بازار سهام به‌دنبال دلیلی برای خروج از رکود
تداوم کاهش ارزش معاملات خرد
درحالی‌که پیش از ورود به فصل زمستان بسیاری از تحلیل گران پیش‌بینی می‌کردند که به‌صورت سنتی بازار سهام وارد یک روند صعودی می‌شود؛ اما حال که هر لحظه در حال نزدیک‌شدن به انتهای سال‌هستیم، شواهد و آمارها نشان می‌دهند که وضعیت حاکم چیزی خلاف پیش‌بینی این کارشناسان بوده‌است (به‌طوری که از ابتدای زمستان تا روز تنظیم این گزارش، ۵۵ روز معاملاتی در بازار سهام داشته‌ایم که از این میزان وضعیت نماگر اصلی اصلی بازار در ۳۶روز معاملاتی منفی و تنها ۱۹ روز مثبت بوده‌است) و به‌نظر می‌رسد که امید چندانی نیز برای بهبود این وضعیت وجود ندارد.
آمارهای به‌ثبت رسیده مربوط به‌روز یکشنبه نیز حاکی از تداوم همین مساله هستند، به‌طوری‌که در این روز و پس از به پایان رسیدن ساعات معاملاتی، شاخص‌کل بورس اوراق‌بهادار تهران ۰.۱۶درصد برابر با ۳۴۹۷واحد کاهش یافت و در محدوده ۲میلیون و ۱۶۰هزار واحد قرارگرفت. لازم به ذکر است که نمادهای «فولاد»، «فارس» و «تاپیکو» بیشترین تاثیر منفی را بر عملکرد این روز شاخص‌کل گذاشتند و نمادهای «پارسیان»، «قنیشا» و «وپارس» نیز بیشترین کاهش قیمت را تجربه کردند. اما برخلاف روز ماقبل که به‌رغم افت شاخص‌کل، شاخص هموزن رشد کرده‌بود و به‌عبارتی شرکت‌های متوسط و کوچک پذیرش‌شده در بورس اوراق‌بهادار تهران عملکرد مثبتی را از خود به‌ثبت رسانده بودند، اما در دومین روز معاملاتی هفته شاهد چنین اتفاقی نبودیم و تمامی شاخص‌های اصلی بازار همگام با یکدیگر کاهش یافتند، به‌طوری‌که شاخص هموزن بورس نیز ۰.۱۳درصد برابر با ۹۵۹ واحد کاهش ارتفاع را تجربه کرد و با قرارگرفتن در محدوده ۷۳۸هزار و ۸۰۱ واحد به‌کار خود پایان داد.
درحالی‌که در روز شنبه آمار معاملات فرابورس به دلیل اختلال در هسته معاملات به‌ثبت نرسیده و منتشر نیز نشده بود، یکشنبه نیز در حالی آغاز شد که در ساعات ابتدایی این روز این مشکل همچنان پابرجا بود، به همین‌دلیل شرکت فرابورس طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که مشکل فنی ذکرشده حل شده و سفارش‌گیری در تمامی بازارهای فرابورس استثنائا از ساعت ۱۳:۴۵ تا ۱۴ خواهد بود و پس از آن نیز معاملات به‌صورت حراج پیوسته از ساعت ۱۴ تا ۱۷:۳۰ ادامه خواهند داشت. به‌این‌ترتیب پس از به پایان رسیدن ساعات معاملاتی ذکر شده، شاخص‌کل فرابورس نسبت به‌روز چهارشنبه ۰.۳۲درصد کاهش یافت و در محدوده ۲۵هزار و ۶۵ واحد قرارگرفت. همچنین بورس و فرابورس در این روز مجموعا شاهد ۱۵۷میلیارد‌تومان خروج پول صرفا از جانب سهامداران حقیقی بودند و ارزش معاملات خرد سهام و حق‌تقدم نیز که بسیاری از تحلیلگران عقیده دارند رونق بازار سهام در گرو رشد این پارامتر قرار دارد، با کاهش ۱۴.۱۱درصدی نسبت به‌روز چهارشنبه (به دلیل ناقص‌بودن آمار معاملات روز شنبه و اختلال در هسته معاملات فرابورس و عدم‌امکان مقایسه با روز شنبه) در سطح ۳۴۲۲میلیارد‌تومان قرارگرفت.
نگاه تحلیلگران
برخی از تحلیلگران عقیده دارند که با توجه به این مساله که شرایط حال‌حاضر بازار با روند تاریخی سال‌های گذشته همبستگی ندارد، P/E در کف چند سال‌اخیر خود قرارگرفته و ارزش دلاری بازار سرمایه نیز افت کرده‌است، به‌نظر می‌رسد که بازار دچار حباب منفی شده باشد. در این شرایط محتمل است که یک اتفاق یا خبر مهم بتواند رشد قابل‌توجهی را رقم بزند. در روزهای پیش‌رو اخباری پیرامون صنعت خودرو مبنی‌بر صدور یا عدم‌صدور مجوز کاهش فاصله زمانی بهره‌مندی از معافیت مالیاتی افزایش سرمایه از محل تجدیدارزیابی دارایی‌ها به بازار تزریق خواهد شد که این اتفاق نیز به نوبه خود می‌تواند بر عملکرد شاخص‌ها تاثیر بگذارد.
همچنین با توجه به این مساله که دوره ریاست مجید عشقی در حال اتمام است و اخباری نیز در هفته‌های آتی حول محور این اتفاق منتشر خواهند شد، انتصاب مجدد و یا برکناری وی در هر صورت می‌تواند حاکی نکاتی باشد که به احتمال زیاد این مساله تغییری قابل‌توجه را در روند کوتاه‌مدت بازار رقم خواهد زد، اما اگر پس از تغییر یا عدم‌تغییر ریاست سازمان بورس تغییراتی بنیادین در بدنه بازار ایجاد نشود و مشکلات گسترده‌ای که بر سر بازار سایه انداخته‌اند (که مهم‌ترین آنها دخالت‌های دولت، قیمت‌گذاری دستوری و دلار چند نرخی است) برطرف نشوند، نمی‌توان انتظار داشت که در روند بلندمدت بازار تغییرات مثبت ایجاد شود.
