بازتاب «نه» بانک مرکزی به بورس تهران
به دنبال انتشار این خبر، چالش نقدینگی بازار سهام کشور بیش از پیش جدی‌تر شده است. مقامات بورس تهران تا حد زیادی به اعطای این تسهیلات امیدوار بودند و از اواسط سال گذشته و قبل از ورود «طهماسب مظاهری» به بانک مرکزی، مذاکرات فرسایشی را با «ابراهیم شیبانی» دنبال می‌کردند. هر چند که روسای ارشد بانک مرکزی از ابتدای استقبال چندانی از این طرح نکردند.
کمبود نقدینگی بازار سرمایه به عنوان یکی از چالش‌های جدی‌ای است که طی دو سال گذشته به ویژه بعد از تشدید عرضه‌های اولیه موسوم به برنامه خصوصی‌سازی وضعیتی وخیم به خود گرفته است.
تشدید این نارسائی به مرحله ای رسیده که ارکان تصمیم‌گیر بازار سرمایه را به استمداد طلبی از دولت وادار کرده است.
لزوم حل مشکلات ساختاری بازار
با این حال «شاهین شایان آرانی» یکی از کارشناسان بازار سرمایه در خصوص معضل نقدینگی بازار می‌گوید: ما در کشور مشکلی به نام کمبود نقدینگی نداریم، بلکه برعکس مساله اصلی افزایش نقدینگی است. مساله اصلی این است که این حجم زیاد از نقدینگی جذب بازار سرمایه کشور نمی‌شود و به سمت بازارهای موازی همچون مسکن، طلا و ... سرازیر می‌شود. وی شروع کاستی کمبود نقدینگی بازار سرمایه را مربوط به سه سال گذشته می‌داند و اضافه می‌کند: مشکلات ساختاری موجود در بورس کشور سبب شده‌اند که سرمایه‌ها بیش از پیش از این بازار بیرون روند ودر مقابل سرمایه جدیدی هم به آن وارد شود. عدم توجه کافی دولت به بازار سرمایه مشکلات اجرایی و ساختاری در قانون جدید بازار سرمایه، عدم جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای سرمایه‌گذاری در بورس و... از جمله مشکلاتی هستند که رونق بورس را با مشکل روبه‌رو کرده‌اند.
شاخص نقدشوندگی بازار نگران‌کننده است
وی تاکید می‌کند: شاخص نقدشوندگی بازار سرمایه بسیار پایین و در حد نگران‌کننده‌ای است و اعتقاد من بر این است که با توجه به برنامه‌های سازمان خصوصی‌سازی برای عرضه‌های گسترده در سال‌جاری و نیاز به نقدینگی برای جذب سهامی که عرضه خواهد شد، بحران کمبود نقدینگی بازار را به مرز حادی خواهد رساند. اما موضوع کمبود نقدینگی بازار در حالی است که امسال دولت برنامه خصوصی‌سازی گسترده‌ای را در نظر گرفته است.
مطابق اعلام سازمان خصوصی در روزهای آغازین امسال، این سازمان قصد دارد 98 شرکت دولتی را از طریق بورس و مزایده به بخش‌خصوصی واگذار کند.
افزون بر برنامه‌های گسترده سازمان خصوصی‌سازی برای عرضه سهام دولتی، شرکت بورس هم در برنامه‌های امسال خود اظهار امیدواری کرده که ۲۰ شرکت را با سرمایه ۱۲هزار میلیارد تومان وارد بازار کند.از سوی دیگر این امیدواری شرکت بورس برای عرضه این ۲۰ شرکت، درآمد زیادی را نیز از محل پذیرش و درج و... نصیب شرکت بورس خواهد کرد. ولی باید توجه داشت که در صورت عدم تامین نقدینگی مورد نیاز برای بازار سهام کشور نه تنها نمی‌توان به موفقیت خصوصی‌سازی چندان امیدوار بود، بلکه شرکت بورس هم به درآمد مورد انتظار خود نخواهد رسید.
رحمانی: فعلا برنامه دیگری نداریم
حال که صورت مساله‌ای به نام «کمبود نقدینگی در بازار سرمایه» پیش‌رو است، می‌توان راه‌حل‌های احتمالی را برای حل این مساله پیشنهاد کرد.اما «علی رحمانی» در گفت‌وگو با خبرنگار ما در پاسخ به این سوال که شرکت بورس چه راهکارهایی را برای رفع بحران نقدینگی بازار دارد، می‌گوید: فعلا برنامه خاصی را در دستور کار نداریم و باید در این زمینه فکر کنیم.
فروش اقساطی سهام را جدی بگیرید!
در عین حال دبیر کانون سهامداران حقیقی هم در اظهار نظری به «موج» می‌گوید: به نظر می‌رسد مسوولان اقتصادی و نمایندگان مجلس باید در این ایامی که فشار نقدینگی و تورم ممکن است ما را به تصمیماتی وادار کند که به جز پشیمانی و توقف صنعت تولید و به تبع آن نگرانی در بازار سرمایه ایجاد می‌کند، جدی‌تر به پول اقتصادی پایبند بود تا از وارد کردن ریسک تصمیمات اقتصادی دولت به بازار سرمایه بکاهد که فردا دیر است«ابوالفضل متین» وی یادآور شد: یکی از روش‌های کنترل نقدینگی سرگردان در کشور قبلا فروش اقساطی سهام را به سهامداران حقیقی به صورت ۲۰درصد و الباقی طی اقساط ۵ساله پیشنهاد کردیم و هنوز هم بر این پیشنهاد پافشاری می‌کنیم.وی ادامه داد: یکی از راه‌های جذب نقدینگی و ورود سرمایه به بورس فروش قسطی سهام به آحاد مردم به عنوان یکی از بهترین راه‌ها برای خصوصی‌سازی و جذب نقدینگی است، روشی که بعضا در کشورهای دیگر هم آزموده شده است.
«متین» در پایان عنوان کرد: هرچند طراحی سازوکارهای اجرایی این پیشنهاد نیاز به آیین‌نامه‌هایی دارد که باید تمام جوانب آن بررسی شود اما این کار عملی است و با طراحی سازوکارهای اجرایی این پیشنهاد می‌توان هم رونق را به بازار سرمایه برگرداند و هم بخشی از نقدینگی سرگردان جامعه را به سمت بازار سرمایه هدایت کرد.
مخالفان: اعطای تسهیلات بورس را حبابی می‌کند
کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که اعطای تسهیلات خرید سهام دارای مزیت‌ها و در عین حال معایبی برای بازار سرمایه کشور است.
رونق گرفتن مقطعی بازار و رشد حبابی قیمت‌ها از یک‌سو و افزایش سودآوری گروه‌ها از سوی دیگر دو روی سکه اعطای تسهیلات را می‌سازند.
مخالفان این طرح معتقدند که اعطای تسهیلات نمی‌تواند رونق چندانی را در بازار سرمایه ایجاد کند، بلکه حتی به دلیل ماهیت کوتاه‌مدت این تسهیلات شوک قیمتی به بازار وارد می‌شود و در نتیجه قیمت‌ها حبابی رشد خواهند کرد.
موافقان: تمام گروه‌ها سودده می‌شوند
اما در مقابل موافقان این طرح نیز افزایش سودآوری تمام گروه‌های بازار را در نتیجه ورود نقدینگی حاصل از تسهیلات مدنظر قرار می‌دهند و از ورود این تسهیلات به بازار دفاع می‌کنند.
با این حال، مطابق اخبار منتشر شده، مخالفان این طرح که بانک مرکزی هم جزو آنها است، برنده اصلی این رقابت به شمار می‌روند.
این نکته است که «رحمانی» در صحبت‌های روز گذشته خود با «ایسنا» هم به آن اشاره داشته است.
وی می‌گوید: مذکرات و روش‌های مختلفی جهت ارائه تسهیلات یک‌هزار و ۵۰۰میلیارد تومانی به بانک مرکزی پیشنهاد شده است که با توجه به برنامه‌های بانک مرکزی جهت کنترل نقدینگی موافقتی در این زمینه حاصل نشده است. البته اگر ابعاد موضوع به صورت دقیق مورد واکاوی قرار گیرد ممکن است تصمیم‌گیری خاصی در این زمینه اتخاذ شود، ولی به نظر نمی‌رسد در این طرح نتیجه‌ای حاصل شود.
چه‌باید کرد؟
اظهارنظرهای مقامات ارشد بورس تهران و کارشناسان بازار در حالی است که هنوز پاسخی بر سوال اصلی بازار سرمایه پیدا نشده است. ظاهرا تصمیم و اراده جدی هم برای حل کردن بحران نقدینگی بازار وجود ندارد، اما واقعیت فعلی و آینده بورس کشور، عرضه‌های روزها و ماه‌های آینده است که بورس بی‌رمق فعلی را بی‌رمق‌تر خواهد کرد.
ارسال نظر