اسطوره های مازنی
اثر حاضر از چند جهت اهمیت دارد که مهم‌ترین آن، قدمی است که نگارنده برای حفظ و نگهداری تاریخ تحقق نیافته و عینیت نپذیرفته قوم پر راز و رمز مازندران، این سرزمین کهن پر از افسانه و آیین، برداشته است و شور و شیفتگی‌ای که در گردآوری و تالیف افسانه‌ها و آیین‌های گستره‌ای از سرزمین کهن‌مان در سطرهای کتاب نمایان می‌شود، باعث شده که کتاب پیش رو به‌رغم پژوهشی بودن، از کیفیت و جذابیت‌های ادبی بالایی برخوردار باشد. کتاب «مازندران در اسطوره‌های ملی ایران» نوشته محمود جوادیان کوتنایی، دارای چند بخش مجزا و در عین حال به هم پیوسته و منسجم است. بعد از تعاریف کلی و تبارشناسی مردم سرزمین مازندران و تبرستان و بررسی پیشینه این قوم در متون کهن مانند اوستا، شاهنامه و منابع پهلوی و همچنین اشاره به گزارش‌هایی که در شاهنامه درباره مازندران از روزگار فریدون تا هفت‌خان رستم شده است، به بررسی مکان‌های برجسته و مهم، ایزدان اسطوره‌ای و افسانه‌هایی که براساس آنها در مازندران پدید آمده است، می‌پردازد. معرفی مراسم، جشن‌ها و آیین‌های کهن خطه مازندران، از بخش‌های بسیار جذاب کتاب است، همچون گزارش‌هایی از آیین‌های نوروزی تا جشن خرمن و تیرگان. جشن‌هایی که با گذشت سال‌ها، هنوز در گوشه و کنار سرزمین مازندران برگزار می‌شود که خود گواه این نکته است که ممارست و تلاش‌هایی از جنس این پژوهش، تا چه میزان بر حفظ و نگهداری آیین‌های سنتی که در گذر زمان از حافظه شفاهی مردم پاک می‌شوند، تاثیر می‌گذارند. در پایان، از آنجا که تیر آرش کمانگیر -که مرزایران و توران را مشخص کرده- از سرزمین مازندران رها شده است، نگارنده به اهمیت چهره اسطوره‌ای و حماسی او پرداخته و خاستگاه او را بنا به روایت‌های موجود در متون کهن و شاهنامه مورد بررسی قرار داده است.
این کتاب مقدمه‌ای بسیار جذاب و گیرا برای پژوهش‌های بیشتر و منبعی مهم برای علاقه‌مندانی است که در پی حفظ آیین، اسطوره و سنت‌های کهن این مرز و بوم، دست به تحقیق و پژوهش می‌زنند. علاوه بر آن، به این دلیل که شناخت کهن‌الگوها و بن‌مایه تکرار شونده آنها را نمی‌توان در آفرینش‌های ادبی و هنری انکار کرد، خواندن این کتاب می‌تواند همچون منبع داستانی وسیعی برای نویسندگان و اهالی ادبیات باشد. این کتاب توسط نشر معین به چاپ رسیده است.
ارسال نظر