آیا بورس به دوران رونق بازمی‌گردد؟
بورس در کما
علی محمدی
افت ۶هزار واحدی نماگر اصلی در حالی محقق شد که نماگر هموزن که شاخصی برای ارزیابی همه‌جانبه حال و روز نمادهای مختلف بازار سهام است، با افت ۰.۰۸درصدی روبه‌رو شد و در پایان روز معاملاتی در سطح ۷۶۰هزار و ۶۲۴واحدی قرار گرفت. در این بین شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، حدود ۰.۰۹درصد سرخ‌پوش شد و در سطح ۲۶هزار و ۴۶۴واحدی کار خود را به اتمام رساند. میانگین ارزش معاملات خرد بازار سرمایه روز گذشته که شامل سهام و حق تقدم بازار می‌شود، مقدار ۴هزار و ۸۲۵میلیارد تومانی را ثبت کرد. به علاوه ۲۱۳میلیارد تومان پول حقیقی نیز از گردونه معاملات بازار خارج شد. در این میان سه نماد «فملی»، «فولاد» و «کگل» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل بورس تهران و نمادهای «انتخاب»، «بپاس» و «هرمز» بیشترین تاثیر را بر شاخص کل فرابورس داشتند. همچنین «ثشاهد»، «وبملت» و «شهر» سه نماد پرتراکنش روز دوشنبه بازار بودند.
در این میان پس از گذشت حدود یک ماه از تزریق سوخت تجدیدارزیابی دارایی شرکت‌ها به بازار، شاهد فروکش کردن تب‌و‌تاب هیجانات در معاملات بازار سهام هستیم. از طرفی با کاهش محدود نرخ ارز و ورود آن به کانال ۴۹هزار تومانی، بازار کم‌رمق چندماهه رخوتی زمستانه را تجربه می‌کند. با این وجود به نظر می‌رسد هرچه گام‌های عملیاتی تجدیدارزیابی دارایی شرکت‌ها قوت بیشتری بگیرد و سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی خنثی‌تر شوند، می‌توانیم چشم‌انداز سبزتری را برای ماه‌های پایانی سال بازار متصور باشیم.
بازار زیر ذره‌بین کارشناسان
در این میان آراد پورکار، کارشناس بازار سرمایه، وضعیت این روزهای بازار را این‌گونه بسط داد: بازار پس از رشدی که در هفته‌های اخیر تجربه کرد به استراحت و سپری کردن روندی متعادل نیاز دارد. با این وجود به نظر می‌رسد همچنان روند کلی بازار صعودی است. البته برای فتح هر قله، باید گام به گام پیش رفت. از این رو مسیر پیش روی بازار با وجود صعود می‌تواند اصلاحی باشد. البته در صورتی که بازار بر این مدار حرکت کند، نمی‌توان سطوحی پایین‌تر از یک‌میلیون و ۹۳۰هزار واحدی برای بازار دید.
این کارشناس بازار پیرامون تاثیر افزایش نرخ دلار نیمایی روی بازار سهام افزود: افزایش نرخ دلار نیما می‌تواند تاثیر متفاوتی را بر صنایع گوناگون داشته باشد. صنایعی که ماده اولیه ریالی دارند اما محصول دلاری دارند، بیشترین منفعت را از افزایش نرخ دلار نیما خواهند برد. برخی دیگر از صنایع همچون صنایع تایرسازی که ماده اولیه دلاری دارند و براساس اخبار افزایش نرخی را به خود ندیدند، باعث کاهش حاشیه سود آنها می‌شود. انتشار همزمان اخبار افزایش نرخ دلار نیمایی و افزایش بهره مالکانه یا حقوق دولتی معادن موجب خنثی‌سازی تاثیرات آنها بر بازار شد.
این کارشناس بازار در ادامه افزود: نرخ ارز در روزهای گذشته به کانال ۴۹هزار تومانی افت کرده است. به نظر می‌رسد برای سقوط قیمت دلار آمریکایی دلیلی جز سیاست‌های کنترلی بانک مرکزی نتوان مطرح کرد. در صورت واکاوی آمار به‌روز‌شده بانک مرکزی، شاهد آن هستیم که دارایی خارجی کاهش جدی پیدا کرده است. موشکافی آن از این موضوع پرده بر‌می‌دارد که در جریان افزایش تنش‌های بین‌المللی و اوج گرفتن ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک، سیاست‌های تثبیتی نرخ ارز با شدت بیشتری رخ داده است. این کارشناس بازار در پایان افزود: پیش‌بینی می‌شود در روزهای آینده تغییری در شرایط متعادل بازار رخ ندهد و محرک‌های اصلی بازار در هفته‌ها و ماه‌های آینده می‌توانند اخبار گوناگون باشند.
جواد فلاحیان، کارشناس بازار سرمایه، ترسیمی این‌چنین از بازار ارائه داد: پس از انتشار اخبار تجدیدارزیابی دارایی شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی و الزام آن در بودجه سال آینده، هیجان خفیفی به بازار تزریق شد که باعث شد شاخص کل رشد ملموسی را تجربه کند. با این وجود روند متعادل فعلی چند ماهی است که مهمان بازار بوده و به میزانی که از هیجان و جهش ابتدایی بازار فاصله بگیریم، از تب‌و‌تاب هیجانات در بازار کاسته می‌شود و شرکت‌هایی که بتوانند در هفته‌های آینده تجدیدارزیابی دارایی‌های خود را سریع‌تر انجام دهند، رشد بهتری را تجربه خواهند کرد. باید اظهار کرد که تعادل فعلی که روح بازار را به تسخیر خود درآورده جنس متفاوتی با روند کم‌رمق بازار در ماه‌های گذشته دارد.
تعادل فعلی پس از رشد میانگین ۲۰درصدی در سهم‌ها رخ داد. از طرفی با نزدیک شدن به انتهای سال و افزایش قیمت‌هایی که اواخر سال طبق سنوات گذشته در بازارها رخ می‌دهد می‌توان نسبت به چشم انداز بازار در ماه‌های آینده امیدوار بود. بنابراین می‌توان گفت روند متعادلی بازار ادامه‌دار خواهد بود و با نزدیک شدن به پایان سال بازار می‌تواند شرایط مساعدتری را تجربه کند. این کارشناس بازار تاثیر رشد نرخ دلار نیمایی بر بورس را این‌گونه واکاوی کرد: به نظر می‌رسد هرچه به ماه‌های پایانی سال نزدیک شویم از شدت و قدرت سیاست‌های انقباضی دولت کاسته شود و با عقب‌نشینی شرایط رکودی، شاهد تنفسی در بازارهای مالی باشیم.
فلاحیان نبض صنایع بورسی را بدین جهت تحلیل کرد: در مقطع کنونی به دلیل اینکه تجدید ارزیابی دارایی‌ها موضوع اصلی چند هفته بازار شده و ارزش معاملات با وجود رشد، آنچنان جذاب برای صعود پر‌قدرت نیست، صنایعی که دارایی‌هایی با احتمال افزایش تجدیدارزیابی دارند احتمال بیشتری برای رشد در ماه‌های آینده دارند. این کارشناس در پایان افزود: پیش‌بینی می‌شود وضعیت متعادل بازار تا انتهای هفته ادامه یابد.
