چه عواملی باعث افت سهام ژاپن شده است؟
بورس ژاپن در سراشیبی
شاخص بورس توکیو (Nikkei ۲۲۵) پس از سقوط ۵.۳ درصدی که اخیرا تجربه کرده بود، مجددا صبح جمعه پس از ۴ درصد کاهش به ۳۶.۵ هزار رسید. در طول پنج سال گذشته، این شاخص تنها پنج بار و در زمان شروع پاندمی کووید-۱۹ در ماه‌های مارس و آوریل ۲۰۲۰، کاهش روزانه‌‌‌ای بیش از ۴.۰ درصد را تجربه کرده بود.
تاکئو کامای، رئیس خدمات اجرایی در CLSA توکیو، عنوان کرد: «ما از زمان پاندمی تاکنون هرگز شاهد چنین تغییراتی نبوده‌ایم. علت این تغییرات چیست؟ اکنون داده‌های اقتصادی ضعیف در ایالات‌متحده، داده‌های منفی تلقی می‌شوند.» او افزود: «امروزه داده‌های ضعیف به افزایش نگرانیها درباره رکود اقتصادی دامن می‌‌‌زند، در حالی که قبلا سرمایه‌‌‌گذاران داده‌های منفی ایالات‌متحده را به عنوان نشانه‌‌‌ای از احتمال کاهش نرخ بهره و تقویت سهام در نظر می‌گرفتند.» کامای ادامه داد: «مسائل ژئوپلیتیک و درآمدها نیز در این موضوع نقش دارند. عدم قطعیت بسیار بالاست و عموم مردم در حال کاهش ریسک هستند.» این در حالی است که اوایل سال جاری، این شاخص به بالاترین حد خود رسید که ناشی از افزایش درآمدهای شرکتی به پشتوانه ین ضعیف، بازگشت ملایم تورم و بهبود حاکمیت شرکتی بود. افزایش سهام مرتبط با تراشه‌ها نیز به صعود بازار کمک کرد. تضعیف ین موجب افزایش درآمد شرکت‌های ژاپنی می‌شود، زیرا صادرات را به خارج از کشور رقابتی‌‌‌تر می‌‌‌کند و ارزش سود کسب‌شده در خارج از کشور را بر حسب ین افزایش می‌دهد.
اکنون چشم‌‌‌انداز رشد سود شرکت‌ها به دلیل تقویت شدن ین، مبهم‌‌‌تر از گذشته است. از اوایل ماه ژوئیه، به دلیل انتظارات فزاینده برای کاهش تسهیلات پولی توسط بانک مرکزی ژاپن و همچنین احتمال کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو، ین در برابر دلار تقویت شده است. روز چهارشنبه، بانک‌مرکزی ژاپن نرخ بهره خود را به ۰.۲۵ درصد افزایش داد و اعلام کرد که تا اوایل سال ۲۰۲۶، میزان خرید ماهانه اوراق قرضه دولتی خود را تقریبا به نصف کاهش خواهد داد. ین اخیرا حدود ۱۴۹.۵۳ در برابر دلار معامله می‌شد، در حالی که این مقدار در اوایل ژوئیه حدود ۱۶۱ بود.
روز جمعه، شرکت اینتل اعلام کرد قصد دارد هزینه‌های سال آینده خود را بیش از ۱۰ میلیارد دلار کاهش دهد. این تصمیم مستلزم کاهش هزینه‌های سرمایه‌ای و کاهش مشاغل است. درنتیجه این تصمیم، سازندگان تجهیزات مورد استفاده در تولید نیمه‌هادی‌ها از بزرگ‌ترین بازندگان در توکیو بودند. Tokyo Electron Ltd و Lasertec به ترتیب افت ۱۰ و ۸.۵ درصدی را تجربه کردند. صاحب‌نظران بر این باورند که این روند به دلیل حجم بالای فروش از سوی صندوق‌های سرمایه‌‌‌گذاری بلندمدت اروپایی و آمریکایی آغاز شده است. کارشناس ارشد یک شرکت کارگزاری ژاپنی گفت: «این هفته شاهد حالت جنون‌‌‌آمیزی برای برداشت سود بوده‌‌‌ایم. صندوق‌های بزرگ در حال کاهش ریسک خود هستند و ژاپن پس از یک دوره موفق، اکنون در حال تجربه نااطمینانی بزرگی است و پارامترهای اقتصاد کلان آن امیدوارکننده به نظر نمی‌رسد.»
