فروریختن یک نماد

برخی از پنجره‌های شیشه‌ای این کلیسا در سال ۱۳۴۵ میلادی تکمیل و در جریان انقلاب کبیر فرانسه شکسته شدند. نوتردام حتی از لحظات پر هرج‌و‌مرج و تب‌دار شورش کارگران سوسیالیست در سال ۱۸۷۱ جان سالم به‌در برد. من نوتردام را به مثابه قلب و روح فرانسه می‌دانم. چراکه در مهم‌ترین لحظات تاریخ فرانسه نظیر مراسم ازدواج ناپلئون و جشن اتمام اشغال فرانسه در بطن داستان بوده است. این مکان تاریخی همه‌ساله میزبان ۱۳ میلیون گردشگر از سراسر جهان است و یکی از مهم‌ترین مقصد‌های گردشگری در اروپا به‌شمار می‌آید. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز حریق در نوتردام را شرایط اضطراری ملی می‌داند. با توجه به فروریختن طاق و برخی از ستون‌ها مقامات محلی پاریس امید اندکی دارند که بتوان این کلیسا را به‌طور مناسبی بازسازی کرد. با این حال نوتردام از زمان آغاز کار ساخت در سال ۱۱۶۰ بازسازی‌های متعددی را تجربه کرده است. ممکن است روند بازسازی آن زمان‌ قابل‌توجهی را طی کند اما برای مکانی با غنای بالای تاریخی، هنری و مذهبی باید به‌یاد داشت که نوتردام در خاکستر نمی‌ماند. حتی ردپای این مکان تاریخی در برخی از مهم‌ترین آثار ادبی جهان نیز وجود دارد. ویکتور هوگو، نویسنده نامدار فرانسوی، عنوان «گوژپشت نوتردام» را برای شاهکار ادبی خود برگزید.