آخرین سنگر قبل از رشد؟
برخی دیگر نیز معتقدند رشدی که احتمالا بازار در روزهای باقی‌مانده از سال تجربه خواهدکرد ناشی از ارزندگی بیش از حد و رسیدن قیمت‌ها به کف‌های تاریخی است. با این همه همچنان همگی تحلیلگران در ضربه خوردن بورس از محل بی‌اعتمادی که ناشی از تصمیمات سیاستگذار است، اتفاق نظر دارند و معتقدند سیاست‌های حمایتی یا دست‌کم توقف سیاست‌هایی که به ضرر بازار سرمایه است می‌تواند وضعیت را در این بازار بهبود ببخشد. اصلاح شدید، آخرین پیش‌بینی تحلیلگران از چیزی است که در ادامه پیش روی بازار سرمایه خواهد بود.
نقطه برگشت بازار؟
نیما میرزایی، تحلیلگر بازار سرمایه گفت: بعد از خبر مهم و تاثیرگذار انتشار گواهی سپرده 30درصدی و به تعبیر کامل‌تر افزایش نرخ بهره بدون ریسک، شاهد ایجاد موج فروش جدیدی در بازار سرمایه طی روزهای اخیر بودیم که به طور عمومی موجب کاهش قیمت‌ها در بورس شد. با توجه به افت قیمت‌ها و اصلاح شاخص تا محدوده حمایتی فعلی از یک‌طرف و افزایش مجدد نرخ ارز و بیدار شدن انتظارات تورمی در سطح اقتصاد از سوی دیگر به نظر می‌رسد محدوده فعلی می‌تواند نقطه برگشتی برای بازار سرمایه باشد. وی ادامه داد: معاملات انتهای هفته از افزایش تقاضا -هرچند اندک- حکایت داشت. با توجه به مرور روند بازار سرمایه در سال‌های گذشته و تسویه مباحث مالی مختلف توسط ناشران و بازیگران بازار سرمایه در انتهای سال احتمال می‌دهم بازار سرمایه از نیمه هفته جاری بتواند به روند باثبات خود برگردد و به مرور شاهد افزایش تقاضا در بازار سرمایه باشیم.میرزایی افزود: همچنین می‌توان خوش‌بین بود بیش‌واکنشی که بازار در کف‌های قیمتی به موضوع افزایش نرخ بهره بدون ریسک داشت هم تا حدود زیادی در بازار به اتمام رسیده و اثرات آن از کلیت قیمت‌ها حذف شده است. از این‌رو خوش‌بین هستم که بازار بتواند در روزهای آینده آرام‌آرام به روند صعودی خود همراه با افزایش اعتماد سهامداران برگردد.
رشد بورس در صورت رشد دلار
برزو حق‌شناس، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه بازار نه توان بالا رفتن دارد و نه توان پایین آمدن و حالتی بلاتکلیف و بسیار بد را پشت سر می‌گذارد، گفت: بورس در این نقاط و برای رشد و اینکه پول جدیدی به سمت آن بیاید به یک محرک نیاز دارد. این محرک می‌تواند مسائل مختلفی باشد؛ اما قوی‌ترین محرکی که می‌تواند در هفته جاری باعث رشد بازار شود، رشد نرخ دلار است. وی ادامه داد: اگر دلار موفق به شکست سقف‌های قبلی در هفته جاری شود بازار سهام هم می‌تواند با یک فاصله زمانی پشت سر دلار حرکت کند؛ اما اگر نرخ ارز نتواند سقف قبلی را بشکند بازار به همین حالت بلاتکلیف خواهد بود. بازار تنها برای رشد نیازمند محرک است که بعد از دلار، بحث تجدید ارزیابی دارایی برخی از شرکت‌ها نیز می‌تواند مقداری کمک‌کننده باشد. اما به‌طور کلی در هفته جاری احتمالا بازار رنج و خنثایی را شاهد خواهیم بود.
صنعت خودرو تعیین می‌کند
حسن حسین‌‌‌نیا، تحلیلگر بازار سرمایه، با اشاره به اینکه در هفته گذشته با وجود اصلاح قیمتی ماه‌های اخیر در بازار سهام، شاهد رشد تقاضای معنادار نبودیم، گفت: با وجود ایجاد محدودیت بازارگردان‌ها برای فروش، همچنان نقدینگی برای ورود دنبال مشوقی قوی‌تر و شرایطی مطمئن‌تر است. البته شرایط هفته‌های پایانی سال و استراتژی حقوقی‌ها جهت تامین هزینه‌ها از محل فروش سهام نیز بر تصمیم سرمایه‌گذاران تاثیر گذاشته که نمود آن در نمادهایی همچون «اخابر» و «ذوب» قابل مشاهده است که به‌رغم رونمایی از افزایش سرمایه سنگین از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و قیمت تئوریک پایین آنها با عرضه حقوقی‌ها مواجه شدند. وی ادامه داد: کنفرانس اطلاع‌رسانی ایران‌خودرو در هفته‌ای که گذشت حاوی نکات مهم و البته همراه با ترسیم آینده‌ای خوب بود که با توجه به ابهامات و بی‌اعتمادی‌های شکل‌گرفته نتوانست توجه سهامداران را به خود جلب کند و نشان داد که سهامداران خسته از کلام‌درمانی به دنبال اطلاعاتی عملیاتی و بر پایه وقوع تغییرات بنیادین هستند. بحث پیرامون خودروسازان از واگذاری بلوک تا تغییر قیمت محصولات و تولید محصولات جدید در روزهای اخیر افزایش پیدا کرده، اما تجربه سال‌های گذشته و تکراری بودن این سخنان در سال‌های گذشته سهامداران را نسبت به وقوع تغییر اساسی مردد کرده است. البته شرایط فعلی و مشکلاتی که این صنعت با آن مواجه است مسوولان را به فکر چاره -حتی اگر با تاثیر‌گذاری محدود باشد- وادار می‌سازد.
این تحلیلگر بیان کرد: انتشار نظرات وزیر اقتصاد درباره ارزندگی بورس و ارزش ذاتی بسیار بالاتر سهام شرکت‌های حاضر در بورس نیز نشان‌دهنده اعتراف به واقعیت بزرگی است که ماه‌ها فعالان بازار بر آن تاکید داشتند، اما نتیجه عملکرد و اتخاذ سیاست‌های اقتصادی و پولی در کنار فعالیت‌های قیم‌مآبانه سازمان بورس به بروز شرایط فعلی منجر شد و فاصله گرفتن ارزش بازار شرکت‌ها با ارزش ذاتی آنها را می‌توان به ناکارآمدی بازاری تعبیر کرد که برآیند عملکردی مدیران بازار و عدم‌حفظ منافع ذی‌نفعان و سرمایه‌گذاران در تولید است. اما آنچه در بخشی از سخنان وزیر درباره تامین مالی بیان شده، قابل تامل و نشان‌دهنده این واقعیت است که ایشان کاربری بازار سرمایه را صرفا در تامین مالی و بازار اولیه موجه می‌داند و به توسعه بازار ثانویه اهتمام کافی وجود ندارد؛ موردی که یکی از نقدهای جدی به عملکرد مدیریت سازمان بورس و شورای عالی بورس نیز بوده است و نتیجه آن را می‌توان متضرر شدن شرکت‌کنندگان در دو تامین مالی بزرگ با نمادهای «فصبا» و «شگستر» دانست که به سرخوردگی سرمایه‌گذاران از تولید با وجود تورم سنگین در اقتصاد انجامیده و آسیب جدی به اعتماد سرمایه‌گذاران وارد کرده است. وی ادامه داد: آنچه در روزهای آتی می‌تواند اتفاق بیفتد افزایش تدریجی تقاضا در بازار به واسطه افت قیمتی سنگین ماه‌های گذشته و در عین حال انتشار اخبار احتمالی مناسب برای صنایع تاثیرگذار همچون خودروسازان است. گزینه اصلاح سنگین در شاخص غیر‌محتمل‌ترین خواهد بود؛ مگر اینکه ریسک سیستماتیک غیر‌منتظره‌ای پیش بیاید. همچنان صنعت خودرو به دلیل آسیب‌دیدگی بیشتر آن از محل قیمت‌گذاری دستوری مورد توجه سهامداران برای پیش‌بینی سیاستگذاری‌های مرتبط دولت در تولید خواهد بود و عامل محرک این گروه می‌تواند به تحریک تقاضا در کلیت بازار بینجامد.
