«دنیای اقتصاد» فعالیت غیر حرفه‌ای‌ها در بورس را بررسی می‌کند
حصار سرخ سیگنال‌فروشان
این وضعیت سبب شده تا در خلال فعالیت تالار شیشه‌ای، گروه‌ها و افراد مختلفی دست به مشاوره‌های سهامی بزنند. این در حالی است که کارشناسان بازار سرمایه در مورد نحوه فعالیت گروه‌های غیرحرفهای هشدار می‌دهند و معتقدند در صورت گسترده شدن سیطره مشاوران سهامی موسوم به سیگنال‌فروشان، بازار سهام مجددا رنگ سرخ را به نظاره خواهد نشست. در حالی که فعالان بورسی رفته‌رفته به سمت متعادل شدن روند دادوستدهای بورسی حرکت می‌کنند این پرسش به وجود می‌آید که افراد مختلف چگونه می‌توانند پول خود را وارد بورس کنند بدون آنکه متوجه زیان شوند.
فعالیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری از یک سو و جولان سیگنال‌فروشان در فضای مجازی نگرانی تحلیلگران را به دنبال داشته است. به اعتقاد کارشناسان بورسی، شوک رفتار سیگنال‌فروشان معاملات بازار را مورد هدف قرار می‌دهد و می‌تواند سبب خروج پول از بورس شود. بر این اساس در واکنش به نگرانی‌ها نسبت به اختلال احتمالی افراد سودجو در فعالیت‌های بورسی برخی گمانه‌زنی‌ها از تحت‌فشار قرار گرفتن سهامداران حکایت می‌کند. این موضوع هم‌اکنون بر بازار سایه افکنده است و به نظر می‌رسد متولیان بورسی باید سیاستگذاری‌های جدیدی در این مورد به کار ببندند.
بی‌تعهدی مجوزدارها
برخی کارشناسان بی‌مسوولیتی شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نسبت به مشورت‌های سهامی را بزرگ‌ترین آسیب برای فعالان غیرحرفهای بازار و سرمایه‌گذاران خرد مطرح می‌کنند. در همین رابطه ایمان رئیسی، کارشناس بازار سرمایه، با بیان اینکه تا زمانی که مسوولیتی متوجه شرکت‌های سرمایه‌گذاری نباشد افراد ترجیح می‌دهند از طریق «سیگنال‌فروشان بدون مجوز» اقدام به خرید و فروش سهام کنند، اظهار کرد: به‌کرات دیده شده شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نقش مهمی در خرید سهام ایفا کرده‌اند. اگرچه تعداد این دسته از شرکت‌ها بی‌شمار نیست اما باید به این نکته توجه کرد که شرکت‌های مذکور با اخذ مجوز رسمی از سازمان بورس اقدام به مشاوره سرمایه‌گذاری می‌کنند بدون آنکه مسوولیتی متوجه مشاوره آنان باشد. اما در آن سوی بازار برخی سودجویان به دلیل ناآگاهی سرمایه‌گذاران از وضعیت تکنیکی بازار، با ارائه اطلاعات نادرست، سرمایه‌گذاران را از مسیر اصلی معاملات منحرف و موجبات ضرر و زیان آنان را فراهم می‌کنند. این درحالی است که اغلب سیگنال‌فروشان بدون مجوز با هدایت افراد به سمت برخی سهام، جریان دادوستدها را به نفع خود و به ضرر سهامدار رقم می‌زنند.
او با اشاره به اینکه بازارسهام در وضعیتی قرار دارد که نسبت به رقبایش در معرض ورود پول بیشتری است، گفت: این مهم از یک سو می‌تواند بر جذابیت‌های بازار مذکور بیفزاید و از سوی دیگر می‌تواند بازار سیگنال‌فروشان را گرم کند. روند صعودی بازار سهام و رشدهای پیاپی آن زمینه را برای سوء‌استفاده بسیاری از سودجویان فراهم کرده است و تداوم این امر منجر به به هم ریختن نظم بازار از طریق روش‌های غیرحرفهای شده است. با این حال به نظر می‌رسد با توجه به اینکه بورس ۱۴۰۲ با بورس ۹۹ تفاوت‌های فاحشی دارد، سرمایه گذاران با احتیاط بیشتری وارد بازار شوند.
علاوه بر این موضوع، افرادی که علاقه‌مند به فعالیت در بازار سهام هستند باید بدانند که هرگونه سیگنال‌دهی یا مشورت گرفتن، مستلزم فعالیت‌های قانونی در بازار سرمایه است؛ فعالیت‌هایی که حتما باید مستلزم دریافت مجوز و تعهد شرکت‌های مرتبط با این بحث باشند. بنابراین افرادی که بدون اخذ مجوز در فضای مجازی خدمات مالی ارائه می‌دهند به‌روشنی می‌توانند برای بازار و سهامدار خطرناک باشند. ضمن اینکه این‌گونه فعالیت‌ها نیز ممنوع و جرم است.
رئیسی افزود: در یک سال گذشته فعالان حرفه‌ای بازار نسبت به فعالیت کانال‌های مختلف بورسی و عضوگیری افراد بی‌تجربه هشدار داده‌اند. اما همان‌طور که ملاحظه می‌کنیم همچنان گروه‌های مختلفی در فضای مجازی اقدام به مشاوره‌های سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ این در حالی است که هیچ مجوز جداگانه‌ای برای فعالیت در فضای مجازی ندارند.
این کارشناس در ادامه ضمن انتقاد از عدم‌تعهد شرکت‌های با مجوز رسمی نسبت به فرآیند سرمایه‌گذاری سهامداران، بیان کرد: یکی از دغدغه‌های کنونی فعالان بازار سهام این است که چرا شرکت‌های سرمایه‌گذاری در قبال سیگنالی که به سهامدار می‌دهند متعهد نمی‌شوند. به عنوان مثال اگر با یک شرکت سرمایه‌گذاری که سیگنال خرید هم داده است در مورد روند بازدهی سهام پیشنهادی آنان گلایه کنید اکیدا پاسخگو نیستند. معمولا به این گونه است که بابت تحلیل ارائه‌شده هیچ مسوولیتی متقبل نمی‌شوند. اگر در شرایط بد بازار شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهامدار را همراهی کنند، سهامداران هم جذب تبلیغات نادرست افراد سودجو نخواهند شد. عدم‌اعتماد سهامدار به شرکت‌های سرمایه‌گذاری بستر را برای فعالیت غیرقانونی گروه‌های دیگر فراهم می‌کند.
یکی دیگر از نکاتی که باید به آن اشاره کرد این است که شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری در همین ریل فعالیت کنند و دست از سیگنال‌دهی بردارند. آنچه مبرهن است این است که مردم نباید بدون مطالعه وارد بازار سرمایه شوند و نباید به کانال‌ها و تبلیغات سیگنال‌فروشان توجه و اعتماد کنند. اما در بورس ایران شرایط متفاوتی نسبت به بورس‌های بزرگ دنیا برای وراد شدن به این بازار نظاره‌گر هستیم. در بورس‌های بزرگ، سرمایه‌گذاران قبل از دریافت کد معاملاتی مستلزم گذراندن مراحل مختلفی هستند و به‌راحتی نمی‌توانند به صورت مستقیم خرید و فروش کنند اما در ایران وضعیت به گونه‌ای دیگر است. بالا گرفتن تب ورود به بازار سهام در سال‌های ۹۸ و ۹۹ باعث شد حجم کدهای بورسی چند برابر شود بدون آنکه بسیاری از شهروندان نسبت به این بازار اطلاعات کافی داشته باشند.
ورود به بازار سرمایه و انجام معاملات علاوه بر داشتن پول، پیش‌نیازهای دیگری نیز دارد اما به دلیل فقر اطلاعاتی بخش گسترده‌ای از سهامداران خرد، افراد مختلف برای دست یافتن به سود بالا دست به دامن فضای مجازی و افراد متخلف می‌شوند. این نوع فعالیت منجر به زیان سهامداران و بی‌اعتمادی مردم به بورس شده است. اما سازمان بورس می‌تواند تدابیری بیندیشد که شرکت‌های سرمایه‌گذاری ضمن تعهدی که سهامداران می‌دهند پول سرمایه‌گذاران را به سمت بورس هدایت کنند.
