کارنامه منطقی!
گروه بورس – معصومه طاهرخانی: اردیبهشت سال ۸۴ زمانی که پیکان برای همیشه از ایران‌خودرو رفت، روند نزولی قیمت سهام این شرکت شروع شد و تا جایی پیش رفت که سرانجام دیروز مدیرعامل این شرکت برای همیشه رفت.
گروه بورس - معصومه طاهرخانی: اردیبهشت سال ۸۴ زمانی که پیکان برای همیشه از ایران‌خودرو رفت، روند نزولی قیمت سهام این شرکت شروع شد و تا جایی پیش رفت که سرانجام دیروز مدیرعامل این شرکت برای همیشه رفت.
درحالی روز گذشته خبر انتصاب «جواد نجم‌الدین» به عنوان مدیرعامل جدید ایران‌خودرو به جای «منوچهر منطقی» مدیرعامل پیشین این شرکت مطرح شد که گمانه‌زنی‌ها حاکی از تغییرات گسترده در زیرمجموعه‌های این شرکت در آینده‌ای نزدیک است.
گرچه حکم مدیرعامل جدید بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه را «احمد قلعه‌بانی»، مدیرعامل سازمان گسترش و نوسازی که سهامدار اصلی این شرکت است، صادر کرده ولی انتصاب رییس هیات‌مدیره سایپا در کلیدی‌ترین پست ایران‌خودرو، از جمله بخش‌های جالب توجه این تغییر به شمار می‌رود.
البته ظاهرا آن‌قدرها بازار به این سهم بی‌تفاوت است که انتشار این خبر دیروز کوچکترین تغییری را در روند معاملات این سهم ایجاد نکرد.
تغییر «منطقی» چه قدر مهم است؟
اینکه این تغییر بعد از قریب ۶سال چه تاثیری می‌تواند بر روند سهام این شرکت در تالار شیشه‌ای داشته باشد، چیزی نیست که بتوان بلافاصله به آن رسید.
چرا که گذر زمان بسیاری مسائل را برای فعالان بازار روشن خواهد کرد. از طرفی به دلیل گستردگی فعالیت گروه ایران‌خودرو، کوچکترین اصلاح ساختارهای مالی این شرکت نیازمند فرآیندی حداقل چند ساله است.اما این تغییر به چند دلیل برای بورس تهران مهم است.در درجه اول اینکه اصولا تغییرات در رده‌های بالای مدیریتی برای فعالان بازار مهم است و بسته به نوع تغییر و جایگزینی، واکنش‌های خاص خود را نشان می‌دهند. از آنجا که ایران‌خودرو یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بورسی در گروه خودرویی به شمار می‌رود بنابراین این تغییر می‌تواند به معنی تغییرهای بعدی در زیرمجموعه‌های این شرکت که اتفاقا آن‌ها هم جزو مهمترین‌ها هستند، شود.
در مرحله دوم چون ایران‌خودرو دارای سهام مدیریتی در بسیاری از شرکت‌های مهم بورسی از جمله بانک پارسیان است و ۴کرسی از ۷کرسی هیات‌مدیره این بانک را در اختیار دارد، پس بعید نیست که به انتظار تغییرات در رده‌های مدیریتی آن بانک نیز باشیم.
اما عامل سومی که این تغییر را برای فعالان تالار شیشه‌ای پررنگ کرده به نحوه جابه‌جایی و جایگزینی مدیران مربوط می‌شود. بازار در انتظار است تا ببیند آیا «ایدرو» با این تغییر به دنبال پیاده کردن چه سیاستی در شرکت‌های تابعه خود است و به طبع فعالان بورس تهران اولین ضربه‌گیر‌های اعمال هرگونه سیاست جدیدی هستند.
سهام «خودرو» چه قدر می‌ارزد؟
فعلا که تا اطلاع ثانوی سهامداران اقبالی به خرید سهام ایران‌خودرو ندارند، شاهد این مدعا هم بازارگردانی‌های مداوم سهم حداقل طی 6سال ریاست منطقی بر کرسی ریاست ایران‌خودرو است. سرمایه‌گذاری سمند که از زیرمجموعه‌های ایران‌خودرو است همان شرکتی است که بازارگردانی سهام شرکت مادر را انجام می‌دهد تا از خروج هرچه بیشتر سهامداران از دایره سهامداری این شرکت جلوگیری کند.
ماجرا وقتی تراژدیک‌تر است که با وجود بازارگردانی سهام، میانگین حجم معاملات این سهم طی دو ماه گذشته به زحمت به ۴۰۰هزار سهم در روز می‌رسد که البته بیش از ۵۰درصد این میزان هم مربوط به خریدهای بازارگردانی است.
ارزش بازار امروز ایران‌خودرو با سرمایه 630میلیارد تومانی حدود 840میلیارد تومان است که کمتر از 2درصد ارزش کل بورس تهران به شمار می‌رود. اما سقوط‌های هرچه بیشتر شاخص‌ها، ارزش روز بورس تهران را به مرز 45هزارو 500میلیارد تومان رسانده است.
با این اوصاف در اختیار داشتن جایگاه پانزدهمی میان بورس از لحاظ ارزش بازار، جزو آخرین تیرهای ایران‌خودرو برای کسب مجدد اعتبار در بورس تهران است.
این درحالی است که در ابتدای سال 82 و آن زمانی که منطقی نخستین ماه‌های مدیریت خود را در این شرکت شروع کرده بود، نام ایران‌خودرو تنها یک پله با جایگاه اولی فاصله داشت. البته نباید از یاد برد که آن سال‌ها جزو روزهای طلایی بورس تهران و روزهای اوج گرفتن قیمت‌ها بود.
ارزش روز سهام ایران‌خودرو در ابتدای سال ۸۲ معادل ۵۵۱میلیارد تومان بود که توانسته بود ۵درصد ارزش بورس را از آن خود کند. اما روزهای خوش و صعود قیمت از اواسط سال ۸۲ تمام شد و آن جا بود که سهام ایران‌خودرو در سراشیبی سقوط قرار گرفت.
«منطقی» برای ایران‌خودرو چه کرد؟
بررسی شاخص‌های عملکرد مدت فعالیت «منطقی» می‌تواند تصویری هرچند کلی را برای ما ترسیم کند. اما مهمترین تصویری که اعداد و ارقام بیان می‌کند در وهله اول سود خالص را با افزایش ۱۶۰درصدی نشان می‌دهد.
مقدار سود خالص این شرکت قبل از ورود منطقی معادل یک هزارو 252میلیارد ریال بود، در حالی که بعد از خروج وی این رقم به 3هزارو 263میلیارد ریال رسیده است. از جمله عوامل رشد سود‌آوری می‌توان به افزایش تولید، راه‌اندازی خطوط جدید تولید، فروش دارایی‌های غیرمولد و ... اشاره کرد.
از سوی دیگر درآمد حاصل از فروش ایران‌خودرو هم ۲۷۹درصد تغییر مثبت را به نفع مدیرعامل پیشین ثبت کرده است به طوری که این رقم از ۱۸هزارو ۷۹۷میلیارد ریال به ۷۱هزارو ۹۸۲میلیارد ریال رسیده است.
سایر شاخص‌های مهم مالی در فاصله قبل و بعد از مدیریت منطقی، شامل 448درصد افزایش در تسهیلات مالی دریافتی، 162درصد افزایش در سرمایه و 15درصد افزایش هم در تسهیلات بلندمدت دریافتی است.
اما یکی از مهمترین فاکتورهای برآورد موفقیت و عملکرد مدیریتی در هر شرکت تولیدی، میزان فروش است که آمارها بیانگر رسیدن جمع کل فروش سالانه ایران‌خودرو از رقم ۲۹۵هزار دستگاه در سال۸۲ به ۵۰۰هزار دستگاه در سال ۸۷ است.
بیشترین میزان فروش این شرکت هم در زمان ورود منطقی متعلق به گروه پیکان با 156هزار دستگاه و بعد از خروج وی نیز متعلق به گروه پژو با 339هزار دستگاه است.
۶ سال با آقای مدیرعامل!
6سال مدیریت بر کرسی ریاست بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه زمان درازی است تا اتفاقات زیادی بیفتد. انتشار اخبار سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی خطوط تولید ایران‌خودرو در برخی کشورها برای اولین‌بار، تولیدهای موتور و خودرو ملی، خروج پیکان از رده تولید و... آن‌قدرها برای بورس تهران جذابیت ندارد که حضور این شرکت به عنوان سهامدار در ترکیب غول‌های بزرگ بازار. اما از اتفاقات مهم دوره مدیریت منطقی می‌توان به ابطال معامله سهام بانک پارسیان از سوی رییس‌جمهور در سال 85 اشاره کرد. این معامله جریان‌های متفاوتی را در کشور علیه این بانک از یک‌سو و حاشیه‌های زیادی را برای سهام خود ایران‌خودرو از سوی دیگر ایجاد کرد.
ابطال این معامله در ۲۲اسفندماه سال ۸۵ بار دیگر سهام ایران‌خودرو را در اذهان فعالان بازار به کناره راند.
دومین اتفاق مهمی که اتفاقا سال گذشته برای خود منطقی رخ داد مربوط به حکم جنجالی وزیر برای انتصاب وی به صورت توامان بر مسند ریاست هیات‌مدیره این شرکت است. ماجرا از آنجا شروع شد که «محرابیان» وزیر صنایع طی حکمی منطقی را به طور همزمان به عنوان رییس هیات‌مدیره ایران‌خودرو منصوب کرد. این حکم با واکنش‌های زیاد فعالان روبه‌رو شد چرا که معتقد بودند این امر نیازمند تشکیل مجمع سهامداران شرکت است، ولی وزیر در اظهارنظری قاطع این امر را رد کرده بود و دلیل را به تمرکز حدود 70درصد سهام «خودرو» در پرتفوی «ایدرو» مربوط دانسته بود.
بازارگردانی‌های مداوم و فصلی سهام ایران‌خودرو و دیگر اتفاق مهم دوره مدیریتی منطقی به شمار می‌رود که البته شماری از فعالان بازار معتقدند که این امر نتوانسته اثری هرچند مثبت روی وضعیت سهام این شرکت بگذارد.
اما ایران‌خودرو به عنوان اولین شرکتی که توانست اوراق مشارکت 19درصدی را منتشر کند نیز مورد توجه قرار گرفت. گرچه این اقدام با پاسخ سرد بورسی‌ها روبه‌رو شد و پروژه شکست خورد ولی در هر صورت به عنوان یکی از حرکات قابل توجه این شرکت مطرح است.
به جز مدیرعامل سابق، بیشتر مدیران رده بالای گروه ایران‌خودرو در گفت‌و‌گوهای متعدد با رسانه‌ها از اصلاح ساختار مالی این خودروساز خبر دادند و همواره جایگزینی هرچه بیشتر سود عملیاتی را به جای سود غیرعملیاتی برای فعالان نوید می‌دادند. ولی این اتفاق هم نیفتاد به طوری که تنها طی دو سال گذشته شرکت ناچار شد مابه‌التفاوت‌های مربوط به تسعیر نرخ ارز را با فروش دارایی‌های غیرمولد جبران کند.
شرایط البته تا جایی پیش رفته که با نگاهی به صورت‌های مالی این شرکت به عیان روشن می‌شود که مرز سود‌آوری و زیان‌دهی این شرکت بسیار کمرنگ و متزلزل است و کوچکترین تغییر کلان سیاستی از جمله کاهش عوارض واردات خودرو می‌تواند این شرکت را به مرز زیان‌دهی بکشاند.
تمام سهامداران حاضر در سفره «خودرو»!
قطعا این تغییر مدیریتی برای دیگر سهامداران این شرکت نیز حائز اهمیت است، گرچه از 5عضو هیات‌مدیره، احتمالا 4عضو زودتر از تک‌عضو دیگر از این جابه‌جایی مطلع بودند!
همان‌گونه که عنوان شد سازمان گسترش و نوسازی صنایع (ایدرو) به تنهایی ۴۰درصد سهام را در اختیار دارد. سرمایه‌گذاری «رنا»(از زیرمجموعه های ایدرو) با ۵/۸درصد، سرمایه‌گذاری «سمند» با ۵درصد، زیرمجموعه‌های وزارت رفاه از جمله (تامین اجتماعی، صندوق بازنشستگی و سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری) در مجموع با ۱۸درصد، کارکنان شرکت و زیرمجموعه‌های تابعه با ۵/۳درصد و در نهایت سهام عدالت هم با یک درصد سایر سهامداران حاضر در ترکیب سهامداران این شرکت به شمار می‌روند.
پرواضح است که «ایدرو» به طور مستقیم و غیرمستقیم و در مجموع با 57درصد، مدیریت تمام و کمال این شرکت را در اختیار دارد.
با نگاهی به پرتفوی بورسی و غیربورسی ایران‌خودرو نیز مشخص می‌شود که بهای تمام شده سرمایه‌گذاری این شرکت در شرکت‌های بورسی معادل یک هزارو ۵۵۸میلیاردو ۸۲۲میلیون ریال است. این درحالی است که مجموع بهای تمام شده سرمایه‌گذاری «خودرو» در ۱۸شرکت غیربورسی معادل ۴هزارو ۳۹۱میلیاردو ۹۹۲میلیون ریال بوده است.
ارسال نظر