گزارش گمرک از واردات و صادرات میوه در یک سال گذشته
افزایش ۳۷ درصدی واردات میوه در بهار سال جاری
سال گذشته بیش از ۵۷۵هزار تن انواع میوه به ارزش ۱۸۴میلیون و ۱۳۲هزار دلار از مبادی رسمی وارد کشور شد که عمده میوههای وارداتی شامل موز، پرتقال، نارگیل، نارنگی و آناناس بود.
بر اساس مصوبات هیات وزیران و به منظور حمایت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان دولت میتواند متناسب با افزایش یا کمبود تولید میوه با انجام تغییرات تعرفهای نسبت به ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای محصولات باغی اقدام کند.
به گزارش گمرک ایران، ورود هر نوع میوه تازه موکول به رعایت ماده ۱۱ قانون حفظ نباتات مصوب سال ۱۳۴۶ است به طوری که واردات میوه قبل از حمل از کشور مبدا و در زمان ترخیص از گمرک نیازمند به اخذ گواهی و مجوزهای لازم است. واردکنندگان میوه باید قبل از حمل، گواهی نداشتن آلودگی را از کشور مبدا اخذ و به سازمان قرنطینه نباتی ارائه کنند و در صورت تایید و ثبت سفارش در وزارت بازرگانی، اقدام به حمل کالا کنند. میوه بعد از ورود به گمرک مجددا از سوی نماینده سازمان حفظ نباتات نمونهبرداری میشود و چنانچه عاری از آلودگی باشد، مجوز ترخیص آن صادر میشود.
همچنین براساس ماده ۱۱ قانون حفظ نباتات به اشخاصی که بدون پروانه هرگونه نبات و قسمتهای نباتی از جمله میوه را وارد کنند اخطار داده میشود که حداکثر در ظرف مدت یک ماه جنس خود را به خارج از کشور برگردانند در غیر اینصورت با حضور نماینده سازمان حفظ نباتات کالا در گمرک معدوم خواهد شد.
ورود میوههای خوراکی به صورت خشک کرده، کنسرو شده، محفوظ شده، پخته شده، یخ زده و امثال آن نیز موکول به رعایت ماده ۱۶ قانون مواد خوراکی، آشامیدنی و بهداشتی مصوب سال ۱۳۴۶ و اخذ مجوز از اداره بهداشت است.
براساس این ماده قانونی ترخیص مواد غذایی از گمرک به هر شکل علاوه بر دارا بودن گواهی بهداشتی و قابلیت مصرف از کشور مبدا مستلزم تحصیل پروانه ورود از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است و واردکننده مکلف است برای اخذ پروانه مزبور فرمول مواد و همچنین موادی که برای نگهداری به آنها اضافه شد را به وزارت بهداشت تسلیم کند.
تاثیر تغییر تعرفهها بر واردات میوه در سال گذشته
سال گذشته در تعرفه واردات برخی از انواع میوهها تغییراتی اعمال شد. به طوری که از تاریخ ۱۸/ ۴/ ۱۳۸۴ سود بازرگانی موز، آناناس، نارگیل، انبه، گیلاس، آلبالو و زردآلو به صفر رسید. پس از این تاریخ این اقلام با حقوق پایه ۴درصد وارد شده است.
از ابتدای سال ۸۴ تا ۱۸ تیرماه این سال حقوق ورودی سیب، پرتقال و نارنگی هر کدام ۴۵درصد ارزش کالا بوده ولی از این تاریخ به منظور ورود میوه در بازارهای داخلی و حمایت از مصرفکنندگان برای تهیه میوه با قیمت مناسب براساس مصوبه هیات وزیران تا ۲۸ آذرماه ۸۴ سود بازرگانی این سه قلم محصول به صفر کاهش یافت و پس از آن در جهت حمایت از تولیدکنندگان داخلی از ۲۸ آذرماه ۸۴ تا اول اسفند این سال به ۲۶درصد رسید. نکته قابل توجه اینکه در راستای حمایت از مصرفکنندگان و امکان تامین میوه شب عید از سوی مردم ۲۶درصد سود بازرگانی مذکور تا ابتدای سال ۸۵ مجددا به صفر کاهش یافت.
براساس مقررات صادرات و واردات سال ۱۳۸۵ حقوق ورودی پرتقال، نارنگی، سیب، زردآلو، گیلاس و آلبالو متغیر است.
با توجه به تصمیمات اتخاذ شده حقوق ورودی پرتقال و نارنگی در حال حاضر ۱۰درصد است که از تاریخ اول مهر تا ۱۵ بهمن ۸۵، ۴۵درصد ارزش کالا خواهد بود. حقوق ورودی سیب نیز ۱۰درصد بوده و از اول تیر تا ۱۵ بهمن ۸۵، ۴۵درصد ارزش سیب به عنوان حقوق ورودی اخذ میشود. حقوق ورودی گیلاس و آلبالو نیز از اول اردیبهشت تا اول شهریور ۸۵ مشمول ۴۵درصد ارزش این میوه است. واردکنندگان زردآلو نیز باید تا اول شهریورماه امسال ۴۵درصد ارزش این میوه را به عنوان حقوق ورودی بپردازند که این میزان حقوق ورودی از تاریخ اول اردیبهشت ۸۵ از سوی گمرکات اجرایی اخذ میشود. در بقیه ماههای سال حقوق ورودی این میوه ۱۰درصد است. حقوق ورودی «موز» تا پایان سال چهاردرصد تعیین شده است.
مقررات صادرات و واردات و تغییرات مربوط به آن به تصویب کمیسیون ماده یک شامل: وزارتخانههای بازرگانی، صنایع و معادن، جهاد کشاورزی و بانک مرکزی، اتاق بازرگانی، سازمان مدیریت و برنامهریزی، اتاق تعاون و نماینده ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز میرسد و برای اجرا به گمرک ایران ابلاغ میشود.
تغییرات تعرفه انواع میوه
در مقاطعی که سود بازرگانی برای واردات انواع میوه صفردرصد تعیین شد حقوق پایه آن که چهاردرصد بود از واردکنندگان دریافت میشد.
بررسیهای گمرک ایران نشان میدهد تا قبل از تغییر تعرفهها در سال گذشته ۴۶میلیون و ۷۶۴هزار دلار انواع میوه به کشور وارد شده اما بعد از آن تا پایان سال ۱۳۷میلیون و ۳۶۰هزار دلار میوه به کشور وارد شد. به عبارتی ۳۴درصد از میوههای وارداتی کشور در سال گذشته قبل از تغییر تعرفهها مربوط به چهار ماه اول سال ۱۳۸۴ بود. ۶۶درصد از کل واردات میوه نیز شامل موز، آناناس، نارگیل، سیب، پرتقال، نارنگی، انبه، گیلاس، آلبالو و زردآلو پس از تغییر تعرفه وارد کشور شد.
اینکه با توجه به مقررات حاکم بر واردات کشور چه میزان از واردات میوهجات پس از افزایش مجدد تعرفهها با نرخ مورد نظر وارد میشود جای تامل دارد و نیز این سوال مطرح است که چه کسانی از کاهش سود بازرگانی منتفع میشوند.
نکاتی درباره واردات میوه
از نظر گمرک ایران با توجه به سهم چشمگیر کشور امارات متحده عربی در صادرات میوه به ایران باید به این نکته اشاره کرد که مبدا حمل میوههای وارداتی از این کشور به ایران در واقع امارات متحده عربی نبوده، اما با توجه به اینکه فاکتور واردات میوه در امارات صادر و به نوعی معامله در این کشور انجام میشود، از نظر گمرک ایران کشور صادرکننده امارات متحده عربی است و در آمارها نیز حجم چشمگیر واردات به این کشور اختصاص دارد. بنابراین اسنادی که برای واردات میوه به گمرک ارائه شده از طرف امارات متحده عربی صادر شده در صورتی که حمل آن از مبادی اصلی تولید میوه که عمدتا کشورهای آمریکای جنوبی هستند، صورت گرفت و هیچ کدام از میوههای وارداتی تولید این کشور نیست.
بدیهی است که تجزیه و تحلیل و بررسی بیشتر این نکته بر عهده صاحبنظران خواهد بود اما به هرحال باید به این سوال پاسخ گفت که چرا بازرگانان تمایل دارند معاملات خود را در این کشور انجام دهند.
در سال گذشته هرچند که به لحاظ آماری امارات متحده عربی بیشترین میزان صادرات میوه به ایران را دارا بوده اما با بررسی درمییابیم بیشترین میزان واردات میوه براساس کشورهای تولیدکننده میوه به ترتیب به پنج کشور فیلیپین، اکوادور، آفریقای جنوبی، کلمبیا و سریلانکا اختصاص دارد که در این آمار نامی از امارات متحده عربی به عنوان کشور عمده تولیدکننده میوه وجود ندارد. بنابراین تنها معامله میوه برای صادرات این محصول به ایران در امارات متحده عربی انجام شد.
میزان واردات میوه در سه ماه اول سال ۱۳۸۵
در سه ماه اول امسال ۱۵۷هزار و ۸۰۰ تن انواع میوه به ارزش ۵۴میلیون و ۲۰۰هزار دلار وارد کشور شده است که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ وزن ۷/ ۲۶درصد و از حیث ارزش ۶/ ۳۶درصد افزایش نشان میدهد.
در این مدت ۱۱۳هزار و ۵۷۶ تن موز به ارزش ۳۵میلیون و ۴۸۹هزار دلار از کشورهای مختلف به ایران وارد شده است. بیشترین میزان واردات در بین میوهها در سه ماه اول سالجاری به موز اختصاص دارد.
پس از موز پرتقال با ۲۵هزار و ۶۳۶ تن و به ارزش ۱۱میلیون و ۵۴۶هزار دلار در رتبه دوم قرار دارد.
نارنگی با ۱۰هزار و ۵۷۳ تن و به ارزش سهمیلیون و ۶۰۷هزار دلار، سیب با چهارهزار و ۱۲۱ تن به ارزش یکمیلیون و ۷۷۱هزار دلار، نارگیل بهاستثنای نارگیل قطعهقطعه شده و خشک کرده با یکهزار و ۴۱۷ تن و به ارزش ۵۷۸هزار دلار، انگور با ۲۵۳هزار دلار، نارگیل قطعهقطعه شده خشک کرده با ۲۲۲هزار دلار، آناناس با ۱۸۷هزار دلار عمدهترین میوههای وارداتی در سه ماه اول سال ۱۳۸۵ بودهاند.
گلابی هندی، انبه، گردو و سایر میوههای خشک کرده نیز در این مدت وارد کشور شده است. در سه ماه اول سالجاری ۵۴میلیون و ۲۰۰هزار دلار میوه به کشور وارد شد که از این میزان ۲۲میلیون و ۵۰۰هزار دلار از فیلیپین وارد کشورمان شده است. پس از فیلیپین، امارات متحده عربی با ۲۲میلیون دلار دومین صادرکننده میوه به کشورمان در سه ماه اول سالجاری بوده است. پس از امارات متحده عربی نیز کشور پاکستان قرار دارد. ایران در سه ماه اول امسال سهمیلیون و ۱۰۰هزار دلار انواع میوه از کشور پاکستان وارد کرده است.
میزان و اقلام عمده میوههای صادراتی در سه ماه اول ۸۵
در سه ماه نخست امسال ۱۵۵هزار و ۲۲۶ تن انواع میوه به ارزش ۲۷۱میلیون و ۵۶۴هزار دلار به خارج از کشور صادر شد که پسته ۷۳درصد از کل صادرات میوه ایران را در این مدت به خود اختصاص داده است. ایران در سه ماه اول سالجاری ۱۹۹میلیون و ۱۲۷هزار دلار پسته به خارج از کشور صادر کرد.
وزن این میزان صادرات پسته ۳۱هزار و ۲۹۹ تن بود. رتبه دوم میوههای صادراتی در این مدت به انگور تازه و خشک کرده اختصاص دارد.
در سه ماه اول سالجاری ۲۹هزار و ۳۷۲ تن انگور تازه و خشک کرده به ارزش ۲۵میلیون و ۱۱۶هزار دلار به خارج از کشور صادر شد.
در این مدت ۲/ ۹درصد از کل صادرات میوه به انگور اختصاص داشت. هندوانه نیز سومین میوه صادراتی ایران در بهار امسال بود. در این مدت ۳۸هزار و ۳۸۶ تن هندوانه به ارزش ۱۵میلیون و ۶۳۶هزار دلار به خارج از کشور صادر شد. سیب تازه، انواع خرما، کیوی تازه، انجیر تازه و
خشک کرده، پرتقال، آلو خشک کرده و نارنگی به ترتیب عمدهترین میوههای صادراتی ایران در ۳ ماه اول سالجاری بودهاند. در مجموع ۳/ ۹۸درصد از کل صادرات میوه ایران به ده قلم میوه فوقالذکر اختصاص دارد.
کشورهای عمده خریدار میوه از ایران
۹/ ۲۲درصد از کل صادرات میوه ایران در سه ماه اول سالجاری به کشور امارات صادر شد. امارات متحده عربی در این مدت ۶۲میلیون و ۲۷۵هزار دلار انواع میوه از ایران خریداری کرد. پس از این کشور هنگکنگ قرار دارد. هنگکنگ در سه ماه اول امسال ۲۸میلیون و ۸۱۴هزار دلار انواع میوه از ایران وارد کرد و ۶/ ۱۰درصد از کل صادرات میوه ایران را به خود اختصاص داد. عراق نیز در رتبه سوم قرار دارد.
در سه ماه اول سالجاری عراق ۲۶میلیون و ۶۷۶هزار دلار انواع میوه از ایران خریداری کرد و ۸/ ۹درصد از کل صادرات میوه ایران را به خود اختصاص داد. کشورهای روسیه، آلمان، ایتالیا، ترکیه، لبنان، اوکراین و هند نیز به ترتیب عمدهترین خریداران میوه ایرانی در سه ماه اول امسال بودهاند.
در این مدت ۱۰ کشور یاد شده در مجموع ۱۱۸هزار و ۴۷۸ تن انواع میوه به ارزش ۲۱۱میلیون و ۴۸۸هزار دلار از ایران خریداری کردهاند و ۷/ ۷۷درصد از کل صادرات میوه ایران در سه ماه اول امسال به این کشورها اختصاص دارد. ایران در مدت سه ماه اول سالجاری ۱۵۵هزار و ۲۲۶ تن انواع میوه به ارزش ۲۷۱میلیون و ۵۶۴هزار دلار به کشورهای مختلف صادر کرد.
