سقوط لیر، تاوان رشد اقتصادی نامعقول

یک‌ماه پیش زمانی که هشدار صندوق بین‌المللی پول نسبت به وضعیت اقتصادی ترکیه منتشر شد، جمیل ارتم، مشاور ارشد اقتصادی اردوغان، موضع دولت در این‌باره را با ارسال پیام خود مشخص کرد. او رویکردی بین‌المللی که از کاهش تورم و کنترل مخارج حمایت می‌کند را یک «تئوری شکست‌خورده» خطاب کرد که کاربرد آن به عصر «دایناسورها» بازمی‌گردد. وی تاکید کرد «ما دقیقا عکس این رویکرد را دنبال خواهیم کرد». به این ترتیب، اردوغان بازهم به بانک مرکزی این کشور برای پایین نگه داشتن نرخ بهره فشار خواهد آورد و تورم دورقمی ‌در فضای اقتصادی ترکیه باقی خواهد ماند. برافروختگی اقتصاد ترکیه، آن هم نزدیک به انتخابات ۲۰۱۹ برنامه اصلی رئیس‌جمهوری این کشور محسوب می‌شود؛ در حالی که تورم ۱۲ درصدی و کسری حساب جاری ۱/  ۷ میلیارد دلاری در ماه ژانویه که در ۱۲ ماه سال ۲۰۱۸ با بیش از ۶ درصد تولید ناخالص داخلی برابری خواهد کرد، وضعیت نامتعادلی را ایجاد کرده‌اند. از طرفی، اردوغان سعی دارد برخلاف جریان رودخانه حرکت کند؛ زمانی که تعداد دفعات افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو، زمان پایان دوره انبساطی بانک مرکزی اروپا، انگلستان و ژاپن در فضای اقتصاد بین‌الملل مطرح هستند، ترکیه مطلوبیت خود را با کاهش نرخ بهره مشخص کرده است. زمانی که بازارهای نوظهور نیز در تلاش برای کاهش کسری حساب خود هستند، ترکیه تلاشی در این راستا انجام نداده و بازهم در فکر جذب سرمایه‌های هنگفت برون‌مرزی برای ادامه رشد اقتصادی جنون آمیز خود است. لیر دیروز به رکورد تاریخی خود نزول کرد و از ابتدای سال‌جاری میلادی بالغ‌بر ۷ درصد در برابر دلار آمریکا تضعیف شده است. با این اوصاف، کسری حساب جاری ترکیه از ۷/  ۲ میلیارد دلار در ژانویه سال گذشته به ۱/  ۷ میلیارد دلار رسید، تورم اواخر سال گذشته سقف ۱۴ ساله را لمس کرد، لیر ظرف یک سال اخیر نزدیک به ۱۰ درصد تضعیف شده و تکیه بر تامین اعتبارات کوتاه‌مدت و کم تنوع ادامه دارد؛ بنابراین امکان بروز یک بحران اقتصادی در ترکیه چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد.

15 (6)