مثبت شکننده برای بورس
ناامید به بازگشت
فاطمه حاجعلی، کارشناس بازار سرمایه گفت: در اواخر هفته گذشته پس از هفته‌ها کش و قوس، پیگیری، تبادل‌نظرات موافق و مخالف و رایزنی‌‌‌‌های بسیار با ارکان مختلف دخیل در فرآیند قانون‌گذاری، بند«س» تبصره۶ قانون بودجه سال۱۴۰۳ کل کشور در مجلس شورای‌اسلامی اصلاح شد که در صورت تایید نهایی شورای‌نگهبان تبدیل به قانون خواهد شد و این موضوع یک شوک نسبتا آرام و مثبت را به بازار وارد کرد و یکی از محرک‌های اصلی بازار بود؛ البته تلاش‌ها و پیگیری‌های ارکان بازار سرمایه، تشکل‌های فعال در این حوزه، تولید کشور و فعالان بازار در پیشبرد این امر بسیار موثر بوده‌‌‌‌‌اند.
وی ادامه داد: البته این معافیت‌ها به‌معنای ایجاد یک ترجیح یا امتیاز مالیاتی برای گروهی خاص نیست، بلکه بدون وجود این معافیت‌ها بسیاری از اقدامات در فرآیند انتشار اوراق و تامین مالی و فعالیت مدیریت دارایی، منطق اقتصادی خود را از دست می‌دهد، بنابراین تبعات حذف دفعی این معافیت‌ها منطق سرمایه‌گذاری‌های آتی را با اخلال مواجه می‌کند و بهتر است سازوکاری تعریف شود که قوانین دائم و دارای سطح اثر گسترده ترجیحا در قوانین بودجه‌سالانه تخصیص نخورند و هرگونه دخل و تصرف منوط به اصلاح قانون اصلی با اخذ نظرات تمامی فعالان اقتصادی و بررسی دقیق‌تر ابعاد آن باشد.
وی افزود: عامل دیگری که به مثبت‌شدن این روزهای بازار کمک کرد، خبری بود که در مورد تغییر ضریب اعتباری مطرح شد که به‌نظر بازار همیشه آن را به‌عنوان یک سیگنال قوی در محدوده حمایتی یاد کرده و آن را نقطه‌‌‌‌ای برای کف کانال می‌‌‌‌داند. عامل مهم دیگر تغییرات بخشنامه‌‌‌‌های ارزی بود که براساس آن به برخی از شرکت‌های کوچک اجازه داده‌شده در یک بازار جدید به‌نام بازار توافقی نرخ ارز صادرات خود را با نرخی احتمالا بالاتر از رقم فعلی به‌فروش برساند، البته اینکه این نرخ چه نرخی است و چه کسانی وارد این بازار می‌شوند هنوز مشخص نیست اما یک گام مهم و مثبت در یک مسیر خاص است. شنیده‌‌‌‌ها حاکی از آن است که به‌زودی و به شکل گسترده اوراق‌تبعی از سمت سهامداران و صندوق تثبیت منتشر خواهد شد که این امر نیز می‌تواند به روند مثبت بازار کمک کند.
حاجعلی تاکید کرد: همچنان اعتقاد داریم که بازار ارزنده است و می‌توان انتظار مثبت نسبی از آن داشت اما شکل معاملات در بازار سرمایه نشان می‌دهد که بازار نسبت به همین‌رویدادها نیز خیلی خوشبین نیست و به علت برخی از ابهامات پیرامون بازار، شاید تداوم رشد را در روزهای آینده شاهد نباشیم. همچنان در بازار سرمایه تقاضا در سطح پایینی قراردارد و محرکی برای رشد بازار وجود ندارد. دیروز هم بازار شدیدا با کمبود نقدینگی مواجه شد و ارزش معاملات در سطح پایینی قرارگرفت که البته همین مقدار از نقدینگی هم بسیار محتاط و با سرعت بسیار پایین به معاملات پرداخت و کاملا مشخص است تا زمانی‌که نقدینگی به گردش درآمده در بازار در این سطح باشد، نمی‌توان به برگشت بازار امید داشت.
وی ادامه داد: طی سال‌های اخیر با مداخلات دستوری مانند قیمتگذاری، تسهیلات تکلیفی، افزایش بار مالیاتی، ممنوعیت‌های جدید در تجارت خارجی نشان داده‌شده که این عوامل نه‌تنها نمی‌توانند موجب تحریک تولید شوند بلکه بخش بزرگی از سرمایه‌ها را به خارج از کشور یا به بازارهای غیرمتشکل می‌‌‌‌رانند، بنابراین بدون بازنگری در سیاست‌های کلان دولت مشکل بازارسرمایه کشور حل نمی‌شود. بازار سرمایه همچنان با دو چالش عمده دلار نیما و نرخ بهره روبه‌روست که مانع از حرکت قوی و بزرگ بازار است. نرخ بهره بالا نه‌تنها به بازار سرمایه، بلکه به کل اقتصاد کشور لطمات جبران‌ناپذیری وارد می‌کند که در حال‌حاضر نیز این موضوع به‌وضوح در چهره اقتصاد و فضای کشور معلوم است. به‌نظر می‌رسد باتوجه به سیاست‌های اتخاذ‌شده نباید به خاطر این اندک رنگ سبز با توجه به نرخ اخزاها، خیلی خوشحال باشیم. این تحلیلگر یادآور شد که در مجموع فعلا شرایط برای ورود نقدینگی به بازارها مخصوصا بازار سهام (با توجه به قیمت‌های فعلی سهام) سخت شده‌است.
وی ابراز امیدواری کرد با انتشار صورت‌های مالی و وضعیت سودآوری شرکت‌ها، اتخاذ تصمیمات درست و به‌موقع جو خوبی در بازار ایجاد شود و سهامداران به سرمایه‌گذاری در این بازار ترغیب شوند. شنیده‌‌‌‌ها حاکی از تحولات در نرخ ارز است که می‌تواند امیدواری‌‌‌‌ها بابت اتفاقات مثبت را بیشتر کند. در این هفته با رونق بازارهای جهانی و خبرهای خوب از افزایش حد اعتبار و تضمین مشتریان شاید کمی وضعیت بورس بهتر شود. همچنین یکی از مهم‌ترین خبرها در چند روز اخیر که می‌تواند باعث رشد بورس شود، اخبار غیررسمی است که از مذاکرات بین ایران و آمریکا شنیده می‌شود که سبب کاهش ریسک و در نهایت توافق هسته‌‌‌‌ای می‌شود که اگر به‌وقوع بپیوندد، بی‌شک رشد نسبی بازار سرمایه را شاهد خواهیم بود.
بورس نیازمند عبور از سه مانع بزرگ
حسن حسین‌‌‌‌نیا، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز گفت: بازار سهام هفته گذشته را نیز با افت ارزش و حجم معاملات ادامه داد و هرچند موضوع بند«س» تبصره۶ قانون بودجه۱۴۰۳ با اصلاح دغدغه‌های فعالان بازار بسته شد اما نتوانست انگیزه‌ای برای خروج از بحران فعلی باشد. وجود ریسک‌های عدیده و جو بی‌اعتمادی سنگین منجر به رکودی کم‌سابقه در بورس شده؛ در این بین افزایش نرخ‌ها در اوراق اخزا ادامه دارد و حتی نرخ‌های ۳۵درصد نیز به‌وفور یافت می‌شود که می‌تواند نرخ سود بدون‌ریسک بالایی قلمداد شود. از سوی دیگر عزم دولت برای فروش بیشتر اوراق دولتی همچنان مانند یک پتک بالای سر بازار سهام حضور دارد؛ امری که نرخ تامین مالی برای تولیدکننده را افزایش داده و در کنار کاهش حاشیه سود تولید که در فصول اخیر مداوم بوده به معضل سودآوری صنایع بورسی افزوده است.
وی افزود: اعلام و ارجاع رسیدگی به دغدغه‌های بورسی از سوی رئیس‌جمهور به وزیر اقتصاد، بانک‌مرکزی و سازمان برنامه و بودجه نیز با توجه به عدم‌ارائه راهکار عملیاتی و نبود مشوق‌های موثر باعث‌شده تا سهامداران با تردید به اخبار خوب نگاه کنند و شاید بتوان گفت دوره سخن درمانی در بازار سرمایه به پایان رسیده و شرایطی که به‌زعم رئیس سازمان بورس، زیبنده بازار نیست نیازمند ورود و احیای عملیاتی با رویکرد واقع‌بینانه است. افت ارزش معاملات به زیر ۳۵۰۰میلیارد‌تومان در روز ابتدایی هفته اخیر نیز نشان‌دهنده نبود دورنمای روشن است که اگر ادامه پیدا کند، برگشت به شرایط عادی را بیش از پیش دشوار می‌سازد. حسین‌‌‌‌نیا گفت: بازار سرمایه و روند تولید در صنایع، نیازمند عبور از قیمتگذاری دستوری، تغییر در شرایط ارز نیمایی به نفع تولیدکننده و کاهش نرخ بهره است تا بتواند به شعار سال‌جهش تولید با مشارکت مردم رنگ عملیاتی ببخشد؛ درهم تنیدگی معناداری بین جهش تولید و رونق بورس وجود دارد که با دنبال‌کردن نماگرهای حجم و ارزش معاملات بازار سرمایه قابل ارزیابی است.
