز روی آورد. موکش آمبانی تاسیسات تولیدی جدید در کلاس جهانی ایجاد کرد که تکنولوژی‌های متنوعی را در برمی‌گرفت و باعث شد ظرفیت تولید پتروشیمی از یک میلیون تن به حدود ۲۱ میلیون تن در سال افزایش یابد. موکش آمبانی یک فرآیند منحصر به فرد را در رهبری سازمان دنبال کرده است. او هیچ‌گاه روش سنتی مدیریت تحول و استبدادگونه را در پیش نگرفت. یکی از ویژگی‌های برجسته او توانایی پیش‌بینی دقیق آینده است. او می‌داند کدام تکنیک‌ها برای بهبود کسب‌وکار در آینده کاربردی‌تر هستند.  از دیگر ویژگی‌های شخصیتی موکش آمبانی می‌توان به ناشکیبایی و اقدام به حل فوری مشکلات اشاره کرد. از نظر او، بهترین و هوشمندترین رهبران کسب‌وکار، افرادی هستند که می‌توانند پیروان هوشمندی تربیت کنند. وقتی او محصولات شرکت ریلاینس را متنوع‌سازی کرد و در چند صنعت جدید سرمایه‌گذاری کرد، اثبات کرد یک رهبر سازمانی با تیم نالایق نمی‌تواند موفق شود. بنابراین به استخدام نیروهای بااستعداد و مدیران هوشمندی که در حوزه‌های مورد نظر شرکتش تخصص داشتند روی آورد.

آمبانی همواره رویاهای بزرگی داشت و در دهه ۹۰ میلادی که او دهه ۳۰ زندگی خود را می‌گذراند، یکی از اهدافش را پشت سر گذاشتن تایوان و کره در کسب‌وکار تولید پلی‌استر و الیاف تعیین کرد. امروز این رویا محقق شده و شرکت ریلاینس با ظرفیت ۵/ ۲ میلیون تن در سال، بزرگ‌ترین تولیدکننده پارچه پلی‌استر و الیاف در دنیا محسوب می‌شود. آمبانی ۶۲ ساله ترجیح می‌دهد کمتر در معرض توجه عموم قرار بگیرد. او حضور اجتماعی چندان پررنگی ندارد و در مورد مسائل مهم اقتصادی در رویدادهایی مثل مجمع جهانی اقتصاد که عضو آن است، اظهار نظر نمی‌کند. با این حال، موکش آمبانی همچنان از معروف‌ترین شخصیت‌های کشورش است.

موکش آمبانی برای شکار بنگاه‌های اقتصادی جدید چشمان بازی دارد. وقتی آنها شرکت مخابراتی جیو (JIO) را تحت تملک خود قرار دادند، آمبانی علنا گفته بود: «امروز یک میلیارد نفر را به‌عنوان یک میلیارد مصرف‌کننده بالقوه می‌بینم؛ فرصتی برای ارزش‌آفرینی برای آنها و بازدهی برای خودم.» از آنجا که چند سالی است استارت‌آپ‌ها در هند مثل قارچ در حال تکثیرند، آمبانی توجه خود را معطوف آنها کرده و به زودی تربیت‌کننده استارت‌آپ‌های تکنولوژی خواهد شد که کسب‌وکارهای میلیارد دلاری در این کشور ایجاد می‌کنند. او بعد از سرمایه‌گذاری روی استعدادها، «داده‌ها» را دومین فرصت بزرگ بعدی می‌داند. به عقیده او، «داده‌ نفت جدید» است. به همین دلیل، سعی کرده با تملک شرکت جیو، هند را به یکی از بزرگ‌ترین بازارهای داده‌های موبایل در دنیا تبدیل کند.

زندگی شخصی

موکش آمبانی در سال ۱۹۸۵ ازدواج کرد. او و همسرش نیتا سه فرزند دارند و در شهر مومبای در یک آسمانخراش شخصی ۲۷ طبقه که یک میلیارد دلار ارزش دارد زندگی می‌کنند. این آسمانخراش را ۶۰۰ پرسنل مدیریت می‌کنند و سه هلی‌پد، سالن سینمای شخصی، استخر و مرکز فیتنس در آن قرار دارد. آمبانی‌ها یکی از ثروتمندترین خانواده‌های آسیا هستند و سبک زندگی لوکسی دارند. در سال ۲۰۰۷ موکش یک هواپیمای ایرباس A۳۱۹ را به مبلغ ۶۰ میلیون دلار به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد تولد همسرش به او هدیه داد.  آمبانی در سال ۲۰۰۸ تیم کریکت مومبای هند را به مبلغ ۹/ ۱۱۱ میلیون دلار خریداری کرد و عنوان «ثروتمندترین مالک تیم ورزشی دنیا» را از آن خود کرد. او یکی از طرفداران سرسخت فیلم‌های بالیوود است و معتقد است «در زندگی تا حدی باید از واقعیت‌ها فرار کرد.»  همسرش نیتا که یک مجموعه‌دار هنری است، او را فردی آرام، فروتن و خجالتی توصیف می‌کند. نیتا مدرسه بین‌المللی دیروبهای آمبانی را در مومبای تاسیس کرده و مدیریت می‌کند.


 موکش آمبانی در سال 1981 به شرکت پدرش پیوست و تنوع‌سازی محصولات شرکت را آغاز کرد.


 در سال ۲۰۰۵، برادران آمبانی در توافقی که با وساطت مادرشان صورت گرفت، فعالیت‌های شرکت را بین خود تقسیم کردند.


 شاهکار موکش آمبانی حمایت از افزایش اکتشاف نفت و گاز در کشورش بوده است.


 در سال ۲۰۱۹ مجله فوربس آمبانی را با ۵۰ میلیارد دلار ثروت، سیزدهمین فرد ثروتمند دنیا معرفی کرد.


 خانواده آمبانی در شهر مومبای در یک آسمانخراش شخصی 27 طبقه که یک میلیارد دلار ارزش دارد زندگی می‌کنند.