«دنیای‌اقتصاد» ساختار و عملکرد اتاق بازرگانی مشترک آمریکا و ویتنام را بررسی می‌کند
تجارت در خدمت توسعه
روابط بین ایالات‌متحده و ویتنام طی دهه‌های اخیر، بهطور چشمگیری تغییر‌کرده و به یک شراکت استراتژیک مهم تبدیل شده‌است. پس از جنگ‌جهانی دوم و تقسیم ویتنام به دو بخش شمالی و جنوبی در دهه۵۰ میلادی، جنگ داخلی با حمایت دو بلوک قدرت یعنی بلوک شرق به رهبری شوروی و بلوک غرب به رهبری ایالات‌متحده آمریکا آغاز شد. در نهایت جنگ ویتنام در سال۱۹۷۵، با سقوط سایگون، پایتخت ویتنام جنوبی، توسط کمونیست‌‌‌‌‌های ویتنامی تمام شد و ویتنام در سال۱۹۷۶ تحت‌یک حکومت متمرکز سوسیالیست، تحت‌رهبری حزب کمونیست ویتنام متحد شد، اما اقتصاد دستوری ناکارآمد، تحریم‌های آمریکا و جامعه جهانی و جنگ با کامبوج، باعث فلج‌شدن و رکود اقتصادی ویتنام شد. در ابتدای دهه۸۰ میلادی، این کشور در وضعیتی قرار داشت که تقریبا اکثر جمعیت آن در بخش کشاورزی با بهره‌‌‌‌‌وری پایین مشغول بودند، امکان مبادله داخلی و خارجی محدود و ممنوع بود و در نتیجه کشور گرفتار قحطی گسترده‌ای شده بود.
در سال۱۹۸۶، حزب کمونیست ویتنام اصلاحات اقتصادی و سیاسی خود را آغاز کرد و در پی آن اقتصاد ویتنام به یک اقتصاد بازارمحور تبدیل شد. از اوایل دهه۹۰ میلادی، این کشور خود را دوست و شریک همه کشورهای جهان اعلام‌کرد و پس از سال‌ها تنش و درگیری بین آمریکا و ویتنام، این دو کشور در اوایل دهه۱۹۹۰ به‌تدریج روابط خود را بازسازی و در سال۱۹۹۵ بهطور رسمی روابط دیپلماتیک برقرار کردند. این اصلاحات اقتصادی طی چهار دهه‌گذشته، موجب شکوفایی اقتصادی، ثبت رشدهای اقتصادی بالا و حرکت به سمت تولید فناورانه در این کشور شده‌است.
از آن زمان، همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان دو کشور به‌سرعت افزایش‌یافته‌است. ایالات‌متحده به یکی از بزرگ‌‌‌‌‌ترین شرکای تجاری ویتنام تبدیل شده و صادرات ویتنام به آمریکا در سال‌های اخیر بهطور قابل‌توجهی رشد داشته‌است. کالاهای ویتنامی از جمله پوشاک، محصولات الکترونیکی و محصولات کشاورزی به بازارهای آمریکا واردشده و این موضوع به رشد اقتصادی ویتنام کمک کرده‌است. علاوه‌بر روابط اقتصادی، همکاری‌های امنیتی ویتنام و آمریکا نیز در سال‌های اخیر افزایش‌یافته‌است. دو کشور در زمینه‌‌‌‌‌های مختلفی از جمله مبارزه با تروریسم، امنیت دریایی و مدیریت بحران‌های انسانی همکاری می‌کنند. این همکاری‌ها به‌ویژه در دریای چین جنوبی و تامین امنیت کشتیرانی در این منطقه اهمیت دارد. از سوی دیگر، روابط فرهنگی و آموزشی بین دو کشور نیز در حال گسترش است.
در سال۲۰۲۲ میلادی، حجم تجارت این دو کشور، بیش از ۱۲۴میلیارد دلار بوده که از این میزان حدود ۱۴میلیارد دلار کالا از آمریکا به ویتنام و نزدیک به ۱۱۰میلیارد دلار از ویتنام به آمریکا صادر شده‌است. نزدیک به ۴درصد از کل واردات و ۰.۵۵درصد از کل صادرات آمریکا در همکاری با ویتنام انجام‌گرفته و در طرف مقابل، بیش از ۴درصد واردات و ۲۹درصد صادرات ویتنام نیز حاصل فعالیت‌های بازرگانی با آمریکا بوده‌است.
پیشینه اتاق مشترک آمریکا و ویتنام
اتاق بازرگانی آمریکا و ویتنام (AmCham Vietnam) در تاریخ ۴مارس ۱۹۹۴ بهطور غیررسمی در شهر هوشیمین تاسیس شد. این رویداد به‌دنبال لغو تحریم‌های تجاری ایالات‌متحده علیه ویتنام توسط بیل کلینتون، رئیس‌جمهور وقت ایالات‌متحده، در تاریخ ۳فوریه ۱۹۹۴ صورت‌گرفت. لغو تحریم‌ها نقطه‌عطفی در روابط تجاری میان دو کشور بود و زمینه را برای فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری آمریکایی‌‌‌‌‌ها در ویتنام فراهم کرد. در تاریخ ۲۲ژانویه ۱۹۹۸، دولت ویتنام دستورالعملی را صادر کرد که مقررات مربوط به تاسیس انجمن‌های تجاری خارجی در ویتنام را مشخص می‌کرد. براساس این مقررات، اتاق بازرگانی آمریکا و ویتنام در تاریخ ۱۹ سپتامبر ۱۹۹۸ بهطور رسمی به‌عنوان یک انجمن تجاری خارجی در ویتنام شناخته شد و مجوز تاسیس آن توسط کمیته مردمی شهر هوشیمین صادر شد. اتاق در ابتدا در هتل نیو ورلد در شهر هوشیمین مستقر شد و به‌سرعت به‌عنوان یک نهاد کلیدی در تقویت روابط تجاری میان ویتنام و ایالات‌متحده شناخته شد. به‌دنبال این موفقیت، این اتاق در سال۲۰۰۱ میلادی شعبه‌‌‌‌‌ای در هانوی و در سال۲۰۲۰ نیز شعبه‌‌‌‌‌ای در دا نانگ تاسیس کرد.
مدل فعالیت اتاق
اتاق بازرگانی در کشور آمریکا بر اساس مدل آنگلوساکسون فعالیت می‌کند. ساختار آنگلوساکسون، مبتنی بر عضویت داوطلبانه برای اتاق بازرگانی است. در این شیوه، وظیفه عمومی برای اتاق بازرگانی تعریف نشده‌است و هیچ حکم قانونی نیز مبنی‌بر پرداخت اجباری دولت برای حمایت از آن وجود ندارد. درواقع اتاق به‌عنوان شخص حقوقی و برابر با دیگر انجمن‌ها و اتحادیه‌‌‌‌‌ها ثبت می‌شود، در نتیجه می‌توان اتاق مدل آنگلوساکسون را یک سازمان غیرانتفاعی تحت‌قوانین خصوصی دانست که به‌دنبال حفاظت از منافع کارآفرینان، بر اساس عضویت داوطلبانه است. این مدل تحت‌عناوین آنگلوساکسون، انگلیسی- آمریکایی یا قوانین خصوصی شناخته می‌شود. شیوه فعالیت آنگلوساکسون، نخستین‌بار توسط کارآفرینان مهاجر به آمریکای‌شمالی مورد‌استفاده قرارگرفت و اولین اتاق از این نوع در سال۱۷۹۸ و در شهر نیویورک راه‌اندازی شد. امروزه این مدل، بیشتر در اتاق‌های بازرگانی کشورهای انگلیسی زبان مانند ایالات‌متحده، بریتانیا و استرالیا دیده می‌شود. محدودیت درآمدهای ناشی از حق‌عضویت و نیاز به جست‌وجو برای ارائه خدمات جدید به‌منظور بهبود وضعیت مالی، از مشکلات این شیوه عملکرد است.
این در حالی است که شیوه فعالیت اتاق بازرگانی در کشور ویتنام بر پایه مدل عمومی است. مدل عمومی یکی از اشکال سازماندهی مدیریت دولتی اقتصاد است. در این مدل، دولت حق ویژه‌ای نسبت به مدیریت اتاق، تعیین بودجه‌فعالیت‌های اتاق، تفویض وظایف عمومی و جبران خدمات کارمندان اتاق به‌عنوان کارمندان دولت دارد. همچنین در این مدل، اتاق‌ها تحت‌نظارت مقامات رسمی بوده و به آنها گزارش می‌دهند. مدل عمومی برای حمایت از منافع اقتصادی دولت و نه منافع اقتصادی کسب‌وکارها ایجاد شده‌است. اتاق‌هایی که بر اساس مدل حقوقی و سازمانی عمومی تاسیس می‌شوند، سازمانی غیرانتفاعی (یا یک سازمان با مدیریت دولتی) هستند که بر اساس قانون عمومی برای حمایت از منافع اقتصادی دولت و سازمان‌های بازرگانی فعالیت می‌کنند. متفکران غربی مدل دولتی را به‌عنوان یک سیستم حقوقی و سازمانی مستقل نمی‌‌‌‌‌بینند و چنین اتاق‌هایی را ادارات دولتی به‌حساب می‌‌‌‌‌آورند. گرچه مدل عمومی با تمام نظام‌های سیاسی به‌جز لیبرال دموکراسی سازگاری دارد، اما به دلایل متعدد بیشتر در کشورهایی با نظام سیاسی و اقتصادی بسته، مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. در قرن بیستم مدل عمومی بیشتر به وسیله نظام‌های توتالیتارین مانند نظام‌های الیگارشی و کمونیستی مورد‌استفاده قرارگرفته‌است. در این مدل فعالیت، حفاظت از نام اتاق همیشگی است. از این جهت که دولت این اتاق را ایجاد می‌کند و فعالیت‌های آن توسط آن و درجهت اهداف از پیش تعیین‌شده تنظیم می‌شود، هیچ نهادی نمی‌تواند مانند این اتاق را با همین نام ایجاد کند. سلسله‌مراتب بین اتاق‌ها متناظر با سطوح حاکمیتی بوده و اتاق‌های محلی تابع اتاق‌های استانی و آنها نیز تابع اتاق ملی هستند. از آنجا که اتاق بازرگانی و صنعت آمریکا و ویتنام به‌عنوان یک سازمان غیرانتفاعی زیرمجموعه AmCham فعالیت می‌کند شیوه فعالیت آن به مدل آنگلوساکسون نزدیک‌تر است، اما با توجه به دو ملیتی‌بودن اتاق و فعالیت این نهاد در مرزهای سرزمینی کشور ویتنام، قوانین عمومی این کشور بر فعالیت‌های اتاق بسیار تاثیرگذار است.
ساختار و کارکردهای اتاق
عضویت در اتاق بازرگانی آمریکا و ویتنام برای شرکت‌ها و کسب‌وکارها فرصتی ارزشمند به‌منظور بهره‌مندی از مزایای متعددی است که این نهاد ارائه می‌دهد. اعضای AmCham به یک شبکه گسترده از شرکت‌های آمریکایی و بین‌المللی دسترسی دارند که می‌تواند به تقویت ارتباطات تجاری و ایجاد فرصت‌های جدید کمک کند. یکی از مزایای اصلی عضویت، دسترسی به اطلاعات و منابع تخصصی است که به اعضا کمک می‌کند تا با روندها و تغییرات بازار آشنا شوند و تصمیم‌های بهتری در زمینه سرمایه‌گذاری و توسعه کسب‌وکار خود اتخاذ کنند. علاوه‌بر این، اعضای AmCham می‌توانند از بر‌‌گزاری رویدادهای آموزشی، کارگاه‌ها و سمینارها بهره‌مند شوند که به توسعه مهارت‌ها و بهبود قابلیت‌‌‌‌‌های مدیریتی آنها کمک می‌کند. این برنامه‌‌‌‌‌ها امکان یادگیری از متخصصان و صاحب‌نظران حوزه‌های مختلف را فراهم می‌آورد و اعضا را در راستای بهبود عملکردشان یاری می‌کند. همچنین عضویت در این اتاق به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که نظرات و پیشنهادات خود را به مقامات دولتی منتقل کنند و در فرآیند سیاستگذاری اقتصادی و تجاری مشارکت داشته باشند. این مساله می‌تواند به ایجاد محیطی مناسب‌‌‌‌‌تر برای کسب‌وکارها کمک کند. از دیگر مزایای عضویت می‌توان به افزایش اعتبار و شناخت برند اشاره کرد. شرکت‌هایی که عضو AmCham هستند، به‌عنوان نهادهای معتبر و متعهد به استانداردها، شناخته می‌شوند که این امر به جذب مشتریان و شرکای تجاری جدید کمک می‌کند. اتاق مشترک آمریکا و ویتنام با ارائه خدمات متنوع و حمایت از منافع تجاری اعضای خود، نقش مهمی در توسعه اقتصادی ویتنام ایفا می‌کند و با ایجاد یک بستر مناسب برای همکاری‌های تجاری و تاثیرگذاری بر سیاست‌های اقتصادی، به رشد پایدار و رفاه اقتصادی در ویتنام کمک کرده‌است.
زندگی‌نامه رئیس اتاق
آ.س.راماچانداران ملقب به رام‌‌‌‌‌سی، رئیس سیتیبانک در ویتنام و رئیس اتاق بازرگانی آمریکا در شعبه اصلی AmCham Vietnam در شهر هوشیمین است. او در هیات‌مدیره هر دو شعبه هانوی و هوشی‌‌‌‌‌مین‌‌‌‌‌سیتی اتاق آمریکا فعالیت می‌کند. پیش از این، رام‌‌‌‌‌سی رئیس بخش پوشش بازارهای نوظهور در گروه شرکت‌های سیتی (GSG) و رئیس بخش اروپای‌شرقی این شرکت بود.
رام‌‌‌‌‌سی سابقه ۲۸ سال‌تجربه بانکداری شرکتی در چندین بخش مختلف سیتیبانک را دارد. سیتیبانک، یکی از بزرگ‌‌‌‌‌ترین و معتبرترین بانک‌های تجاری و سرمایه‌گذاری در جهان و بخشی از گروه سیتی (Citi Group) است که در سال۱۸۱۲ تاسیس شد. سیتیبانک در بیش از ۱۰۰کشور شعبه دارد و به‌عنوان یک بانک بین‌المللی، به مشتریان خود در زمینه‌‌‌‌‌های مختلف اقتصادی و مالی کمک می‌کند. این بانک به دلیل زیرساخت‌های قوی و شبکه گسترده‌‌‌‌‌اش، به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در بازارهای مالی جهانی شناخته می‌شود.
راماچانداران کار خود را در هند و با تاسیس شعبه سیتیبانک در شهر پونه آغاز کرد و سپس از سال۲۰۰۱ رئیس بخش مصرف‌کننده برند «سیتی» در هند بود. او بعدتر ۳ سال‌در سیتی شعبه هلند مشغول به‌کار بود و بخش مشتریان چندملیتی شرکت در این کشور را مدیریت می‌کرد. او از سال۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ نیز در سنگاپور، ریاست بخش مشتریان چندملیتی شرکت سیتی در منطقه آسیا و اقیانوسیه را بر عهده داشت. رام‌‌‌‌‌سی دارای مدرک لیسانس در علوم کامپیوتر از دانشگاه BITS پیلا نی (هند) و مدرک MBA از موسسه مدیریت هند (IIM) در بنگالور است.
