جا‌به‌جایی ریسک‌ها
با توجه به اینکه سکاندار وزارت اقتصاد برای بورس‌بازان اهمیت بسیاری دارد به نظر می‌رسد سناریوهای احتمالی در مورد شرایط اقتصادی بعد از روی کار آمدن عبدالناصر همتی، وزیر پیشنهادی اقتصاد، را دائما مورد بررسی قرار دهند. همان‌طور که از روز شنبه ملاحظه کردیم سه بازار سهام، ارز و طلا در مسیر صعودی حرکت کردند و حاضر نشدند از مواضع افزایشی کوتاه بیایند. البته وضعیت بورس نسبت به بازارهای دیگر متفاوت است. این بازار بعد از وعده‌های حمایتی سیاستگذار پولی با سرخ‌پوشی یکپارچه نماگرها برای چهار روز متوالی خداحافظی کرد و بازار برای سه روز متوالی شاهد ورود پول حقیقی‌ها بود. از روز چهارشنبه نمادهای بزرگ‌تر بازار تقاضای بیشتری را تجربه کردند. این وضعیت تا روز قبل نیز بر همین منوال بود؛ به‌طوری که شاخص کل هم‌وزن افزایش بیشتری را نسبت به شاخص هم‌وزن ثبت کرد.
بر این اساس به نظر می‌رسد عدم قطعیت‌ها، معامله‌گران سهام را وارد فاز احتیاطی کرده است؛ به‌طوری که کل تغییرات نماگر بورس تهران طی معاملات هفته جاری کمتر از ۲.۳۶درصد بود. خروج از این شرایط نیز تنها نیازمند ظهور نشانه‌های واقعی و فروکش تنش‌های سیاسی فعلی است. اما اکنون از منظر بنیادی اتفاقاتی در بازار رخ داده که بستر یک سوال مهم را فراهم کرده است. در حال حاضر میانگین نسبت قیمت بر سود بازار به کمترین مقدار خود از انتهای سال ۹۸رسیده است؛ اما بررسی‌ها نشان می‌دهد کاهش نسبت مزبور متاثر از تعدیل مثبت سود شرکت‌های بزرگ بوده است.
اکنون در صورت تقویت جریان ورود نقدینگی به بورس، رشد عمومی قیمت‌ها محتمل است؛ در غیر این صورت، اصلاح کوچک‌ها به نفع بزرگ‌ترهای سهام دور از انتظار نیست .با نگاهی به وضعیت نمادهای حاضر در تابلوی معاملات بورس تهران از منظر نسبت متوسط قیمت بر سود هر سهم (P/E) می‌توان دریافت در حال حاضر این نسبت در ۴۸نماد معاملاتی زیر ۴واحد، ۷۱ نماد زیر ۵واحد و پایین‌تر از متوسط P/ E بازار است. در این خصوص افزایش سودآوری شرکت‌های صادرات‌محور سبب شد این متغیر نسبت به یک سال اخیر روندی کاهشی را تجربه کند. به نظر می‌رسد مهم‌ترین عامل پایین ماندن این نسبت مرتبط با عدم کاهش نرخ بهره به عنوان مولفه مهم و اثرگذار بر قیمت سهام است.
این در حالی است که از قبال رشد قیمت ارز نیمایی مانعی وجود ندارد. اما آیا در چنین شرایطی می‌توان گفت بازار با اقبال خرید روبه‌رو خواهد شد؟ هرگاه نسبت به قیمت سود هر سهم آینده‌نگر به این محدوده رسیده، با واکنش مثبت اهالی بازار روبه‌رو شده است. این در حالی است که بسیاری از سهام، P/E آنها اکنون از محدوده مذکور کمتر است و زیر این نسبت قرار دارد. این امر خود نشانگر آن است که بازار سرمایه در مقطع کنونی ارزنده است. بدیهی است که در چنین شرایطی آنهایی که به سهام مورد‌معامله در این بازار خوشبین هستند و آن را ارزنده می‌دانند احتمال اینکه برای از‌سر گرفتن خرید، سرمایه‌گذاری داشته باشند، زیاد است.
