نیاز امروز مدیران بازار سرمایه
طبق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، ریاست شورای بورس و اوراق بهادار با وزیر امور اقتصادی و دارایی است و اینک با تغییر رئیس شورای عالی بورس میشود از کمپینهای له یا علیه تغییر، نظرسنجیها یا گفتوگوهایی که در گروههای تلگرامی فعالان بازار سرمایه جریان دارد، این موضوع را استنباط کرد که موضوع رئیس بعدی سازمان بورس به عنوان یکی از موضوعات بحثبرانگیز این روزهای بازار سرمایه مطرح است. از آنجا که بازار سرمایه از مرداد ۹۹ تاکنون نزولی فرسایشی را به دنبال داشته است، از سوی فعالانش لزوم ایجاد تغییر در ارکان تصمیمگیر و پوزیشنهای کلیدی آن، به عنوان یک مسکن یا عاملی کاتالیزوری برای تغییر روند بازار درخواست میشود. اما فارغ از اینکه «رئیس سازمان بورس چه کسی قرار است باشد» و «تغییر رئیس سازمان اصولا چقدر در تغییر روند بازار موثر است» بد نیست به این بپردازیم که رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار چه ویژگیهایی باید داشته باشد. طبق ماده ۲۰ اساسنامه سازمان بورس و اوراق بهادار، رئیس سازمان بالاترین مقام اجرایی سازمان است و کلیه اختیارات لازم برای اداره امور را داراست و نماینده سازمان نزد کلیه مراجع است.
تجربه فعالیت در بازار سرمایه طی این سالها و دیدن عملکرد ۶ رئیس سازمان بورس، مهمترین ویژگیای را که به ذهن من میآورد برخورداری از نگاه کلان و ساختاری به موضوعات پیچیده اقتصادی است که برآیند آنها در کشمکشهای صنایع مختلف بازار و تقابل ذینفعان متنوع آن قابل مشاهده است.
واقعیت این است که رئیس سازمان بورس پتانسیل آن را دارد که با هر تصمیمی منافع عدهای را تامین و منافع عدهای دیگر را تحتالشعاع قرار دهد. بنابراین اینکه تصمیمات چگونه اتخاذ شود که کمترین آثار سوء را بر ذینفعان بازار داشته باشد، نیاز به تبحر و دانش بالای اقتصادی و تحلیلی دارد. موضوع دیگر برخورداری از سرمایه اجتماعی بالا در میان سایر ارکان دولت است و درست است که سازمان بورس تحت نظارت وزارت اقتصاد اداره میشود، اما رئیس سازمان بورس در عمده موارد نیاز به پیگیریهای میاندستگاهی دارد که اگر سرمایه اجتماعی کافی را علاوه بر وزارت اقتصاد در وزارتخانههای صنعت، نفت، نیرو، رفاه، مسکن و شهرسازی، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، مجلس شورای اسلامی و قوه قضائیه نداشته باشد در تمامی مذاکرات بازی را به ضرر فعالان بازار و سهامداران واگذار خواهد کرد.
اینکه فقط بخواهیم از مسیر جریانسازی و فشار رسانهای کارها را جلو ببریم به عنوان یک استراتژی همیشگی نمیتواند پاسخگوی مطالبات بازار از سایر دستگاهها باشد. بازار سرمایه به یک رئیس با تجربه بالای اقتصادی و آگاه نسبت به موضوعات و مشکلات بازار سرمایه و همچنین برخوردار از سرمایه اجتماعی بالا در میان سایر دولتمردان نیاز دارد که یکتنه بتواند راهکارهای برونرفت از بنبستهایی را که صنایع درگیر آن میشوند با بالاترین مقام مسوول ایدهپردازی کرده و حل کند.