سهامداران بورس به تصمیمات دولت واکنش نشان دادند
اعتماد بر باد رفته
تحلیلگران می‌گویند؛ دولت‌ها در کشورهای مختلف در زمان تنش‌هایی مانند آنچه اخیرا در منطقه در حال وقوع است، به حمایت‌های قانونی و مالی از بازارهای سرمایه خود می‌پردازند اما در ایران نه‌تنها این اتفاق رخ نمی‌دهد، بلکه دولت عملا با دست بردن در سود شرکت‌ها بر بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران نسبت به بازار سرمایه شدت می‌بخشد. به هر حال اما بازارهای موازی که در راس آنها دلار است روندی صعودی را در پیش گرفته و از سویی به پایان سال نیز نزدیک می‌شویم، بنابراین احتمال ریزش بیشتر و ازدست‌رفتن حمایت دو‌میلیون و ۱۰۰هزار واحد برای بورس متصور نیست و احتمالا بازار روند متعادلی را در هفته‌های پیش‌رو در پیش خواهد گرفت.
چشم‌انتظار بازارهای موازی
ابراهیم سماوی؛ تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به اینکه در روزهای معاملاتی انتهایی دی ماه ارزش معاملات در بازار سرمایه متاثر از بازار موازی افزایش داشت و شاخص رشد نشان‌داد، گفت: این رشد در هفته اخیر بر اساس دستورالعمل‌های جدید درخصوص نرخ خوراک و فرآورده‌های اصلی پالایشگاه‌ها دستخوش تغییرات شد که در هفته اخیر بین یک تا 5درصد تعدیل منفی دادند. البته برخی از پتروشیمی‌ها تعدیل مثبتی را گزارش کردند اما همین خبر اثر منفی خود را روی بازار سرمایه گذاشت. وی ادامه داد: از سوی دیگر در روزهای گذشته وزیر اقتصاد خبر داد ایران از ذیل بند7 FATF خارج شده‌است. البته این موضوع به‌صورت مستقیم تاثیر خاصی بر مبادلات ایران ندارد اما باعث می‌شود ریسک شهرت ایران که ریسکی منفی محسوب می‌شد، کاهش پیدا کند، چراکه همه کشورهای عضو FATF حتما باید صراحتا اعلام می‌کردند با ایران به‌عنوان تامین‌کننده مالی تروریسم مبادله‌ای ندارند و اسم ایران همیشه با این شرایط ذکر می‌شد که از این به بعد الزامی نیست که در مبادلات بین اعضای FATF این عنوان ذکر شود و در هر صورت کمی خوش‌بینی در فضای کلی اقتصاد به‌وجود آورد.سماوی گفت: همچنان در روزهای آتی باید منتظر تحرکات در بازارهای موازی باشیم. از منظر تکانه‌های قیمتی با توجه به اینکه شاخص هنوز محدوده دو‌میلیون و 100هزار واحد را از دست نداده است، جای خوش‌بینی باقی‌مانده و نشان می‌دهد تحلیلگران و فعالان بازار به این محدوده واکنش نشان می‌دهند چون وقتی شاخص به این محدوده می‌رسد از ریزش‌های بیشتر جلوگیری شده و استراحت زمانی را شاهد هستیم.
تبدیل بورس به قلک دولت
حسن حسین‌نیا، تحلیلگر بازار سرمایه نیز اشاره کرد؛ بازار سرمایه در هفته اخیر کار خود را با فشار عرضه‌ها شروع کرد. او گفت: این اتفاق بیشتر به واسطه ریسک سیستماتیک مربوط به تنش‌های منطقه و همچنین دستورالعمل جدید نرخ‌گذاری محصولات پالایشی بود و این مسائل تاثیر منفی سنگینی بر بازار گذاشتند. انتظار می‌رفت با گسترش تنش‌های نظامی که در هفته‌ها و ماه‌های اخیر مشاهده کردیم به‌صورت نسبی شاهد حمایت‌هایی از سوی دولت برای بازار سرمایه باشیم؛ کما اینکه چنین فرآیندی در کل دنیا مرسوم است و وقتی بازارهای مالی و به‌ویژه بورس یک کشورکه به‌عنوان نمادی از وضعیت اقتصادی یک کشور است، دچار تنش می‌شود دولت‌ها به حمایت از آن برمی‌خیزند و فرآیند و بودجه‌حمایتی برای بهبود وضعیت بازار را درنظر می‌گیرند اما چنین اقداماتی را هنوز از سوی دولت سیزدهم شاهد نبوده‌ایم و این مساله باعث بغرنج‌شدن جریان و ترس بیشتر سهامداران شد.این تحلیلگر بورسی ادامه داد: در چنین شرایطی بود که دستورالعمل جدید که عملا دست‌بردن در سود شرکت‌ها و دست‌بردن در تولید و جلوگیری از رونق و سرمایه‌گذاری در تولید است به یک عامل ترس سنگین در بازار سرمایه بدل شد. جالب اینکه در فرآیند تصمیم‌گیری آن وزارتخانه‌هایی مانند وزارتخانه اقتصاد که دائما از لزوم پیش‌بینی‌پذیر‌شدن اقتصاد صحبت می‌کنند، حضور دارند و انتظار می‌رفت این مساله مورد‌توجه آنها باشد. حسین‌نیا گفت: شرکت‌های بورسی عملا مورد بازرسی و واکاوی صورت‌های مالی قرار می‌گیرند و گویا صورت‌های مالی شرکت‌ها مورد‌توجه دولت قرارگرفته و هر شرکتی که سوددهی دارد به‌عنوان قلکی برای تامین کسری‌بودجه دولت تبدیل می‌شود و این ذهنیتی است که برای سهامداران و سرمایه‌گذاران ساخته‌شده و این باعث‌شده تا در هفته اخیر نیز شاهد خروج سنگین نقدینگی از بازار سرمایه باشیم. این تحلیلگر با اشاره به اینکه در هفته اخیر حدود 3هزار‌میلیارد‌تومان نقدینگی اشخاص حقیقی از بازار سهام خارج شد، این اتفاق را مساله مهمی دانست و گفت: این موضوع برای بازار سرمایه تبعات سنگینی خواهد داشت و قطعا دولت و صنعت کشور نیز در آینده و در صورت ادامه‌دار‌بودن فرآیند جاری و تداوم خروج نقدینگی از تولید و شرکت‌های تولیدی با معضلی بزرگتر در آینده روبه‌رو خواهند بود. حسین‌نیا گفت: باید درنظر داشت که شاخص‌کل در هفته‌ای که گذشت حمایت دو‌میلیون و 150هزار‌واحدی را از دست داد و حمایت بعدی در محدوده دو‌میلیون و 100هزار‌واحدی است که البته حمایت مستحکم‌تری محسوب می‌شود و امیدواریم این حمایت از دست نرود. این تحلیلگر تصریح کرد: انتظار برای ورود جدی‌تر دولت و مجلس به حمایت از بازار سهام وجود دارد؛ چیزی که متاسفانه نگاه مثبتی به آن وجود ندارد و امیدواری‌ها کم است. امیدواریم که دولت با نگاه دقیق‌تر و واقع‌بینانه‌تری به شرایط بازار سرمایه، حاد بودن این مساله را درک و تصمیمات درستی اخذ کند.
دست‌اندازی دولت به سود سهامداران از حد گذشته
برزو حق‌شناس، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز با اشاره به اینکه در هفته اخیر چند مولفه با هم بازار را تحت‌تاثیر قرار داده‌اند، گفت: یکی از این اتفاقات درگیری‌های منطقه‌ای بود. در همه‌جای دنیا ناآرامی و تنش در سیاست خارجی روی بورس تاثیر می‌گذارد و ایران هم مستثنی نیست، اما مولفه بعدی که همتراز با ریسک‌های سیاسی بازار سرمایه را تحت‌تاثیر قرار داد، نامه پالایشی‌ها بود. دولت در انتهای دی ماه مصوبه داده که کل سود آنها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد؛ اگرچه رقم درشت نیست اما به هر صورت بازار سرمایه را تحت‌تاثیر قرارداده و می‌ترساند و این طبیعی است. وی با بیان اینکه دست‌اندازی دولت به سود شرکت‌ها و سهامداران از حد گذشته و خسته‌کننده شده‌است، گفت: از طرفی روندی که در دلار و سکه و بازارهای موازی می‌بینیم طبیعی است. وقتی فشار فروش در بورس بالا می‌رود، سرمایه خارج‌شده به سمت بازارهای موازی می‌رود و رشد در این بازارها را در پی دارد و رشد بازارهای موازی بر خروج سرمایه از بورس می‌افزاید، اما نهایتا باید درنظر داشت که به‌رغم دست‌اندازی‌های دولت و... اگر ریسک‌های سیستماتیک تشدید نشود، با توجه به روندی که دلار گرفته، بازار سرمایه نیز با یک تاخیر زمانی این رشد را در پیش خواهد گرفت.
