چگونه صندوق‌های اهرمی را مقایسه کنیم؟

عارف محبی/فعال بازار سرمایه صندوق‌های اهرمی به دلیل ساختار خاص خود، توانسته‌‌‌‌‌اند توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کنند. این صندوق‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در شرایط بازار صعودی، رشد بیشتری نسبت به دیگر صندوق‌های سهامی داشته باشند و به همین‌خاطر می‌توانند نظر افراد ریسک‌‌‌‌‌پذیر را به خود جلب کند. با پذیره‌نویسی دو صندوق اهرمی بیدار و نارنج و رسیدن مجموع صندوق‌ها به هفت صندوق اهرمی قابل‌معامله در بورس، مهم است که بدانیم چگونه می‌توان ارزندگی این صندوق‌ها را نسبت به هم مقایسه و بهترین گزینه را انتخاب کرد.

صندوق‌های اهرمی از دو بخش واحد‌های عادی و واحدهای ممتاز تشکیل شده‌اند. مخاطب واحد‌های عادی افراد ریسک‌گریزی هستند که می‌خواهند اصل سرمایه آنها تضمین‌شده و در عوض ماهانه سود دریافت کنند، اما واحد‌های ممتاز که موضوع بحث ماست، مناسب افراد ریسک‌پذیری است که در قیاس با سرمایه‌گذاری در سهام و صندوق‌های سهامی عادی خواهان دریافت سود بیشتری هستند؛ در واقع خریدار واحد ممتاز سرمایه، واحدهای عادی را قرض می‌گیرد تا بازده بیشتری کسب کند.در انتخاب بهترین صندوق از بین هفت صندوق اهرمی، (اهرم، توان، شتاب، جهش، موج، بیدار و نارنج) و متغیرها، موارد مختلفی مورد‌توجه قرار می‌گیرند. در این یادداشت قصد داریم تا با سه متغیر اهرم ساده(کلاسیک)، اهرم بالفعل و حباب ضریب ارزندگی را محاسبه کنیم.

ضریب اهرمی ساده از تقسیم «جمع‌کل دارایی صندوق» به «جمع‌کل دارایی واحد‌های ممتاز» به‌دست می‌آید که در سایت هر صندوق جداگانه در دسترس است، اما از آنجاکه بخشی از دارایی‌های واحدهای ممتاز به‌صورت نقد یا اوراق نگهداری می‌شوند، ضریب اهرم ساده نمی‌تواند ملاک دقیقی برای اندازه‌گیری اهرم واقعی باشد، بنابراین با حذف نقدینگی و اوراق به اهرم دقیق‌تری می‌رسیم. برای این‌کار نسبت سهام را در اهرم ساده ضرب می‌کنیم.اگر ما فرض کنیم قیمت هرکدام از صندوق‌های اهرمی روی تابلوی معاملات معادل  NAV آن صندوق باشد، یا به‌عبارتی فاقد حباب باشد، در این حالت صندوقی می‌تواند بیشترین رشد را تجربه کند که از اهرم بالفعل بالاتری برخوردار است، اما معمولا خریداران حاضر به پرداخت پول بیشتری نسبت به NAV صندوق هستند؛ درواقع اکثر اوقات صندوق‌های اهرمی با حباب مثبت معامله می‌شوند.

در این حالت با توجه به حباب مثبت صندوق‌ها، محاسبه ارزندگی و روند صعودی پیش‌‌‌‌‌روی هر صندوق اندکی متفاوت خواهد شد. یک شیوه متداول برای این کار، تلفیق حباب و ضریب اهرم است. برای این کار ابتدا حباب را از دل واحد ممتاز بیرون می‌کشیم و سپس ضریب به‌دست آمده را در اهرم بالفعل ضرب می‌کنیم. برای درک راحت‌‌‌‌‌تر این محاسبه، از یک مثال استفاده می‌کنیم. صندوق «الف»، با ۳.۳‌درصد حباب قیمتی و ضریب اهرم بالفعل ۲.۱۱ و صندوق «ب» با حباب ۲.۸‌درصدی و ضریب اهرم بالفعل ۱.۹۹ را درنظر بگیرید. برای محاسبه ارزندگی صندوق «الف»، عدد یک را از ۳.۳‌درصد حباب قیمتی آن کاسته و در ۲.۱۱ ضرب می‌کنیم که عدد ۲.۰۴ را به ما می‌دهد. تکرار همین فرآیند برای صندوق «ب» مارا به عدد ۱.۹۳ می‌رساند. ارزندگی صندوق «الف» از صندوق «ب» بیشتر است و  در یک روند صعودی احتمالا صندوق «الف» می‌تواند سود بیشتری نصیب سهامدار ممتاز کند.