سند بودجه چه ابهاماتی دارد؟
مجمع‌عمومی عادی سالانه صندوق تثبیت بازار سرمایه که در محل وزارت امور اقتصادی و دارایی برگزار شد، وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس‌کل بانک‌مرکزی، جانشین رئیس هیات‌عامل صندوق توسعه ملی، رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار، رئیس هیات‌عامل صندوق تثبیت بازار سرمایه، تعدادی از مدیران وزارت امور اقتصادی و دارایی، جمعی از معاونان و مدیران سازمان بورس و اوراق‌بهادار و نمایندگان سازمان‌برنامه و بودجه حاضر بودند. بررسی عملکرد این صندوق نشان می‌دهد که این صندوق در اکثر روزهای معاملاتی، با توجه به روند نزولی بازار سرمایه خریدار بوده‌است. این صندوق به‌عنوان یک صندوق بازارگردان، نیازمند این است که یک بازدهی معقول برای ادامه فعالیت داشته‌باشد، بنابراین بررسی عملکرد این صندوق به جهت اینکه بازار سرمایه در آینده هم نقد شود از اهمیت برخوردار است.
چه زمانی بورس به مسیر صعودی بازمی‌گردد؟
علی خوشطینت، کارشناس بازار سرمایه در مورد عملکرد صندوق تثبیت گفت: در مجمع عادی سالانه صندوق تثبیت و توسعه مطرح شده‌است که صندوق تثبیت در نیمه نخست امسال در ۶۸درصد از روزهای معاملاتی که عمده روزهای معاملاتی محسوب می‌شود، در بازار سرمایه خریدار بوده و جمع ارزش کل خریدهای خرد این صندوق در دوره یادشده، به مرز ۱۲همت رسیده‌است. این موضوع نشان می‌دهد با توجه به شرایط حاکم بر بورس، صندوق در بیشتر روزها مجبور به خرید بوده و به‌طور طبیعی این صندوق، مانند یک صندوق بازارگردان در ابعاد بزرگتر عمل می‌کند و باید در روزهای مثبت فروشنده و در سمت عرضه و در روزهای منفی متقاضی نمادها و خریدار باشد تا بتواند منابع مورد‌نیاز خود را برای روزهای بحرانی تجهیز کند، اما خریدار‌بودن صندوق در اکثر روزهای معاملاتی باعث می‌شود یک ناترازی مالی در منابع، به صندوق توسعه و تثبیت تحمیل شود و در نتیجه، این صندوق نمی‌تواند منابع لازم را در آینده برای حمایت از بازار تامین کند و این کسری نیازمند تزریق منابع خواهدبود، در نتیجه به‌وجود آمدن کسری و ناترازی در صندوق توسعه و تثبیت باعث به‌وجود آمدن اخلال در عملکرد آن می‌شود.
البته با توجه به اینکه از 700 نماد معاملاتی، حدود 600نماد قرمزپوش هستند و بازار سرمایه در سایه ریسک‌های سیاسی و تنش‌های نظامی برون‌‌‌‌‌مرزی به‌سر می‌برد و یک روند نزولی سنگین را طی می‌کند، به‌طور طبیعی نمی‌توان انتظار حل‌شدن مشکل نقدشوندگی بازار توسط صندوق توسعه و تثبیت را داشته باشیم. شاخص‌کل بورس نیز محدوده‌های حمایتی خود مانند سطح دو‌میلیونی را از دست داده و انتظار می‌رود که این روند در روزهای آتی و هفته آینده هم ادامه داشته‌باشد، بنابراین هرقدر هم صندوق تثبیت بتواند حرفه‌‌‌‌‌ای عمل کند، ناکام خواهد بود. پیشنهاد می‌شود که صندوق تثبیت از ابزارهای مالی مانند ابزارهای حمایتی اوراق‌تبعی به‌خصوص در نمادهای شاخص‌‌‌‌‌ساز استفاده کند، تا تضمینی برای بازگشت منابع خود هم داشته‌باشد، به‌معنای دیگر صندوق تثبیت، باید بزرگ‌ترین مشتری اوراق‌تبعی باشد، نه مهم‌ترین مشتری در بازار نقدی.
خوشطینت در مورد جلسه رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار با اعضای هیات‌مدیره و دبیرکانون نهادهای سرمایه‌گذاری در این هفته گفت: از صحبت‌های رئیس سازمان، چنین ارزیابی می‌شود که تلاش‌هایی در جهت تدوین قانون بودجه‌سال1404 به نفع بازار سرمایه انجام‌شده که بخشی از تلاش‌های رئیس سازمان در بودجه‌منعکس شده و طبق گفته ایشان، نباید انتظار داشت که مشکلات و موانع پیش‌‌‌‌‌روی بازار سرمایه در کوتاه‌مدت حل و فصل شود.
کارشناس بازار سرمایه در مورد عملکرد رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار و تیم فعلی حاکم بر نهادهای اقتصادی کشور گفت: به‌نظر می‌رسد که رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار اشراف کاملی بر مشکلات بازار سرمایه و اقتصاد دارد و راهکارهای برون‌رفت از وضعیت فعلی بورس را می‌‌‌‌‌داندو همچنین رئیس سازمان بورس و اوراق‌بهادار می‌تواند رایزنی‌‌‌‌‌هایی با دولت جهت تصمیم‌گیری و سیاستگذاری به نفع بازار سرمایه داشته‌باشد و از این بابت درمیان فعالان بازار سرمایه و کارشناسان، نگرانی وجود ندارد. با توجه به ادعاهای وزیر امور اقتصادی و دارایی، عبدالناصر همتی و بدنه کارشناسی دولت، به‌نظر می‌رسد حمایت‌هایی نسبت به بازار سرمایه وجود داشته‌باشد و در صورتی‌که سایه ریسک‌های سیستماتیک و تنش‌های نظامی برون‌‌‌‌‌مرزی که خارج از کنترل است، کاهش پیدا کند، بخشی از ارزش ازدست رفته بازار سرمایه در روزها و هفته‌های گذشته می‌تواند جبران شود، اما تداوم رشد بازار سرمایه نیازمند پیگیری‌های سازمان بورس و اوراق‌بهادار و اجرایی‌شدن وعده‌‌‌‌‌های حمایتی دولت و برداشته‌شدن موانع و مشکلات اقتصادی پیش‌‌‌‌‌روی بازار است که به‌نظر می‌رسد، در آینده‌نگرانی‌‌‌‌‌ای بابت آن وجود نداشته‌باشد و خوشبختانه تیم متخصصی در راس کار نهادهای اقتصادی قرار دارند و به مجرد اینکه ریسک‌های سیاسی کاهش یابد، شاهد افزایش ارزش بازار سرمایه و رشد آن خواهیم بود.
خوشطینت در مورد سند بودجه1404 ارزیابی خود را این‌گونه بیان کرد: سند بودجه1404 نسبت به سال‌های گذشته از شفافیت بالاتری برخوردار است و موارد فرابودجه‌‌‌‌‌ای هم در آن درنظر گرفته‌شده و از شرایط انقباضی سال‌های گذشته نیز اندکی فاصله گرفته‌است که می‌تواند برای بازار سرمایه یک پارامتر مثبت باشد، اما چند ابهام در سند بودجه‌وجود دارد، اگر افزایش نرخ تسعیر در سند بودجه با هدف حرکت به سمت یکسان‌‌‌‌‌سازی نرخ ارز در دستور کار قرارگرفته‌است، به‌نظر می‌رسد با توجه به شرایط تورمی که اقتصاد کشور در آن به‌سر می‌برد و با وجود تنش‌های منطقه‌ای و ریسک‌های سیاسی، دستیابی به این مهم، به‌راحتی امکان‌پذیر نباشد، بنابراین اصلاحات اقتصادی که رئیس‌جمهور وعده داده‌است، در شرایط آرام سیاسی و اقتصادی می‌تواند میسر باشد. وی در مورد ابهام دوم سند بودجه1404 گفت: ابهام دومی که در سند بودجه1404 وجود دارد، در زمینه واگذاری دارایی‌های دولت است، اگر دولت به سازمان خصوصی‌‌‌‌‌سازی تکلیف کند که واگذاری دارایی‌ها را افزایش دهد، در شرایط فعلی بازار سرمایه، این امر امکان‌پذیر نیست و امیدواریم که حداقل با سیاست کنترل نرخ بهره، شرایط به نفع بازار سرمایه پیشرفت کند.
