همراهی بازار سرمایه با بازارهای رقیب در مسیر نزولی قیمت‌ها در حالی است که از ابتدای سال اکثر پیش‌بینی‌ها حول محور ترفیع نماگرهای بورسی به دلیل جاماندگی از انتظارات تورمی شکل گرفته بود؛ حالا و با ایجاد شرایط جدید در بازارهای موازی، به‌ویژه روند کاهشی بهای اسکناس آمریکایی در بازار ایران، باید دید چه عواملی می‌توانند برگ برنده را از آن بورس کنند. یکی از نکات مهمی که باید در روندهای احتمالی بازارها از هم اکنون به بعد در نظر گرفت نحوه واکنش سیاستگذار به مسیر حرکتی قیمت ارز است. به این ترتیب باید دید آیا سیاستگذار اقتصادی در این مقطع سیاست منسجم و قابل‌دفاعی برای مدیریت انتظارات تورمی در چنته اختیارات خود دارد یا تهی از این گزاره مهم است. به همین دلیل باید دید آیا سیاستگذار تغییراتی را در برنامه سیاست‌های پولی خود اجرا خواهد کرد یا پلن دیگری برای این مهم دارد.

در شرایط جاری که خوش‌بینی نسبت به ایجاد تغییرات احتمالی ناگهانی در فضای بین‌المللی به وجود آمده است، تا حدودی می‌توان انتظار داشت بازارهای مالی حداقل در کوتاه‌مدت با عقبگرد قیمتی مواجه شوند؛ اما آنچه مهم است این است که تدابیر سیاستگذار چه تغییراتی را در مسیر تورم ایجاد خواهد کرد. اینکه دولت بتواند در این شرایط، تورم را به‌سرعت به سمت کاهشی شدن سوق دهد یکی از ابهامات کنونی است. به همین دلیل در روزهای گذشته شاهد احتیاط معامله‌گران در بازارهای مختلف بوده‌ایم. از این‌رو تا علنی شدن وضعیت برنامه‌ اقتصادی دولت نمی‌توان چشم‌انداز روشنی در این مورد به تصویر کشید. سیاستگذار اقتصادی معمولا برای کنترل تورم و کاهش تنش‌های اقتصادی از ابزارهای سیاستگذاری پولی که در اختیار دارد استفاده می‌کند تا در برابر وضعیت جدید اعلام آمادگی کند.

بنابراین ممکن است با انتشار بیشتر اخبار مثبت از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا برای رسیدن به توافق موقت و آزادسازی بخشی از درآمدهای بلوکه‌شده ایران، شاهد تغییر تاکتیک تیم اقتصادی دولت رئیسی نیز باشیم. اما با توجه به اینکه روشن شدن وضعیت کنونی سیاست خارجی کشور به گمانه‌زنی‌های مختلف گره خورده است، بعید به نظر می‌رسد سیاستگذار به صورت غیرمنتظره نسبت به پیشروی حل‌وفصل پرونده پیچیده ایران و آژانس تغییر تاکتیک دهد یا شاهد اعمال برخی تغییرات در برنامه‌ فعلی نرخ سود در بازار بین‌بانکی، نرخ سود سپرده‌ها، نرخ سود تسهیلات و حتی دستکاری نرخ دلار در سامانه مبادله ارز و طلا باشیم. تجربه نشان می‌دهد ایجاد تغییرات ناگهانی در سیاست‌های پولی عایدی‌ای جز فراتر رفتن نرخ تورم در بر نخواهد داشت.

از این منظر آنچه در روزها و هفته‌های آینده رخ خواهد داد، از اهمیت فراوانی در روند آتی بازارها برخوردار است. به هر روی با انتشار اخبار جریان‌ساز، امکان مشاهده نوسانات جدید در قیمت ارز و تعمیم این نوسانات به بازارهای دیگر محتمل است. بازار سهام نیز از این وضعیت مستثنی نخواهد بود و با توجه به چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز روابط ایران در سطح بین‌‌‌‌‌‌‌الملل، انتظار کاهش دلار وجود دارد. از سوی دیگر با توجه به اینکه نوسانات دلار روی برخی شرکت‌های بورسی و درآمد شرکت‌های صادراتی اثرگذار است، ممکن است نمادهای مذکور با تغییر مسیر مقطعی روبه‌رو شوند. اما با عنایت به این موضوع که همزمان با کاهش نرخ دلار، افراد اقبال چندانی در راستای حفظ ارزش پول به خرید ارز نشان نخواهند داد، بازار سهام در مقایسه با رقبایش می‌تواند امن‌تر ظاهر شده و سرمایه‌گذاران را منتفع کند؛ به ویژه آنکه از ماه‌های قبل حباب‌‌‌‌‌‌سنج‌‌‌‌‌‌های آماری به‌کرات بر این نکته تاکید کرده بودند که فرا رفتن شاخص کل بورس تهران از ۲‌میلیون ‌واحد به معنای ورود بورس به فاز شارپی نیست و در واقع بازار مذکور در ارزنده‌ترین حالت خود قرار دارد.

این در حالی است که بازارهای ارز، سکه و طلا به دلیل افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها همچنان حباب سنگینی را با خود حمل می‌کنند. بر همین اساس شاید بتوان گفت ریزش دلار در میان‌مدت سود شرکت‌های بورسی و فرابورسی را نشانه نخواهد گرفت. افزون بر آن، آنچه از بازدهی بازارها در سال ۱۴۰۱ حاصل می‌شود، این است که عمده صنایع بورسی مورد‌ استقبال معامله‌گران قرار نداشتند. گرچه دلایل بیشماری برای بی اقبالی مذکور موجود است، اما عقب‌‌‌‌‌ ماندن صنایع بورسی در مدت یاد‌شده در جدال با انتظارات تورمی عاملی است که می‌تواند از هم‌اکنون ورود جریان پول را به سمت اغلب صنایع بورسی که عمدتا در سطوح ارزنده‌‌‌‌‌ای هم هستند تسهیل کند. این سناریو در صورتی جای امیدواری دارد که سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران به مرور کمرنگ شدن سیاست‌‌های تثبیتی و دستوری در بخش قیمت‌گذاری را شاهد باشند.

اخبار مرتبط