برای چهارمین‌بار در سال‌جاری، دامنه‌نوسان کاهش پیدا کرد
سایه ریسک سیستماتیک بر بورس
صبا طاهریان / دنیای اقتصاد
بازار از دریچه آمار
در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، شاخص‌کل با افت ۰.۳۸درصدی همراه شد. نماگر هموزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نمادهای معاملاتی است، افت ۰.۲۲درصدی را تجربه کرد. همچنین شاخص‌کل فرابورس نیز ۰.۲۱درصد از ارتفاع خود را از دست داد. کاهش دامنه‌نوسان به مثبت و منفی یک‌درصد، مانع از تزریق فضای منفی صفوف فروش به عملکرد نماگرهای تالار شیشه‌ای شد. در معاملات دیروز، سکه رفاه در بورس‌کالا، قله جدیدی را در حوالی ۴۷میلیون و ۸۰۰هزار‌تومان به‌ثبت رساند. سقف قبلی سکه رفاه در اواخر فروردین ماه به‌ثبت رسیده‌بود. دلار نیز در بازار آزاد با رشد همراه شد و برای اولین‌بار بعد از ۱۸مردادماه وارد کانال ۶۱هزار‌تومان شد. با افزایش قیمت دلار در بازار آزاد، دارایی‌های بازار طلا و سکه با استقبال سرمایه‌گذاران همراه شد. هر ۱۳صندوق طلای حاضر در بازار با رشد همراه شدند. رصد نوسانات قیمتی صندوق‌های طلا حاکی از افزایش بیش از ۳درصدی در قیمت پایانی کلیه این صندوق‌ها است.
نخستین ریسک سیستماتیک سال
بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گمان سال۱۴۰۳، یکی از عجیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین سال‌هایی است که در سنوات آتی از آن یاد خواهد شد. طیف متنوعی از اتفاقات در ۶ ماه نخست این سال در حوزه سیاست داخلی و روابط خارجی رخ‌داد که هریک به‌نحوی و طریقی کلیات سیاست و اقتصاد کلان کشور را تحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تاثیر قرارداد. در این اثنا بازار سهام به‌عنوان بازاری که بخش‌اعظم سرنوشت و مسیر آتی آن به رویدادها و تحولات سیاسی و اقتصادی گره‌خورده است، روزهای تلخی را پشت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سر گذاشت. سیزدهم فروردین ماه، اسرائیل کنسولگری ایران در دمشق را مورد هدف قرارداد و مخابره‌شدن اخبار این رویداد، همگان را به این نتیجه رساند که مطمئنا ایران نیز واکنش مقتضی به این عمل اسرائیل نشان خواهد داد و نخستین ریسک سیستماتیک بر سپهر بورس تهران سایه افکند.
دومین ریسک سال
در ادامه ایران در بیست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وششم فروردین، پاسخ موشکی و پهپادی قابل‌توجهی به اقدام اسرائیل نشان‌داد. خطر سرایت آتش جنگ به داخل مرزهای کشور یکی از ریسک‌های مهمی بود که بر اثر فعل و انفعالات حادث‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده در فروردین سال‌جاری، بازار سهام را تحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌الشعاع قرارداد. سازمان بورس و اوراق‌بهادار برای حفاظت از سرمایه سهامداران در آن مقطع، دامنه‌نوسان را به مثبت و منفی یک‌درصد کاهش داد و بعد از ۴روز معاملاتی دامنه به روال سابق بازگشت.
ابهام در وضعیت سیاست داخلی
یک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه بعد از قضایای فوق‌الذکر، ریسک ابهام درخصوص وضعیت آتی سیاست داخلی، بازار سهام را در شوک فرو برد. اواخر اردیبهشت، بالگرد حامل رئیس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جمهور و همراهان سقوط کرد و ابهام و عدم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شفافیت بر سپهر سیاسی کشور حاکم شد. طبیعتا در چنین فضایی بازار سهام نیز با فشار فروش همراه شد. این‌بار نیز سازمان بورس دست به‌کار شد و دامنه‌نوسان را به مثبت و منفی ۲درصد کاهش داد. بعد از بر‌‌گزاری دور نخست انتخابات ریاست‌جمهوری، دامنه‌نوسان به مثبت و منفی ۶درصد افزایش پیدا کرد.
ترور رئیس دفتر سیاسی حماس
بعد از انتخاب مسعود پزشکیان به‌عنوان رئیس دولت چهاردهم، انتظار بر این بود که رفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رفته آرامش به فضای سیاسی کشور بازگردد و اقتصاد کلان کشور و بورس تهران نیز متعاقبا از این امر تاثیر مثبتی دریافت کنند. دهم مردادماه یک اتفاق غیرمنتظره دیگر در تهران رخ‌داد و رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران ترور شد که این موضوع نیز موجبات تشدید فشار عرضه در بورس تهران را فراهم کرد. این‌بار نیز سازمان بورس با تاخیری چند روزه، دامنه‌نوسان در بازار سهام را به مثبت و منفی یک‌درصد کاهش داد. تمام ماجراهای مذکور که ریسک سیستماتیک (ریسکی که بر کلیت بازار سهام تاثیر می‌گذارد) تلقی می‌شوند، بازار را با فشار فروش همراه کردند، بنابراین می‌توان در یک جمع‌بندی کلی از موارد مذکور، ریسک‌های سیستماتیک و ژئوپلیتیک را مهم‌ترین ریسک‌های ۶ ماه نخست سال‌جاری نام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری کرد.
